Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Ze riskeren hun leven, of ze nu schrijven of vechten
Pulitzerprijs eert Oekraïense journalisten
Journalisten in Oekraïne staan voor de keuze: blijven schrijven, of mee vechten. In beide gevallen riskeren ze hun leven. Al minstens zeven journalisten zijn omgekomen tijdens de oorlog. Ze werden gisteren geëerd tijdens de uitreiking van de prestigieuze Pulitzerprijs.
Het sneeuwde, dus hij had zijn muts op. Zijn helm had hij vastgemaakt aan een kogelwerende vest. Twee tassen bengelden rond zijn heupen, met daarin lenzen en een extra batterij. In de ene hand hield hij zijn fototoestel, in de andere: een kat.
De foto van Maksim Levin (41), de persfotograaf die een straatkat redde op het slagveld tussen het Oekraïense leger en de pro-Russische separatisten in de Donbas, ging de wereld rond. Maar niet om de reden die hij had gehoopt. De foto ging viraal nadat Levin zelf was omgekomen bij een Russische aanval nabij Kyiv. “Hij was ongewapend en droeg een kogelwerende vest met ‘pers’ op de borst”, aldus Reporters Zonder Grenzen. De ngo maakte in maart als eerste melding van de verdwijning van de Oekraiense journalist, die voor een nieuwswebsite werkte en ook beelden maakte voor het internationale persagentschap Reuters. Enkele dagen later werd Levins lichaam gevonden. De fotograaf laat een vrouw en vier kinderen achter.
Bericht over VN-topman
Naast Levin zijn nog andere Oekraïense reporters omgekomen. Vira Hyrych (55) was een radiojournalist wier levenloze lichaam vanonder het puin werd gehaald in Kyiv. Een raket had de verdieping van haar appartementsgebouw neergehaald. VN-baas António Guterres was die dag op bezoek in
Kyiv, toen er voor het eerst sinds lang een bombardement uitbrak op de Oekraïense hoofdstad. “De VN-secretarisgeneraal is gechoqueerd, maar in veiligheid”, klonk het na die Russische raketaanval. Achter dat geruststellende nieuwsbericht over de VN-topman, zit het verhaal van Hyrych. Een Oekraïense journalist die omkwam bij de oorlog waarover ze berichtte.
Ook de populaire tv-reporter Oleksandr Makhov (36) stierf in de oorlog. Hij kwam om tijdens gevechten met Russische troepen in Izjoem, een stad in de noordoostelijke regio rond Charkov. Al deed de bekende tv-reporter niet aan oorlogsjournalistiek. Hij was een journalist, die besloot mee te vechten. Toen zijn geboortestreek de Donbas in 2014 al onder vuur kwam, nam de tv-reporter ook de wapens op.
Zeven journalisten overleden
Volgens het Comité ter Bescherming van Journalisten zijn intussen zeven journalisten overleden in Oekraïne sinds de start van de oorlog. Zij, en hun collega’s, werden gisteren geeerd met een “speciale vermelding” tijdens de uitreiking van de prestigieuze Amerikaanse literatuurprijs. “Voor hun moed, uithoudingsvermogen en de toewijding aan waarheidsgetrouwe verslaggeving tijdens de meedogenloze invasie van Poetin”, klonk het. Vorig jaar viel die eer reporters in Afghanistan te beurt, die verslag uitbrachten over de impact van de jarenlange oorlog op hun land. “De Oekraïense journalisten volharden in hun poging om een accuraat beeld te geven van een verschrikkelijke realiteit”, klonk het bij de Pulitzers. “Ondanks bombardementen, ontvoeringen, bezettingen en zelfs doden.”