Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Mannen gaan te licht over hun ‘buikje’
Zorgwekkende cijfers: Belgische mannen dikker dan Europese gemiddelde
Experts maken zich ernstige zorgen over de dramatische proporties die de obesitasepidemie aanneemt. Volgens een nieuw rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft bijna zeven op de tien Belgische volwassenen overgewicht of obesitas. Onze mannen doen het zelfs slechter dan het Europese gemiddelde. Toch zijn het vooral de cijfers bij kinderen die de alarmbellen doen afgaan.
De cijfers uit het nieuwste obesitasrapport van de WHO zijn een wake-upcall voor de wereld. Verschillende experts die we contacteerden, verslikten zich in hun koffie toen ze de data zagen. “Ze liggen een stuk hoger dan we dachten”, klinkt het. Zo blijkt dat liefst 60% van de volwassenen in Europa – door de WHO ruim gedefinieerd met ook landen als
Turkmenistan en Israël – kampt met overgewicht of obesitas. België zit met 67,6% op dat gemiddelde. Europees stegen de cijfers op tien jaar tijd met 21%.
De cijfers van de WHO – grotendeels gebaseerd op data uit 2016 – liggen een stuk hoger dan die van de Nationale Gezondheidsenquête van Sciensano uit 2018 (met 49% overgewicht), maar algemeen wordt aangenomen dat die een onderschatting zijn. “Wij maken een schatting op basis van alle beschikbare data van hoge kwaliteit per land”, zegt de WHO in een reactie.
Opvallend is dat onze mannen het met die 67,6% een stuk slechter doen dan het WHO-gemiddelde (62,9%). Een verklaring hebben experts niet, al is het volgens professor Bart Van der Schueren (Obesitaskliniek UZ Leuven) algemeen wel zo dat mannen minder aanstoot nemen aan overgewicht. Daardoor voelen ze minder de noodzaak om dat buikje weg te werken. “In de obesitasklinieken is 80% van onze patiënten vrouwelijk”, zegt hij. Wellicht heeft het voor een stuk ook te maken met de ongezondere levensstijl van mannen.
Geprogrammeerd
Op jongere leeftijd doen we het beter dan het Europese gemiddelde, maar dat is volgens experts geen reden om te juichen. “Overal is de situatie dramatisch, ook bij ons”, zegt Van der Schueren. Concreet heeft volgens de WHO één op de vier Belgische kinderen ouder dan vijf jaar overgewicht of obesitas. “Zorgwekkend, want zij zijn als het ware geprogrammeerd om later obesitas te ontwikkelen”, zegt Van der Schueren. “85% van de kinderen die kampt met overgewicht krijgt later een BMI van over de 30. Obesitas dus. Het is alsof de instellingen in hun lijf zijn veranderd en ze ondanks alle inspanningen hun gewicht niet meer onder controle krijgen.”
Dat heeft verregaande consequenties. Zwaarlijvige mensen hebben onder meer een verhoogde kans op cardiovasculaire ziekten, dertien types van kanker en type 2 diabetes. Elk jaar zouden er in Europa zo’n 200.000 nieuwe kankergevallen bijkomen door overgewicht. Geen wonder dat er naar schatting meer dan 1,2 miljoen doden vallen in Europa als gevolg van overgewicht en obesitas. De eerste cijfers tonen bovendien dat corona de obesitasepidemie nog verergerd heeft.
Experten en de WHO stellen daarom een hele batterij maatregelen voor om de obesitasepidemie eindelijk daadkrachtig aan te pakken. Een suikertaks, het aanleggen van een veiligere fietsinfrastructuur en het verbieden van reclame voor ongezonde snacks. “We nemen het probleem nog onvoldoende ernstig”, zegt Caroline Braet, ontwikkelingspsychologe aan de UGent gespecialiseerd in overgewicht.
Bart Van der Schueren
Obesitaskliniek UZ Leuven
“85% van de kinderen die kampt met overgewicht krijgt later een BMI van over de 30. Obesitas dus.”