De handen af

Philippe Viérin van noaarchitecten kreeg de microfoon van Radio 2 onder zijn neus om te reageren op de commotie die zijn stenen kubus aan het Steen had veroorzaakt.

Toen ik hoorde dat hij enorm was geschrokken van de woede op het werk van zijn architectenbureau, kreeg ik wat spijt. Eind april was mijn bak opengevallen toen ik het voor het eerst zag en ik ben daar nogal luid over geweest. Men heeft me toen terecht verweten dat ik pas mocht oordelen toen het af was. Donderdag is er een feest geweest en werd die verzameling stenen aan het Steen ingehuldigd. Het trekt nog altijd op niks en ik ben zelfs niet meer gaan kijken. Want het ligt niet aan u, meneer Viérin.

Het gaat niet over schoon- of lelijkheid en evenmin over wat u kunt. Uw bureau heeft immers een prachtige leeszaal uitgevoerd in museum Plantin-moretus: elegant, sober en respectvol. Architecten hebben sowieso een rotjob. Alles wat ze maken wordt openbaar geprezen of afgemaakt.

Wie de geschiedenis van het Steen wat kent, weet dat het sowieso in feite een decor is dat nog maar weinig met die lang vervlogen middeleeuwen te maken heeft. Het stadsbestuur zit al sinds het einde van de negentiende eeuw te prutsen met wat ons nog rest van de ontstaansplek van Antwerpen.

Dus nee, geschonden vind ik het Steen zelfs niet. U heeft gewoon een vierkanten ding bedacht dat tracht een beeldrijm te vormen op een stenen decorstuk en volgens mij was het budget beperkt. Ik weet dat er genoeg zijn die schuimbekkend stellen dat het Steen erfgoed is, maar dan zeg ik: zoek het op. De ware tragedie wat dat betreft, is gebeurd tijdens het rechttrekken van de Schelde en dat is laaaang geleden.

Nee, het gaat me eigenlijk niet over schoonheid of lelijkheid, over hoe authentiek of fake een verdwenen verleden moet zijn, en zelfs niet over die zinken afvoerbuis die daar nu toch ook is bijgekomen aan een van die gevels. In datzelfde interview drukte u echter de merkwaardige hoop uit dat de Antwerpenaren uw gebouw in het hart zullen sluiten, zodra ze eraan gewend zijn.

Nee. Dat niet. Nooit. Want dat zou absurd zijn. Dit gebouw dat met zijn gat naar de stad staat gekeerd is immers niet gebouwd voor de Antwerpenaar. Het is bedoeld om cruisetoeristen te ontvangen. U heeft dit gebouwd voor hen en voor een soort toerisme dat niet enkel een ramp vormt voor zowel klimaat als milieu, maar niks zal opleveren voor de gewone Antwerpenaar en vooral op sterven na dood is.

Er zijn hier en daar wat Europese steden die intussen de cruiseboten weren alsof ze gevuld zijn met vleesetende zombies. In Antwerpen, met een kop vol gloriol, pakt het bestuur ze met vlag en wimpel binnen. Het werd ons opgedrongen, dat is de waarheid, en elke kritiek daarop werd hoogmoedig weggelachen.

Uw gebouw zal door de jaren heen getuige blijven van die bestuurlijke dommigheid. Meer niet. De handen af. En voor u, meneer Viérin, komen er ongetwijfeld nog opdrachten.