Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Hoever kan Biden gaan tot Poetin reageert?
VS hielpen Russisch schip tot zinken brengen
Ze leveren wapens, munitie, opleiding en informatie aan Oekraïne. De Verenigde Staten spelen duidelijk een grote rol in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Dat een Russische boot tot zinken gebracht werd, lukte bijvoorbeeld enkel dankzij info van de Amerikanen. Maar wanneer vindt Poetin het genoeg geweest?
Dat de Verenigde Staten de Oekraïners helpen, is al erg lang duidelijk. Ze leveren wapens en maken zelfs een nieuwe drone voor de troepen.
En ook informatie is tegenwoordig een belangrijk wapen. “De VS hebben nooit verstopt dat ze cruciale informatie geven aan Oekraïne”, zegt professor Internationale Betrekkingen David Criekemans (UA). “Het is ook heel duidelijk dat het Oekraiense leger daardoor een stuk effectiever kan optreden. Het is enorm goed op de hoogte van wanneer het wat moet doen. Wanneer een Russische generaal zijn telefoon opneemt, kunnen ze daar meteen toeslaan.” De Oekraïners hebben dan wel beperkte middelen, maar als ze toeslaan, is het dankzij de Amerikaanse info dus wel vaker prijs.
Zo ook met het Russische oorlogsschip Moskva, blijkt nu. De Oekraïners hebben informatie gevraagd over de locatie van het schip en konden daardoor toeslaan. De VS melden wel dat ze niet wisten wat Oekraïne met die informatie zou doen. Maar in elk geval zal ene Vladimir Poetin dat soort helpende handen niet zo aangenaam vinden.
Ook in woorden hebben de Amerikanen tijdens dit conflict weleens de grens opgezocht. Heel even ging president Biden zelf een grens over door te stellen dat er een regimewissel moest komen in Moskou. Het Witte Huis noemde dat snel een uitspraak ten persoonlijken titel van de president en geen algemeen standpunt. Emmanuel Macron reageerde ook heel fors.
Geen echte vergelding
Een echte vergelding kwam er niet vanuit het Kremlin, maar internationaal beschouwde men die uitspraak wel als ‘op het randje’. Regimewissels stel je normaal niet voor aan een nucleaire (wereld-)macht, wel aan een landje van niets dat je wil controleren.
Wanneer vindt Poetin het dan té ver gaan? “De Russen beschouwen al veel langer dat ze in oorlog zijn met de Verenigde Staten”, zegt professor Jonathan Holslag. “Oekraïne is enkel het strijdterrein. Maar de Russen beseffen heel goed dat ze niet in staat zijn om op een conventionele manier naar vergelding te zoeken tegen de VS. De onbemande vliegtuigen die boven de Zwarte Zee vliegen – en die een schat aan informatie verzamelen over troepenbewegingen – kunnen ze perfect neerhalen. Maar dan weten ze dat de vergelding navenant zal zijn en dat ze niet de capaciteit hebben zich te verweren. Tenzij nucleair.”
Daar is die atoombom weer. “Dat is het probleem van de Russen: ze hebben weinig mogelijkheden om écht op de VS te reageren. De nucleaire optie blijft tot nu weinig waarschijnlijk, omdat de landen die nu nog twijfelen en afwachten, China en India, bij een nucleair incident meteen hun steun zullen intrekken. Die prijs is voor Rusland véél te groot.”
Aanvoerlijnen afsluiten
Wat kan er dan wel? “De aanvoerlijnen afsluiten”, zegt Criekemans. “Dat is nu ook volop bezig. De spoorwegen en belangrijke knooppunten in het westen van Oekraïne worden nu aangevallen. Mijn inschatting is niet dat het grootste gevaar zit in de VS die Oekraïne helpt. Wel dat er signalen verkeerd begrepen zouden worden. Vroeger was er een rechtstreekse lijn tussen het Witte Huis en het Kremlin. Bijvoorbeeld in Syrië belden de Russen dan naar de Amerikanen: ‘Trek je even terug, we gaan aanvallen.’ Maar deze keer is het anders, de communicatie ontbreekt compleet.