Oud, maar nog niet versleten

Op zijn 78ste begint Democraat aan de “zwaarste job ter wereld”

Met zijn 78 jaar is Joe Biden straks de oudste president in de geschiedenis van de VS. Als we zijn voorganger Donald Trump – zelf 74 – mogen geloven, zal de Democraat niet eens het einde van zijn termijn halen. “Hij is stokoud, slaperig en dement.” Maar hoe sleepy is Biden echt?

7 november 2020: Biden jogt het podium op voor zijn overwinningsspeech. Moeiteloos, met mondmasker en rechte rug. Het kan de adrenaline zijn, maar dat kleine loopje zegt ook iets over Bidens fitheid: sport is zijn uitlaatklep. Volgens zijn persoonlijke arts, Kevin O’Connor, doet de toekomstige president van de VS minstens vijf dagen per week aan sport. Hij gaat fietsen, wandelt en speelt met zijn honden en heeft thuis een hoop fitnesstoestellen staan. “Ik krijg elke dag een schema van een voormalige kolonel uit het leger”, zei Biden toen mede-Democraat Pete Buttigieg hem vroeg hoe hij zo energiek blijft. “Vandaag vijf minuten op de roeitrainer en dertig op de fiets, dan een reeks oefeningen voor arm- en buikspieren. Gisteren was het leg day, de beenspieren.”

“Hoe meer je bepaalde fysieke activiteiten doet, hoe beter”, zegt Mirko Petrovic, hoogleraar geriatrie aan de UGent. “Elk orgaan veroudert en ook je spieren en gewrichten worden wat strammer. Daarom zijn beweging en een gezonde levensstijl heel belangrijk. Je onderhoudt je eigen lichaam en doet aan preventie.”

Hetzelfde geldt voor het mentale. “Als iemand ouder wordt, zal het leervermogen verminderen. Het kost dan meer moeite om informatie op te nemen of nieuwe vaardigheden te leren. Hoe langer iemand zich intellectueel bezighoudt, hoe groter de kans dat de hersenen nog erg plastisch zijn en de capaciteit hebben zich aan te passen. Mensen die een grotere intellectuele reserve hebben, zullen daar minder moeite mee hebben. Biden is zeker zo iemand. De uitdaging van de job en een goede ondersteuning kunnen zelfs voor een extra stimulans zorgen.”

Gestotter

Nochtans wordt de geestelijke gezondheid van Biden meer dan eens in vraag gesteld. Niet het minst door zijn grootste rivaal. “Hij kan geen twee zinnen na elkaar uitspreken”, stelt Trump, die Biden steevast sleepy Joe noemt. “Hij is niet fit genoeg voor de zwaarste job ter wereld.”

Biden oogt inderdaad niet altijd even scherp. Hij struikelt soms over zijn woorden, haalt feiten door elkaar of verspreekt zich. Zoals die keer dat hij zei dat hij “180 jaar geleden in de Senaat stapte”. Of toen hij een man in een rolstoel vroeg op te staan. “Maar uit het gesproken woord valt niet altijd af te leiden hoe scherp iemand is”, zegt Jan De Lepeleire, professor huisartsgeneeskunde aan de KU Leuven. “Bovendien kan je, door de druk, op een podium een andere indruk geven dan in beperkte kring.”

“Trager reageren hoort bij een normaal verouderingsproces”, zegt ook Petrovic. “Dat wil niet

Joe Biden

“Vandaag 5 minuten op de roeitrainer en 30 op de fiets, dan oefeningen voor arm- en buikspieren. Gisteren was het ‘leg day’, voor de beenspieren.”

zeggen dat Biden minder capabel is.” Biden heeft overigens nooit ontkend dat spreken niet altijd even vlot gaat. Als kind stotterde hij – iets wat in schril contrast stond met zijn atletische vaardigheden. “Sport was voor mij net zo natuurlijk als spreken onnatuurlijk voor me was”, zei hij in zijn memoires.

Spoedoperatie

Ook de genen spelen een rol. Bidens ouders bereikten zelf met 87 en 92 jaar een hoge leeftijd in goede gezondheid. En Biden rookt of drinkt ook niet. “Hij verkeert in uitstekende gezondheid”, stelt het medisch rapport dat zijn arts vrijgaf.

Toch is de Democraat niet volledig vrij van aandoeningen, want in datzelfde rapport staat te lezen dat hij medicatie krijgt voor een bij ouderen veel voorkomende vorm van hartritmestoornissen. Bovendien heeft hij een verhoogd vetgehalte in het bloed, heeft hij last van reflux en zijn er ook seizoensgebonden allergieën. “Maar hij neemt minder medicijnen dan de gemiddelde man van zijn leeftijd”, luidt het rapport.

Eén medisch voorval springt in het oog. In 1988 wordt Biden in allerijl naar het ziekenhuis gevoerd met “de ergste hoofdpijn van zijn leven”. Het blijkt om een aneurysma te gaan, een uitstulping in een hersenslagader. Biden wordt geopereerd en dan blijkt dat de slagader gebarsten is, waardoor een bloeding is ontstaan – een levensbedreigende situatie. Er wordt zelfs een priester bijgehaald om de laatste sacramenten toe te dienen. Dat blijkt uiteindelijk niet nodig: Biden herstelt goed en komt er zonder verdere complicaties van af.

Het zijn de familiedrama’s die de man heeft moeten doormaken, die mogelijk nog de grootste impact hadden op zijn gezondheid. In 1972 laten zijn eerste vrouw en dochtertje het leven bij een verkeersongeluk, waarna hij zijn functie als senator combineert met het vaderschap van zijn twee zonen, Beau en Hunter. Drieënveertig jaar later sterft oudste zoon Beau aan een hersentumor. “Het vergt veel doorzettingsvermogen en mentale weerbaarheid om zulke tegenslagen te verwerken”, zegt Petrovic. “Het geeft hem ook levenservaring, relativeringsvermogen en mildheid. Dat zijn waardevolle eigenschappen.”

Biologische leeftijd

Volgens De Lepeleire worden oudere mensen vaak onterecht negatief bevooroordeeld. “We noemen dat ook een vorm van discriminatie op basis van leeftijd”, zegt hij. “Maar je kan niet iedereen die wat ouder is over dezelfde kam scheren. Hoe ouder mensen worden, hoe meer ze variëren van elkaar. Bij zestigof zeventigplussers worden die verschillen groter. Kijk maar naar Mick Jagger, die nog steeds op podium staat te springen.”

“De biologische leeftijd is belangrijker dan de kalenderleeftijd. Je kan even oud zijn als je buur, maar wel fitter”, zegt Petrovic. “Als Biden zover is geraakt zonder grote gezondheidsproblemen, wil dat veel zeggen.”

ageism,

FOTO AFP