Jeroen Olyslaegers en professor Barabas

Het is gebeurd. We hebben onze eerste podcast ooit beluisterd. Een hele prestatie voor iemand die niet bepaald tot the early adopters behoort. Hoe dat kwam? Door onlangs – ook al niet echt te vroeg – het boek Wildevrouw van onze Antwerpse schrijverstrots Jeroen Olyslaegers te lezen. Veel verder dan thrillers op vakantie raken we meestal niet. Maar Wildevrouw trilde wel iets los, onder meer het besef dat iedere Antwerpenaar dit boek zou moeten lezen. Het werkte als een teletijdmachine van professor Barabas in onze kinderjaren, je wordt meteen teruggeflitst naar het zestiende-eeuwse Antwerpen en je geraakt er pas in de allerlaatste pagina weer uit. De sfeer en spanningen in het schilderij De Dulle Griet van Pieter Bruegel de Oude vormden de inspiratie voor een geweldige evocatie van Antwerpen in de zestiende ‘gouden’ eeuw, en het nakende einde ervan. Zo was Antwerpen toen, het kan gewoon niet anders: zo leefden de sinjoren, dachten ze, aten en dronken ze, geloofden ze. Bovendien heeft het boek ongewild toch het effect van een thriller, je wil steeds voortlezen. Op een bepaald ogenblik staan aan en rond de Meirbrug (nu het krioelende kruispunt aan het einde van de Meir), alle religies letterlijk in gewapende slagorde tegenover elkaar in de ‘stad der gekken’. Katholieken, gereformeerden, calvinisten, wederdopers, lutheranen, hagenpredikers… Klaar voor een religieus handgemeen waar hedendaagse hooligans alleen maar van kunnen dromen. En dan ineens is het gedaan, iedereen terug naar huis. Hilarisch. Of de beschrijving van die winter van 1564-1565. De Schelde lag toen tien weken (!) bevroren, je voelt als lezer de bittere kou die wij nooit meer zullen meemaken in deze stad. Het is tastbaar op iedere pagina: er is jaren diepgaande research aan voorafgegaan. Hier wordt niet zomaar wat gezwanst.

Maar Jeroen is een schrijver, geen professor. Gelukkig. Geen zweem van geleerdheid, het is simpelweg een verhaal over mensen van vlees en bloed. Maar als lezer en Antwerpenaar steekt de nieuwsgierigheid toch de kop op: hebben al die figuren eigenlijk wel bestaan? Joris Hoefnagel, cartograaf Ortelius, drukker Willem Silvius, astroloog John Dee, Jan Boubert de Pergamont, de ‘wildevrouwen’? Hoeveel is waarheid en hoeveel is fictie? Dat vroegen we ons op het einde hardop af, waarbij mijn echtgenote – veel verder in de hedendaagse evolutie dan ikzelf – prompt het sleutelwoord ‘podcast’ liet vallen. Zo geschiedde. Bij Klara dan nog wel en dat hebben we geweten: uren en uren Antwerpse geschiedenis kwamen onze hersenen binnen, tot ze ervan bevroren zoals in die fameuze winter. We hebben veel opgestoken, maar hebben het einde van onze eerste podcast niet gehaald. Geef ons toch maar ‘more is less’. Het boek dus. De vragen hebben we dan maar in ‘the cloud’ van onze fantasie gestopt. Bij professor Barabas.

“Jeroen is een schrijver, geen professor. Gelukkig. Geen zweem van geleerdheid, het is een verhaal over mensen van vlees en bloed”

Tandem

Chef Bart Gils en gastvrouw Sally Lauwers.

INFO Signatuur Volkstraat 23 03-321.36.30

maandag en dinsdag gesloten

Tekst: Johan Van Baelen

Kaneelrolletjes Els van Peas maakt vegan kaneelrollen met verschillende toppings.

Tobias Leenaert, de oprichter van EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) is niet verrast. Hij schreef het boek How to Create a Vegan World, dat in augustus wordt vertaald als ‘Naar een vegan wereld’. Als aanhanger van het eerste uur volgt hij de evolutie van veganisme en vegetarisme op de voet. “Je ziet aan alle parameters, vooral dan aan de investeringen, dat veganisme in de lift zit. Niet dat veel mensen plots veganist en vegetariër zijn geworden. De groei zit bij de flexitariërs: consumenten die plantaardige producten kopen zonder veganist te zijn. En veggie is hip en trendy.”

“Er gaat ook veel geld naartoe. Kijk maar naar de investeringen in startups, in onderzoek naar kweekvlees en zo. De Vegetarische Slager zat bij zijn crowdfunding na één week al ver voorbij zijn doel. Daarna is het bedrijf verkocht aan Unilever en dat zorgde meteen voor een enorme schaalvergroting. De Vegetarische Slager was aanwezig in twee landen en sprong met Unilever naar 190 landen.” De Vegetarische Slager zou ook de veggieburger van Burger King leveren. “Door de schaalgrootte van Unilever kan de Vegetarische Slager daaraan voldoen. Idealisten vinden dat niet altijd fijn, maar ik denk pragmatischer. Door die schaalvergroting kan je veel meer mensen bereiken.”

1 op de 10

En dat zijn voor een groot deel flexitariërs. Eén op de tien Vlamingen noemt zich flexitariër. Volgens EVA eet je dan minstens driemaal per week vegetarisch. “In 2011 was nog maar één op de twintig flexitariër.” Vooral de smaak blijkt mensen over de streep te trekken. “Dat klopt, iets weglaten wat je graag eet is niet makkelijk. Daarom zijn die vervangers zoals vegetarisch gehakt voor jouw spaghetti of vegetarische kip voor de wok zo belangrijk. Niet toevallig zie je in warenhuizen steeds meer nieuwe producten. Kijk maar naar de zuivelrekken”, legt Tobias Leenaert uit. Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize, bevestigt dat. “Elk jaar stijgt het aanbod plantaardige producten met 15%. Covid heeft ook geholpen. Mensen willen gezonder en milieubewuster eten.” Ook Delhaize ziet de groep flexitariërs groeien. “70 tot 80% van wat wij verkopen, belandt bij hen.”

Charcuterie van oesterzwam

“Je kan er niet meer omheen”, bevestigt ook ecoblogger Elisabeth Van Lierop, die spreekt op het Vegan Vibes festival in Plein Publiek. “Veel plantaardig eten komt in de buurt van gekende smaken. Het plantaardige ijs van Ben & Jerry’s moet niet onderdoen voor ‘gewoon’ ijs. Hetzelfde voor de vegan Magnum. Sojamelk smaakte vroeger naar … tja, naar bibliotheek. Vandaag is de rijstpap die mijn zus maakt met Alpro Not Milk gewoon de beste.”

“Ouders hebben daar veel vragen over: hoe pak je verjaardagsfeestjes aan, wat geef je mee in de brooddoos? Maar ik merk dat kinderen van 4 en 5 jaar er bewuster mee omgaan. Ze zien dat onder hun ogen gebeuren hé? Kinderboekjes hebben dieren in de hoofdrol. Je supportert voor Nemo, maar je eet wel vis. Waarom eten we geen katten, maar wel lammetjes? Dat is ingewikkeld voor een kind.” “Het wordt makkelijker omdat er steeds meer vleesvervangers zijn”, bevestigt Elisabeth. “Smaak en textuur zijn gelijkend en de ecologische voetafdruk is zoveel kleiner. Kijk bijvoorbeeld naar vegetarische hesp van Herta. Of het Kortrijkse Bonrill, dat vegetarische charcuterie maakt op basis van oesterzwammen. Bonrill floreert sinds ze het roer hebben omgegooid.”

Overlekkere kaneelrol

Els Berx en Davy Rosiak hebben het roer niet omgegooid. Onder de naam Peas begonnen ze plantaardige gebakjes te maken in Hasselt. “Maar in vier jaar zijn we geevolueerd naar slechts één gebak, de kaneelrolletjes”, zegt Els Berx, “En we hebben intussen ook een winkel in de Wiegstraat

in Antwerpen.” “Die zijn gewoon decadent lekker”, vindt kenner Elisabeth Van Lierop.

Peas laat het bakproces over aan een ambachtelijke bakkerij in Oost-vlaanderen. “We werken de kaneelrolletjes wel zelf af met een tiental verschillende toppings”, zegt Els. “Een deel ervan zijn blijvers, de andere wisselen steeds.” Els en Davy, beiden marketeers, kijken al uit naar meer vestigingen.

Recepten delen

Zover staan Luna Trapani (23) en Mathias Goossens (26) nog niet. Luna nam samen met Mathias de bar van haar ouders over, gevestigd in het voormalige bruine café ’t Miniatuurke op de Oude Koornmarkt. “Eerst was het een cocktailbar”, zegt Mathias. “Net toen corona uitbrak, hadden we er een restaurant van gemaakt. We zijn snel overgeschakeld op takeaway en later bediening op het terras. Vorig jaar mocht Spritz eindelijk open.” De naam verwijst naar de beginjaren als cocktailbar, maar Luna en Mathias brengen een veganistische Italiaanse keuken. “We hebben ons leven omgegooid nadat we de documentaire Earthlings met Joaquin Phoenix hadden gezien. We proberen nu duurzamer te leven.” Hoewel ze de aard van

hun keu