Het belangrijkste nieuws: het weerbericht “We voeden onze kleinkinderen op uit liefde, niet omdat het moet”

2022-10-01 - Dirk Hendrikx

HJournalist brieven@gva.be et belangrijkste nieuws is op dit moment het weerbericht, tegenwoordig voor veel mensen te vertalen als: zo koud zullen we het morgen hebben in huis. Voorlopig valt dat nog mee, maar dat liedje zal niet blijven duren. Er kondigt zich een winter aan met zeer pittige uitdagingen. Hoeveel kou kunnen we hebben? Hoe zwaar zullen de energieprijzen wegen? Hoe lastig gaan bedrijven het krijgen door de energieprijzen, door de loonkosten en door de economische vertraging? Experts weten het ook niet meer en doen soms rare uitspraken. Zoals de Leuvense milieu-econoom Stef Proost, die vindt dat we “ons niet mogen blindstaren op de huidige prijzen”. Heeft hij goed nieuws dan? “Deze winter en misschien nog volgende winter gaan we kou lijden en last hebben van hoge facturen”, zegt hij. “Maar na vier tot zes jaar zit je weer aan prijsniveaus die wellicht maar 10 of 30% boven het normale niveau liggen, terwijl dat nu 400 tot 500% is.” Moet dat ons blij stemmen, het vooruitzicht om thuis nog maar twee winters ingeduffeld als Eskimo’s door het leven te moeten gaan?

Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, heeft een ander perspectief. Hij ziet nog torenhoge voorschotfacturen deze winter, maar hij zegt dat de gasprijzen even snel kunnen crashen als dat ze zijn gestegen en nee, dat is dan niet zonder meer goed nieuws: “Dat is een uitdaging voor het beleid”, zegt hij in onze zusterkrant De Standaard. “Als fossiele energie duur is, zijn groene investeringen zeer rendabel, maar dat kan ook snel weer veranderen.” Goed, genoteerd, maar in eerste instantie zou zo’n crash toch een prettiger probleem zijn dan de huidige crisis. Een probleem dat mensen iets minder in de kou laat, niet?

Wunsch ziet ook een “verre van verwaarloosbare verarming van de maatschappij” en “een energieschok die we met zijn allen zullen moeten betalen.”

Precies daar knelt de hele grote schoen. In de buurlanden wordt de last van de energiefacturen meer verdeeld onder bedrijven en werknemers. Bij ons schuift de automatische loonindexering de factuur grotendeels door naar de bedrijven. “In Europa dalen de reële lonen vandaag ongeveer met 6 %”, stelt Wunsch. Hij ziet een loonkloof ontstaan van 8% tussen België en de eurozone en pleit voor een nieuw debat over de “voorwaarden van de indexering”. De analyse sluit aan bij de steeds somberdere vooruitzichten in het bedrijfsleven. Wat gaan de vakbonden en politiek links hiermee doen? En de regeringde Croo? In dat opzicht kan het nog een hete herfst worden.

In Ranst wordt vandaag afscheid genomen van Wim Janssens (37) en Joyce Van Roosbroeck (36), het koppel dat vorig weekend om het leven kwam bij een zwaar verkeersongeval in Koningshooikt (Lier). De grootouders gaven meteen aan zich te willen ontfermen over hun dochtertjes van 6 en 9 jaar. “Het is zwaar om als grootouder ook een ouderrol op te nemen”, getuigen Wilfried De Strijcker (68) en Annick Bauweraerts (56) uit Herentals. Zij ontfermden zich ook over hun kleinkinderen Hawa (10) en Assia (8) nadat hun moeder Eleanore werd vermoord.

Ze zijn allebei goed verkouden, Wilfried en Annick. “Die meisjes brengen natuurlijk van alles binnen.” Niet alleen virussen, maar ook en vooral veel leven en vreugde, geregeld gekibbel en stilaan ook gepuber. Hawa, de oudste, gaat volgend jaar naar de middelbare school, zus Assia zit in het derde leerjaar en is nog een stuk speelser. Ze slapen wel nog samen op een ruime kamer die Wilfried vierenhalf jaar geleden eigenhandig begon te verbouwen. Eén kant is roze en de andere kant is blauw, elk hun lievelingskleur. Tussenin is er plaats genoeg om hun dingetjes te doen. Ze vragen het maar en opa voert uit. Wanneer we beneden aan tafel zitten, herinnert het altaartje voor Eleanore er meteen aan waarom die extra kamer er kwam. Toen zij op haar 27ste overleed, hadden Hawa en Assia geen moeder meer. Hun vader was al even uit beeld en dus sprongen opa Wilfried en plusoma Annick meteen in de bres. “We hebben daar niet over moeten nadenken”, zegt Wilfried. “We hebben meteen onze verantwoordelijkheid genomen. Die eerste periode doe je dat op adrenaline, want je hebt geen tijd voor je verdriet. Er komt zo veel op je af. Ik zie nog de scènes voor mij: de kindjes die wenen en op mama roepen. Dan houd je je sterk, voor hen. Ik denk dat die ouders van het verongelukte koppel dat nu misschien ook zo ervaren.”

Lichaam van moeder gevonden

Wilfrieds dochter kwam weliswaar niet om in een ongeval, ze werd op 13 maart 2018 vermoord door de Afghaan met wie ze een knipperlichtrelatie had. Babur Yoldash werd vorig jaar door het Antwerpse hof van assisen veroordeeld tot dertig jaar gevangenisstraf, maar verhing zich zeven maanden later in zijn cel.

Het waren Hawa en Assia zelf die het lichaam van hun moeder aantroffen. Die had ook met hun biologische vader al veel problemen meegemaakt. “Eleanore was iemand die altijd wilde geven en die nooit het kwade in een mens zag. Te goed, maar wat naïef”, vertelt Wilfried. “Het is een mooie manier om in het leven te staan, maar mogelijk ook gevaarlijk. Ik herken mijn dochter heel sterk in Assia. Met haar zullen we moeten oppassen en soms streng zijn, voor haar eigen goed.”

Ook Annick voelt een grote verantwoordelijkheidszin, vertelt ze, en dat is soms best zwaar. Voor haar was Eleanore als een eigen dochter. “Ze was 16 toen ik Wilfried leerde kennen, later werd ze ook mijn collega in de thuiszorg. Ik heb haar ooit beloofd dat ik voor haar kinderen zou zorgen als er haar iets zou overkomen”, vertelt Annick. “Al had ik toen nooit gedacht dat het ons leven zo drastisch zou veranderen. We waren in een fase gekomen met meer vrijheid om te genieten. Als vrienden nu soms praten over op cruise of op citytrip gaan, dan zet dat mij wel met de voeten op de grond. Of als ik andere grootouders in de speeltuin zie met hun kleinkinderen, dan ben ik weleens jaloers op hoe zij met elkaar kunnen omgaan. Bij ons is het altijd veel bezorgder. Met de beschermende blik van een ouder. Die combinatie is vaak best moeilijk. ”

Tekeningen

“Het is helemaal anders dan toen ik zelf vader was”, zegt Wilfried. Hij voedde zijn dochters grotendeels alleen op. “Maar ik ging ook veel werken en in het weekend was het klussen in huis. Nu ben ik gepensioneerd en kan ik de meisjes naar school en naar hun hobby’s brengen, hen helpen met hun huiswerk. Toch zou het zonder Annick nooit lukken.”

Hij laat enkele tekeningen zien die Hawa en Assia dagelijks voor Wilfried en Annick maken. “Jullie zijn de beste”, staat erop. En: “I love you.” “Ze laten voelen dat ze dankbaar zijn en daar halen we heel veel energie uit”, zegt Wilfried.

Maar natuurlijk hebben ook de meisjes het geregeld eens moeilijk. “Als het schoolfeest is, of

Joyce Van Roosbroeck (36) en Wim Janssens (37) kwamen vorig weekend om het leven bij een zwaar ongeval in Koningshooikt. Hun ouders ontfermen zich nu over hun dochtertjes.

Moederdag, of iemand heeft op school iets gezegd. Dan voel je het al als ze thuiskomen. Dan is het wenen, of roepen”, vertelt Annick. “Ik blijf dan heel rustig en zeg dat het helemaal oké is dat er verdriet is en dat dat mag. Dat ik ook weleens moet huilen, ook dat mogen ze zien. En dan gaan we weer moedig verder.” Intussen verdeelt Annick haar aandacht ook nog over haar eigen dochter en over haar ouders, die steeds meer zorg nodig hebben. “De sandwichgeneratie, zeggen ze soms over mensen van mijn leeftijd. Ik ben wel een heel dikke sandwich, zeg ik soms”, lacht ze. Wat tussen de drukte door deugd doet, zegt Wilfried, is wanneer hij ziet dat Annick en hij de meisjes een vrolijke dag hebben kunnen bezorgen. “Een uitstapje naar een pretpark, eens naar Center Parcs. Dan zien we Hawa en Assia plezier maken en lachen en zijn we ’s avonds dankbaar dat ze op die manier kunnen gaan slapen. We voeden hen op uit liefde, niet omdat het moet.”

Maar ook tijd voor zichzelf nemen, is belangrijk, zegt Annick. “Om de paar maanden gaan de meisjes naar hun grootmoeder. We hebben steun van enkele familieleden en sinds vorig jaar hebben we ook een extra pleeggezin gevonden, waar ze een weekend per maand naartoe gaan. Dan nemen wij de gelegenheid om eens naar een musical te gaan, eens uit te gaan eten, of gewoon eens rustig thuis te zitten.” Annick heeft ook nog altijd veel aan slachtofferhulp, vertelt ze. De meisjes werden twee jaar begeleid door een kinderpsychologe in Lier, maar trekken nu vooral naar Annick met hun zorgen. Ze uiten zich ook graag met muziek en beeld, want ze gaan allebei naar de academie. Wilfried gaat dikwijls naar het graf van zijn dochter en elke dertiende dag van de maand speelt hij er doedelzak, zijn passie. “We zijn christelijk en halen verder ook veel uit ons geloof”, zegt Wilfried. “Zo hebben we één belangrijke leidraad die we meegeven in de opvoeding van de meisjes: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.”

Maar zelfs al ben je christelijk, vergeving is niet goedkoop. “Ik heb jaren het kruis van woede en bitterheid met mij meegedragen”, geeft Wilfried toe. “Na de assisenzaak heb ik aan het graf van mijn dochter nog luid haar moordenaar vervloekt. Maar ik heb beseft dat die haat mij tegenhield. En ik zag dat Annick al verder stond in haar rouwproces. Ik heb het kunnen loslaten en ik voel mij veel lichter nu.”

Annick Plus-oma “Als ik andere grootouders in de speeltuin zie met hun kleinkinderen, dan ben ik soms jaloers. Bij ons is het altijd veel bezorgder, met de beschermende blik van een ouder.”

Corona

2021 was op alle vlakken een zwaar jaar, want Wilfried werd eind oktober heel ziek. Hij kreeg corona, moest wekenlang op intensieve zorgen verblijven en was er haast niet meer. Er werd hem op een gegeven moment gevraagd of hij door een priester bediend wilde worden, maar dat weigerde hij. “Wekenlang heb ik naar twee tekeningen van Hawa en Assia gekeken, die hebben mij erdoor getrokken.” Annick zorgde die weken alleen voor de meisjes. “Ze waren bang dat ze wéér iemand zouden verliezen, dat was het moeilijkste.”

Steeds meer vragen beginnen ze te stellen nu, zegt Annick. “Ze zijn ouder geworden en denken anders na.” Zeker Hawa, zegt Wilfried. “Zij heeft op 13 maart 2018 haar kindertijd achter zich gelaten. Ze heeft toen Assia mee naar buiten genomen om hulp te zoeken en eigenlijk is dat verantwoordelijkheidsgevoel over haar zus gebleven.”

“Wat ik spontaan vaak doe om het wat lichter te maken, is leuke herinneringen aan hun mama ophalen”, zegt Annick. “Dan gaan we naar de kinderboerderij waar ik met Eleanore ook weleens kwam en vertel ik hoe ze moest lachen met die ezel bijvoorbeeld. We houden haar levend, maar op een fijne manier. Assia heeft ooit gevraagd of ze mama tegen mij mocht zeggen, maar we hebben samen beslist dat het beter was om het bij oma en opa te houden.”

“Het is zo dubbel”, zegt Wilfried. “Door onze kleinkinderen bij ons te hebben, worden we elke dag met de afwezigheid van Eleanore geconfronteerd. Maar als we Hawa en Assia níét hadden, dan was ze pas echt weg. Nu confronteren zij ons ook met haar aanwezigheid, want in hen leeft zij verder. We hoeven nooit spijt te hebben dat we voor hen alle drie niet genoeg hebben gedaan.”

Wilfried Opa “Door onze kleinkinderen worden we elke dag met de afwezigheid van onze dochter geconfronteerd. Maar als we Hawa en Assia níét hadden, dan zou ze pas echt weg zijn.”

SYLVIA MARIËN

1 en 2 oktober 2022

Yannick Verdyck, doodgeschoten tijdens een huiszoeking, had op zijn eentje een stuk of honderd wapens in huis. Hij is echter een uitzondering. Op honderd Vlamingen hebben er slechts vier een vuurwapen in huis, maar de trend is wel stijgend.

Het cijfer komt uit een onderzoek dat het Vlaams Vredesinstituut vorig jaar publiceerde na een enquête onder een paar duizend Vlamingen. Vier op honderd is relatief laag. In de Verenigde Staten (kan niet missen) gaan schattingen richting twintig op honderd. Maar het kan nog lager, zoals in Nederland, waar het maar één op honderd is. België zit ongeveer op het Europees gemiddelde.

Het aantal aanvragen voor een vergunning ging sinds 2010 duidelijk omhoog, met de provincie Antwerpen als scherpste stijger, met per jaar tot 10% meer vergunningen, tot de pandemie uitbrak en de banen voor sportschutters dichtgingen. Dat leidde tot een daling, maar in de loop van vorig jaar hervatte de stijging opnieuw en die trend zette zich door begin dit jaar. Opmerkelijk: er was een duidelijke piek in het aantal aanvragen na de terroristische aanslagen in 2015 en 2016. Daaruit blijkt dat mensen niet zelden voor een wapen kiezen vanwege een onveiligheidsgevoel of het idee dat we onze verdediging in eigen hand moeten nemen. Dat bleek ook uit het onderzoek van het Vlaams Vredesinstituut.

Het populairst zijn de wapenlicenties model 9. Dat zijn de lichtere vergunningen voor sportschutters, waar geen politie-onderzoek of goedkeuring van de provincie bij komt kijken. Je kunt er niettemin een kaliber punt 22 mee kopen, pistool of lang geweer, goed voor kogeltjes van 5,5 millimeter, waarmee je net zo goed iemand kunt doodschieten. In 2021 werden zo 2.607 licenties uitgereikt in de provincie Antwerpen. Een vergunning model 4, met politie-onderzoek en goedkeuring provincie, heb je nodig voor alle zwaardere wapens. Zo zijn er in 2021 in Antwerpen 1.671 uitgereikt.

Proeven afleggen

“Pas op, een sportgeweer ga je ook niet zomaar even kopen”, zegt Merksemnaar Luc Brees,

voormalig voorzitter van de Belgische schuttersverenigingen. “Je moet lid zijn van een club, proeven afleggen en een blanco strafblad hebben.”

In 2021 werden ook 167 vergunningen weer ingetrokken. “Dat wordt goed opgevolgd. Als de politie ter plaatse moet komen, kunnen ze je wapenvergunning

meteen intrekken.”

Vier op honderd met een wapen is misschien weinig, maar het totaal aantal wapens in de provincie Antwerpen bedroeg in 2018 (laatst beschikbare cijfer) toch nog 63.110, verspreid over

21.404 inwoners. Voor heel België lag het aantal toen op bijna

800.000.