Onderlinge concurrentie remt prijsstijging in supermarkt (voorlopig) af

“Kijk wanneer je bijvoorbeeld merken van spaghetti vergelijkt altijd naar de eenheidsprijs. Dat is de prijs per liter of kilogram.”

Sinds begin december 2021 is mijn winkelkar 2,75 euro duurder geworden. Toen betaalde ik 101 euro, nu 103,75 euro voor hetzelfde lijstje van 29 producten. Als ik dan hoor dat consumentenorganisatie Test Aankoop heeft berekend dat de prijzen in de supermarkt gemiddeld met 6% zijn gestegen (weliswaar tegenover april 2021), ja dan heb ik chance. Zelfs mijn spaghetti, een product dat nochtans +30,5% noteert, is niet duurder dan bij mijn eerste vergelijking eind januari. Ik krijg het signaal: geen paniek, doe zo voort.

TEKST: Sylvia Mariën / BEELD: Dirk Kerstens, RR

Dat is goed, want ik ben geen avontuurlijke koper. Ik vlieg niet van de Colruyt naar de Aldi en van de Nutella naar die rare choco om maar het gevoel te krijgen dat ik een zaak heb gedaan. Ik ben redelijk merktrouw, al laat ik een 1+1-aanbieding bij de wasmiddelen niet passeren, en ik ben winkeltrouw. Ik koop vaak dezelfde producten omdat iedereen in huis die lust, omdat ik ze weet staan in mijn supermarkt en ik dus een uur later weer thuis sta. Ook tijd is van waarde. Gino Van Ossel, expert in winkelgedrag, zei het vorige keer ook: in tijden van financiële onzekerheid gaat elk van ons keuzes maken, afhankelijk van de eigen situatie. Ieder maakt z’n rekening. “Sommige mensen zijn wat banger en zullen sneller reageren als ze merken dat ze minder kunnen sparen, andere mensen nemen meer risico’s en staan zorgelozer in het leven.” Vijf maanden na mijn eerste winkelkar sla ik alleszins niet in paniek aan de kassa. Ik ging begin december

2021 boodschappen doen bij Carrefour Market Pulhof, in Berchem, en betaalde toen 101 euro voor 29 producten. Eind januari kostte hetzelfde lijstje mij 102,07 euro. En op 27 april moest ik er 103,75 euro betalen

(104,15 euro min 40 cent voor het leeggoed). Dat is een toename van

2,7% in vergelijking met de eerste kar.

Noodles

Tegenover eind januari zijn een aantal producten duurder geworden: koffiebonen, thee, mayonaise, Fruittellasnoepjes, spekreepjes, Coca-cola, bier, melk, keukenpapier en madeleines. Maar er zijn ook producten in prijs gedaald: eieren van het Carrefourhuismerk, bakboter, smeerkaas en hesp. De prijs van mijn andere waren is dezelfde gebleven.

Viel mij op: de Kellogg’s Special K-flakes zijn niet duurder geworden, maar er staat nu wel ‘nieuw verbeterd recept’ op de verpakking. Dat wekt argwaan. Onlangs kwam ik een hele discussie tegen op Facebook over het ‘verbeterd recept’ van Aïki Noodles, die met kippensmaak om precies te zijn. Niemand vond die nog lekker. “Onze dochter was er verzot op en nu wil ze die niet meer eten”, las ik. En: “Niet lekker en minder noodles dan voordien.” Een vernieuwd recept is inderdaad vaak een manier om verbloemd te zeggen “we zijn hier kosten aan het besparen”. Zo is de tendens bij consumenten naar minder suiker en zout zeker fijn voor producenten. Toevallig lees ik dan ook in een Brits artikel van 13 april dat in het Special K-gamma, dat blijkbaar meer uitgebreid is daar, het zoutgehalte is verminderd met gemiddeld 16,7%. De ontwikkelaars bij Kellogg’s zouden een jaar bezig zijn geweest om dat verlies in de receptuur te compenseren. Bij een test zou 59% van de proevers de nieuwe versie beter dan de oude gevonden hebben. Hier thuis moet ik het verdict nog horen.

Ook een nieuw recept kan passen bij ‘krimpflatie’, iets waar Test Aankoop voor waarschuwt. Producenten houden dan de prijs gelijk, maar verkleinen de hoeveelheid in de verpakking. “Kijk daarom, wanneer je bijvoorbeeld merken van spaghetti vergelijkt, altijd naar de eenheidsprijs”, zegt Test Aankoop. “Dat is de prijs per liter of kilogram.” Die is op de prijsaanduiding op het schap wel heel klein gedrukt, merk ik. Een tip: neem een leesbril mee als dat nodig zou zijn.

Test Aankoop zag de gemiddelde winkelkar op basis van een prijsvergelijking van drieduizend producten in de winkels van Albert Heijn, Carrefour, Colruyt, Cora, Delhaize, Aldi en Lidl, 5,9% duurder worden in april

2022, tegenover april 2021. Daltix, een bedrijf in online retaildata, vergelijkt voor ons per keten, ook van april

2021 tot april 2022 (zie grafiek).

“De algemene trend is een stijging van 1,5 tot 2,2% in april 2022 alleen al”, zegt Bob van der Vleuten van Daltix, “met als enige uitzondering Delhaize. De verklaring daarvoor zit waarschijnlijk in hun strategie. Delhaize is geen prijsspeler en heeft misschien wat meer marge om de inflatie op te vangen of zal die pas later beginnen door te rekenen. Delhaize maakte eerder dit jaar al wel een grote sprong, zoals de andere retailers.”

Intussen krijg ik, als klant, wel enorm veel promo’s van Delhaize in mijn mailbox en brievenbus. Het was begin dit jaar al voorspeld: promoties in de supermarkten moeten de consument de indruk geven dat hij een goede deal doet en enigszins camoufleren dat de prijzen zijn gestegen.

Voorspellingen

En die gaan nog blijven stijgen, zegt iedereen. Multinational Unilever, met merken zoals Dove, Zwan, Knorr, Lipton, Axe, Magnum en Zwitsal sterk vertegenwoordigd in elke supermarkt, zal dit jaar de stijgende kosten blijven doorrekenen, schrijft Retaildetail. “Dankzij prijsverhogingen kon Unilever voor het eerste kwartaal mooie groeicijfers publiceren. De omzet steeg met 7,3%, terwijl het verkochte volume met 1% daalde.” Wereldwijd verhoogde Unilever zijn prijzen met 8,3%, in Europa met 5,4%. “Vooral de huishoudproducten stegen fors in prijs, met wel 12,5%. De prijzen voor voeding en ijs stegen met 7,1%.”

Pessimistisch beeld

De Wereldbank schetste zopas ook een pessimistisch beeld. Pieken in de energie- en voedselprijzen kunnen nog jaren voortduren. Het is van de oliecrisis in de jaren zeventig geleden dat de grondstofprijzen nog zo sterk stegen, maar nu versterken de effecten van de oorlog in Oekraïne en de energieprijzen ook nog eens elkaar. De prijsstijgingen voor voedselgrondstoffen, waarvan Rusland en Oekraïne grote producenten zijn, en meststoffen zijn de grootste sinds 2008. Zo zouden de tarweprijzen met meer dan 40% stijgen en dit jaar een recordhoogte bereiken. Er wordt voorspeld dat de effecten zullen aanhouden tot eind 2024. “De oorlog leidt ook tot duurdere handelspatronen die tot een langere inflatie kunnen leiden”, schrijft Retaildetail. “Geen graan uit Oekraïne? Dan zoekt men het in China of andere verafgelegen locaties. Zo’n verlegging van het han

delsverkeer zal waarschijnlijk duurder uitvallen omdat er grotere transportafstanden mee gemoeid zijn.” Heel opbeurend klinkt dat allemaal niet, gelukkig heb ik net een zak chips gekocht. Wordt die bij de volgende vergelijking wel duurder? Hoe evolueert mijn winkelkar? We gaan het zien. Wat mij vandaag al helpt, en zeker nog verder gaat helpen om de prijs van mijn boodschappen te drukken, is het feit dat er in de buurt zeer recent twee supermarkten bij zijn gekomen. In dezelfde vijver vissen nu Delhaize, Carrefour Market en de nieuwe winkels van Albert Heijn en Colruyt. Meer supermarkten, meer onderlinge concurrentie, beter voor jou en mij.

Met het uitbreken van de coronapandemie en de lockdowns moest Rachelle Brouns haar job heruitvinden. Als leefbaarheidsmedewerker bij de sociale woningmaatschappij Woonhaven brengt ze vooral mensen samen. Dat was toen niet mogelijk. “Ook de ontmoetingslokalen sloten de deuren”, zegt Rachelle. “We zijn dan begonnen met mensen te informeren over de richtlijnen rond corona. Samen met de collega’s belden we naar de 85-plussers onder de huurders om te horen hoe het met hen was en of ze hulp konden gebruiken om inkopen te doen of gewoon voor een babbel. We hebben bijvoorbeeld in die periode balkonconcerten georganiseerd voor onze sociale huurders.”

Als leefbaarheidsmedewerkster ondersteunt ze de vrijwilligers onder de sociale huurders in deze wijk. Daarnaast staat ze mee in rond sensibilisering over veiligheid en properheid in de woonblokken.

“Onze taak is ook om de betrokkenheid tussen de bewoners te verhogen”, zegt Rachelle. “Dat doen we door ontmoetingen te organiseren. Wie zijn buur kent, gaat minder snel het afval gewoon op de gang zetten.” Al van kleins af aan had Rachelle interesse in maatschappelijke thema’s. Ze is de dochter van een alleenstaande moeder die het financieel niet altijd zo breed had. Ze groeide op in een sociale woonwijk in Nederland. Die ervaring helpt haar in de job die ze doet.

Diverse wijken

“Als sociaal werker heb je empathie en inlevingsvermogen nodig. Dankzij mijn achtergrond kan ik mij sneller verplaatsen in de situatie van een sociale huurder. De wijk waar ik opgroeide was divers en dat is in de wijken waar ik nu werk, Borgerhout en Antwerpen-noord, ook het geval. Ik heb geregeld het gevoel van snel op dezelfde golflengte te zitten met de bewoners.”

Corona maakte bepaalde zaken in de sociale woningen nog meer zichtbaar. “Niet elk gezin woont in een grote woning met veel kamers”, zegt Rachelle. “Tijdens de lockdown zaten ouders en kinderen op een klein appartement. Dat zorgde voor stress binnen het gezin. Voor de kinderen was het extra frustrerend om dan op televisie leeftijdsgenoten te zien die gewoon in de tuin konden spelen. Door gezelschapsspelletjes en kleurpotloden te geven aan de gezinnen poogden we om de verveling bij de kinderen tegen te gaan. Ik herinner een mama die zeer blij was dat we kleurpotloden brachten voor haar kinderen, want zij kwam tijdens de lockdown niet buiten en kon ze niet zelf kopen.”

34 jaar Leefbaarheidsmedewerker Woonhaven