Laat toch maar bloed prikken

In oktober vorig jaar besliste de Vlaamse Regering dat 70.000 mensen die in een straal van vijf kilometer rond de 3M-fabriek wonen, hun bloed kunnen laten onderzoeken op sporen van PFAS. Meer dan een half jaar later hebben slechts 4.500 bewoners zich aangemeld. Hoe komt dat? En is dat erg?

Misschien weten ze het gewoon niet. De gemeente Zwijndrecht en de stad Antwerpen hebben wel brieven gestuurd, maar niet iedereen leest die. Misschien interesseert het de mensen niet. Wat als je weet dat het spul in je bloed zit? Je geraakt het toch niet meer kwijt. Misschien laten veel mensen gewoon niet graag in zich prikken. Anderen vinden het misschien gewoon te veel gedoe, hebben geen tijd, zullen het later nog wel eens bekijken …

Elk argument heeft zijn waarde. Je kan mensen niet verplichten om bloed te laten trekken of aan een onderzoek deel te nemen. Maar voor het algemeen welzijn zou het bijzonder jammer zijn als er zich niet meer mensen aanmelden.

Juist omdat PFAS mensen niet meteen ziek maakt, is onderzoek naar wat het aanricht in een mensenleven heel belangrijk. Uit wetenschappelijk onderzoek is wel degelijk gebleken dat PFAS het immuunsysteem kan aantasten, invloed kan hebben op de vruchtbaarheid en de hormoonhuishouding en kankers kan veroorzaken. Maar over wanneer en hoe de toxische stof zijn werk doet, moet nog veel onderzoek gebeuren. En daarvoor hebben wetenschappers meer gegevens nodig. Wie aan dat onderzoek meewerkt, helpt de wetenschap vooruit. Dat is een goede reden om je even te laten prikken.

In de bloedstalen van achthonderd mensen die in de onmiddellijke omgeving van de fabriek wonen, werden hoge concentraties gevonden, maar hoe verspreidt PFAS zich verder? Als je 70.000 mensen onderzoekt, kun je die verspreiding mooi in kaart brengen en mensen correct informeren over de risico’s die ze nemen.

Maar het sterkste argument om aan het onderzoek deel te nemen, is toch dat er wetenschappelijk bewijs nodig is om 3M te doen betalen voor de schade die het heeft aangericht. 3M heeft dan wel toegegeven dat het de omgeving heeft vervuild met PFAS, maar blijft de resultaten van internationale studies ontkrachten die verbanden aantonen tussen hoge PFASwaarden in het bloed en bepaalde kankers. 3M heeft beloofd de landbouwers te vergoeden die schade lijden door de vervuiling en belooft gronden te saneren, maar mensen met PFAS in het bloed moeten beginnen aan een eindeloze juridische strijd om één cent van 3M te zien. Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek kan deze onrechtvaardigheid misschien uit de wereld helpen. Het is zeker het proberen waard.