“Sinds de serie ‘Rough Diamonds’ is mijn interesse in de Joodse cultuur sterk gegroeid”

Op de Belgiëlei, de centrale as tussen de wijken Klein Antwerpen en Haringrode, is er altijd beweging. Het is een multiculturele straat en een belangrijke verbindingsweg. Recent kreeg de laan veel mediaaandacht. Enerzijds door het luchtkwaliteitsonderzoek van Dimitri Voordeckers, anderzijds als decor van de Vlaamse serie Rough Diamonds over een Joodse familie. Wij gingen op wandel in deze levendige straat in de stad Antwerpen.

Vier rijstroken, tramsporen in de middenberm omringd door bomen en veel passage op de fietsen voetpaden. We beginnen onze wandeling aan de kant van het Harmoniepark. Wat direct opvalt is de afwisseling tussen oude herenhuizen uit de negentiende eeuw en de moderne appartementsblokken die dateren uit de twintigste eeuw. Daar kan bakker Dirk Brouwers (59) van patisserie Schoenaers ons iets meer over vertellen. “Vroeger bestond de straat hier uit allemaal herenhuizen”, vertelt Dirk. “Op de deurbellen las je ‘dokter’, ‘notaris’, ‘advocaat’, noem maar op. Toen die generatie gestorven is en de huizen in handen van hun kinderen kwamen, is hier veel veranderd. De panden werden verkocht en de oude herenhuizen maakten plaats voor appartementsgebouwen met zo’n zeven bouwlagen.”

Leopoldlei

Het oorspronkelijke ontwerp voor de brede laan, tussen de Mercatorstraat en de Mechelsesteenweg, werd in 1958 gefinaliseerd door architect Johan Van

Dirk Brouwers

Patissier

“Niet ver van hier heb je een Joodse bakker Kleinblatt in de Provinciestraat, maar ik denk dat dat ongeveer de enige Joodse bakker is in de buurt en zij verkopen geen Franse patisserie zoals hier.”

Gastel. Oorspronkelijk moest de laan een verbinding vormen tussen het Harmoniepark en de Zoo van Antwerpen, maar dat werd slechts deels verwezenlijkt. Drie jaar later, in 1861, werd de straat officieel ingehuldigd als de Leopoldlei in aanwezigheid van de toenmalige koning. Na de Eerste Wereldoorlog kreeg de straat zijn huidige naam, de Belgiëlei. Sinds de komst van de moderne flatgebouwen veranderde ook de populatie van de straat. “De appartementen worden aan hoge prijzen verkocht”, vertelt bakker Dirk. “Antwerpse gezinnen die hier bijna 500.000 euro moeten neertellen voor een appartement op de Belgiëlei trekken liever wat meer uit de stad voor een huis met tuin. De laatste jaren zijn hier meer Joden en Indiërs komen wonen die bijvoorbeeld in de diamantsector werken. De buurt is dus zeker wel multicultureel geworden en er komen ook steeds meer Joden wonen. De straat krijgt ook wel eens de bijnaam ‘Suezkanaal van Antwerpen’, maar dat stoort mij helemaal niet. De Joodse gemeenschap leeft wel erg op zichzelf, dus ik heb er weinig contact mee, maar ook nog nooit problemen mee gehad.”

Themataarten

Iets dat nog niet veranderd is, is vaste waarde patisserie Schoenaers. Al meer dan honderd jaar voorziet de zaak Antwerpenaren van brood, pistolets en haar befaamde taarten en gebak. “De bakkerij is gestart in 1912”, vertelt Dirk Brouwers. “Mijn vader heeft de winkel overgenomen in de jaren zestig en vervolgens was ik aan de beurt. We zijn begonnen in de Lange Leemstraat en dan verhuisd naar de Belgiëlei: eerst in een pand een paar huizen verder en nu hier. We krijgen allerlei soorten klanten over de vloer, van orthodoxe en Russische Joden tot Antwerpenaren en Indiërs. De orthodoxe Joden kopen hier bijvoorbeeld vaak relatiegeschenken, maar meestal niets voor zichzelf. We staan bekend om onze patisserie en themataarten. Zoals bij de Antwerpenaar op zondag de mand met pistoletjes klaarveel staat, zo viert de Joodse gemeenschap zijn zondag niet. Dat zal eerder met taart en gebak zijn.” Zeker met een speciale feestdag krijgt de winkel veel interesse wanneer de etalage vol ligt met indrukwekkende taarten. “Dan staan ze hier vaak allemaal in de vitrine te kijken naar de verschillende taarten binnen een bepaald thema”, zegt Dirk. “Ze mogen dan wel geen foto trekken, omdat ze die dag geen toestellen mogen gebruiken. Op dat vlak is onze bakkerij wel verschillend van een Joodse bakkerij. Niet ver van hier heb je een Joodse bakker, Kleinblatt, in de Provinciestraat, maar ik denk dat dat ongeveer de enige Joodse bakker is in de buurt en zij