Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Wij werden door het bedrijf misleid”
Het chemiebedrijf Ineos publiceert een reeks advertenties in kranten, waarin onder meer professoren zich positief lijken uit te laten over Project One, de nieuwe fabriek die Ineos in de Antwerpse haven wil bouwen. Minstens één professor wist naar eigen zeggen niet dat ze in zo’n advertentie zou opduiken. “We zijn misleid”, zegt Herman Van Goethem, rector van de Universiteit Antwerpen.
Ineos heeft van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) een vergunning gekregen voor de bouw van Project One, een fabriek die aardgas omzet naar meer bruikbare basisstoffen voor de chemie. Er wordt ethyleen mee gemaakt, een product dat in allerlei dingen zit, zoals plastic zakjes, auto’s en onderdelen van windmolens. Milieubewegingen protesteren al jaren tegen de komst van deze fabriek, omdat ze vertrekt van aardgas, en dat is een fossiele en dus vervuilende brandstof. Ineos zegt dan weer dat Project One de milieuvriendelijkste in zijn soort is in Europa. Sinds kort is Ineos gestart met een nieuwe reeks advertenties in kranten. Chemieprofessoren Kevin Van Geem van de Universiteit Gent en Silvia Lenaerts van de Universiteit Antwerpen kwamen eind mei in aparte advertenties al aan het woord, waarin ze zich bijvoorbeeld positief uitlaten over het feit dat Ineos de fabriek in België bouwt en niet in een ver buitenland, waar de milieunormen doorgaans minder streng zijn. Binnenkort verschijnen er nog andere advertenties van Ineos waarin andere experten zich uitspreken.
Dat werpt een vraag op: is het
Herman Van Goethem
Rector van de Universiteit Antwerpen ethisch verantwoord dat professoren reclame maken voor een bedrijf als Ineos? “Als een professor in een advertentie opduikt, is het moeilijk om de schijn van onpartijdigheid hoog te houden”, zegt Ignaas Devisch, professor ethiek aan de Universiteit Gent. “Het is voor een academicus van cruciaal belang om op een onafhankelijke manier wetenschappelijke kennis te verzamelen en daarover te getuigen. Van een advertentie kan je zo’n onafhankelijkheid niet verwachten. Die is eenzijdig, en heeft de bedoeling om mensen warm te maken voor een bepaald project. Er komen dus geen tegenstemmen aan bod.”
“Plots blijkt de tekst van professor Sylvia Lenaerts in een advertentie voor Ineos te staan. Dat is een werkwijze die niet door de beugel kan.”
Integriteit niet verloren
“Stel dat die academicus de volgende week een opiniestuk schrijft in de krant, met welke pet spreekt die dan?”, zegt Ignaas Devisch. “Dat gezegd zijnde, is het wel belangrijk om te vermelden dat de professor niet voor die advertentie is betaald. De professor heeft hier zijn integriteit dus niet verloren. Maar een academicus zou wel wakker genoeg moeten zijn om na te gaan op welke manier zijn of haar bijdrage wordt gebruikt.”
Silvia Lenaerts en Herman Van Goethem, rector van de Universiteit Antwerpen en dus haar overste, zijn zelf ook niet gelukkig met de advertentie. “Dit was zeker niet de bedoeling”, zegt Herman Van Goethem. “Het kan voor ons bijvoorbeeld niet dat een professor in verzekeringen reclame gaat maken voor een verzekeringsbedrijf. En dus ook niet dat een professor chemie reclame maakt voor een chemiebedrijf. Zowel
ADVERTENTIE
Silvia als ikzelf waren erg verrast over het feit dat die advertentie is verschenen.”
Akkoord met de inhoud
Hoe is dit kan kunnen gebeuren? “Silvia werd geïnterviewd door een journalist van Ads & Data (een bedrijf dat onder meer advertenties in kranten regelt, red.), die zei dat hij in opdracht van Ineos een krantenreeks maakte over het belang van chemie in het algemeen. Niet specifiek over Ineos”, zegt Herman Van Goethem. “Silvia heeft de tekst op voorhand mogen nalezen en gaat helemaal akkoord met de inhoud ervan. Zo staat in de tekst dat er goede redenen zijn om de productie van ethyleen in België te houden, omdat we ethyleen nu eenmaal nodig hebben en omdat we hier de milieuvriendelijkste technieken gebruiken. Dat is correct.”
“Maar plots blijkt die tekst dan terecht te komen in een advertentie waar ‘samen met Ineos’ boven staat, én het logo van het bedrijf”, zegt Van Goethem. “De eerste zin van de advertentie gaat dan ook nog eens over die nieuwe fabriek van het bedrijf. Dat klopt dus niet met wat er vooraf aan Silvia is gezegd. Dit is een oncomfortabele situatie. De werkwijze die hier is gevolgd, kan niet door de beugel. Wij werden hier misleid.”
Ads & Data zegt dan weer dat het in zijn werkwijze alle deontologische regels heeft gevolgd. “We hebben duidelijk meegedeeld dat het om een commerciële opdracht gaat”, zegt Hans De Loore, directeur van Ads & Data. “Misschien is er bij de professor een perceptieprobleem ontstaan. Maar we hebben absoluut niet de bedoeling gehad om haar te misleiden.”
Hoog tijd voor een beetje populisme, want in de juridische wereld zijn er een aantal een serieus potje van aan het maken. Het onderzoek naar de plunderpraktijken van voormalig advocaat en rechter Marc Gadisseur is al meer dan een jaar geleden afgesloten, maar sindsdien ligt het dossier ergens stof te vergaren. Een mens zou er bijna wat van gaan denken. Even kort samenvatten. Advocaat en plaatsvervangend rechter Marc Gadisseur slaagde er tien jaar lang in om zijn eigen klanten te bestelen. Hij ging aan de haal met erfenissen, met de opbrengst van de verkoop van vastgoed, met de schadevergoedingen en de spaargelden van vele tientallen gewone mensen. Als we het dossier mogen geloven, is Gadisseur een van de succesvolste dieven ooit. Het bedrag dat hij doorheen de jaren buit heeft kunnen maken, bedraagt om en bij de 12 miljoen euro. Dat geld is verdwenen. Het werd uitgegeven aan dure auto’s, vastgoed en copieuze braspartijen die hij op tijd en stond voor familie en vrienden organiseerde.
De vraag die vele slachtoffers bezighoudt: hoe kan het dat hij zo lang zijn gang is kunnen gaan? En de slachtoffers durven dan al eens naar de balie van Antwerpen kijken, die mijnheer de advocaat en plaatsvervangend rechter nooit echt iets in de weg heeft gelegd. Ook niet toen er cliënten naar de balie stapten om te klagen over de praktijken van Gadisseur. Om het wat sterker uit te drukken: de man leek wel een engelbewaarder te hebben. In 2019 leek die engelbewaarder met pensioen te zijn gegaan. Een aantal gedupeerden stapte naar het gerecht én de pers. Wat volgde, was een dijkbreuk aan schrijnende verhalen van mensen die door Gadisseur in de totale miserie en armoede waren gestort, omdat hij hun hele familievermogen had opgesoupeerd. Gadisseur belandde een tijdje in de gevangenis en ontvluchtte Antwerpen. Hij woont tegenwoordig in een meer dan gerieflijk nieuwbouwappartement in Mechelen.
De slachtoffers zitten drie jaar later nog altijd in de ellende. Ze voelen zich niet in de kou gelaten door justitie, ze hebben het gevoel dat ze naar Siberië zijn verbannen. Uitzicht op een proces is er wel nog altijd. Het parket belooft al maanden dat de zaak naar de raadkamer gestuurd zal worden, maar tot op vandaag is daar zelfs nog geen datum voor. Het grootste schandaaldossier ooit in de Antwerpse advocatuur ligt stof te vergaren. Het lijkt wel of de engelbewaarder van Marc Gadisseur terug is van weggeweest.
“Als we het dossier mogen geloven, is Marc een van de succesvolste dieven ooit. Doorheen de jaren heeft hij om en bij de 12 miljoen euro buit gemaakt.”