Met alle mensen en middelen

Eigenlijk zouden we de crisis in het onderwijs moeten aanpakken zoals de coronacrisis: met alle mensen en middelen tegelijk. Anders geraken we er nooit uit en zal de kwaliteit van het onderwijs blijven dalen.”dat zegt een directrice van een middelbare school in deze krant. Uit gesprekken met enkele mensen uit de onderwijswereld blijkt maar weer eens hoe diep de crisis in de scholen is. De naweeën van corona, het lerarentekort, de toenemende diverse zorgen die de leerlingen nodig hebben, de kennis van het Nederlands die onder druk staat, de digitale omslag … De uitdagingen zijn enorm, het korps is moe.

Van al die problemen heeft alleen corona ons plots overvallen. De andere pijnpunten bestaan al veel langer. Het tekort aan leerkrachten nam gestaag toe, de waardering voor het beroep nam evenredig af.

Ik herinner me dat ik eens de opdracht kreeg een artikel te schrijven over het lerarentekort. Ik vond online een Oeso-rapport waarin oplossingen uit de hele wereld, vaak uit Aziatische landen, werden voorgesteld en becommentarieerd. Er bleken tientallen manieren te zijn om sterke profielen aan te trekken voor het onderwijs, om scholen te laten excelleren in bepaalde domeinen, om de loopbaan van leerkracht minder vlak te maken. Ik schreef er een bevlogen verhaal over, maar terwijl ik bezig was, wist ik al dat het quasi onmogelijk zou zijn om die plannen in Vlaanderen uit te proberen: de koepels, de vakbonden, de politiek … altijd zou iemand dwarsliggen. Altijd zou iemand bang zijn voor verandering. We zijn nu precies tien jaar later, en ik heb jammer genoeg gelijk gekregen. Het probleem is nog nooit zo acuut geweest. In almaar meer scholen staan leerkrachten zonder kwalificaties voor de klas of, nog erger, kunnen sommige vakken gewoon niet meer gegeven worden. De directrice heeft gelijk. Er moet een écht noodplan komen voor het onderwijs. Prominenten uit de hele samenleving moeten daarvoor worden aangesproken. Een staten-generaal over het onderwijs met medewerking van de universiteiten en de bedrijven, een stevig pakket maatregelen om het onderwijs onmiddellijk aantrekkelijk te maken voor mensen met ambitie en visie … het is tijd voor solidariteit met het onderwijsveld en voor grote plannen. We hebben goed opgeleide mensen hard nodig en onze kinderen verdienen de beste opleiding. Daar zijn we het allemaal over eens. Dan kunnen we niet laten gebeuren wat nu bezig is.