Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Extra geld voor ondernemers en burgers”
Voka pleit voor meer gemeentefusies
Ondernemersorganisatie Voka Antwerpen-Waasland roept elke kleinere gemeente uitdrukkelijk op om een fusie met een of meerdere andere gemeentes te onderzoeken. Fusies zouden het beleid voor ondernemers sterk moeten verbeteren. Volgens Voka heeft de helft van de Vlaamse gemeentes met minder dan twintigduizend inwoners vandaag geen enkele medewerker voor economie.
Een fusie staat vaak gelijk met commotie. Toen Mechelen en Boortmeerbeek vorige maand aankondigden dat ze wilden
fuseren, was het protest van inwoners van Boortmeerbeek zo groot, dat de plannen bijna meteen na de openbaarmaking moesten worden opgeborgen. Inwoners van Boortmeerbeek vrezen onder meer dat ze na een fusie geld moeten betalen om hun auto op straat te parkeren, en dat hun dorpsmentaliteit verloren kan gaan.
Maar het kan ook anders. Antwerpen en Borsbeek voeren wel fusiegesprekken, net als Beveren en Kruibeke. Een fusie kan veel geld opleveren. De Vlaamse overheid neemt een deel van de schuldenlast van een gemeente over, als die fuseert met een andere gemeente. Die schuldovername is 200 euro per inwoner voor fusiegemeentes met 20.000 à 25.000 inwoners. De schuldovername wordt groter naarmate het inwonersaantal toeneemt. Voor fusiegemeentes met meer dan 35.000 inwoners neemt de Vlaamse overheid zelfs 500 euro schuld per inwoner over. Als de fusie van Lokeren en Moerbeke definitief wordt goedgekeurd, wordt de schuld in de nieuwe fusiegemeente zo bijvoorbeeld herleid tot nul euro per inwoner.
Geen duidelijk aanspreekpunt
Voor wie durft te springen, rinkelt de kassa. “Dat betekent dat gemeentes minder geld moeten uitgeven aan het afbetalen van hun schulden, en dus extra geld overhouden om te investeren in hun ondernemers en burgers”, zegt Philippe Heyvaert, secretaris-generaal van Voka Antwerpen-Waasland.
En dat is volgens Voka niet alles. “Sterkere gemeentes leveren ook een veel betere dienstverlening voor ondernemers”, zegt Philippe
Philippe Heyvaert
Secretaris-generaal van Voka Antwerpen-Waasland
“Sterkere gemeentes leveren ook een veel betere dienstverlening voor ondernemers.”
Heyvaert. “Van de Vlaamse gemeentes die minder dan 20.000 inwoners hebben, heeft de helft geen medewerker voor economie. De gemeentes met meer dan 20.000 inwoners, hebben allemaal een of meerdere mensen die zich met economie bezighouden. Dat is een zeer groot verschil.”
Natuurlijk kunnen ondernemers ook een bedrijf oprichten in een gemeente waar geen medewerker voor economie is. “Maar de dienstverlening is dan minder goed”, zegt Philippe Heyvaert. “Er is dan bijvoorbeeld geen nieuwsbrief voor bedrijven. Dat is nochtans belangrijk. Stel je voor dat een gemeente consumptiecheques uitdeelt aan inwoners, die ze bij lokale handelaars
kunnen uitgeven. Dan is het handig als dat in een nieuwsbrief naar de lokale ondernemers wordt gecommuniceerd. Een medewerker voor economie kan ook een lijst met leegstaande panden bijhouden, zodat ondernemers meteen weten waar er nog bedrijfsgebouwen beschikbaar zijn. Maar in kleine gemeentes hebben ondernemers vandaag helaas vaak geen duidelijk aanspreekpunt.”
Medewerker economie
“Uit ons onderzoek blijkt ook dat slechts 37% van de kleine gemeentes startende ondernemers proactief begeleidt, bijvoorbeeld door ze de weg naar premies te wijzen of door ze een overzicht te geven van welke documenten ze nodig hebben om hun ondernehebben ming op te starten”, zegt Philippe Heyvaert. “Bij gemeentes met minstens twintigduizend inwoners geeft 63% zo’n dienstverlening.”
“Zelfs een gemeente zoals Aartselaar, dat langs de Boomsesteenweg veel bedrijven op haar grondgebied heeft, telt niet meer dan één administratieve medewerker voor lokale economie”, zegt Heyvaert. “Voor die functie moet je hoogstens een diploma van het middelbaar hebben. Het is een soort onthaalfunctie, waarvoor we veel respect hebben, maar het is geen job waarin je ook mee een beleid kan uittekenen.”
“In Kalmthout is er zelfs geen enkele voltijdse medewerker voor lokale economie”, zegt Heyvaert. “Het diensthoofd personeelsbeleid mag er zich voor 10% van de tijd mee bezighouden. En dan is er nog iemand anders in die gemeente die 10% van de werktijd met markten en foren bezig is. Dat is veel te weinig.”
Fusieplannen bestuderen
Voor Voka is de conclusie duidelijk. “Wij roepen alle gemeentes op om fusieplannen grondig te bestuderen”, zegt Heyvaert. “De beslissing over een fusie moet dan voor eind 2023 worden genomen. Want in 2024 zijn er gemeenteraadsverkiezingen, en dan kan zo’n ingrijpende beslissing niet meer. En vanaf 2025 is het niet zeker of de Vlaamse overheid gemeentefusies nog met een fikse schuldafbouw zal belonen. Dan dreigt alleen de stok nog over te blijven, en is de wortel weg.”