“Nu zal Rusland het gaspedaal blijven induwen”

Russische soldaten hebben de vlag van Rusland gehesen in Avdiivka, de Oekraïense troepen zijn er gevlucht. Het is duidelijk: Poetin heeft de overhand in de oorlog.

De Oekraïense vlag werd losgemaakt en weggegooid, de Russische kwam in de plaats. De strategische ‘stad’ Avdiivka, in realiteit een kapotgeschoten spookgebied, is nu onder volledige controle van Rusland. Het momentum is door de inname van Avdiivka gekanteld richting Rusland.“Sorry, maar het momentum ligt al máánden bij Rusland”, zegt Tom Simoens van de Koninklijke Militaire School.

De reden daarvoor is niet zo ver te zoeken. “Op dit moment hebben de Russische troepen door een grootschaligere bevoorrading van munitie een groot overwicht”, zegt professor Alexander Mattelaer, defensie-expert aan de VUB en het Egmont Instituut. “Als je tien keer minder munitie hebt dan je tegenstander, dan is je situatie precair.”

Daarmee is het belangrijkste pijnpunt benoemd: Oekraïne heeft de wapens niet (meer) om terug te vechten. Omdat de Verenigde Staten ze niet leveren, want daar verlamt de politieke impasse over steun aan Oekraïne elke vorm van nieuwe hulp. “Maar het ligt niet aan de VS alleen. Andere landen maken ook een risicoanalyse van de mate waarin ze Oekraïne willen blijven ondersteunen en hun eigen wapenvoorraden willen blijven leeghalen”, zegt Mattelaer. “Het gevolg is dat de Oekraïense verdediging in de penarie zit.”

Tot 40.000 gesneuvelden

De Russische overwinning komt voor de Russen zelf met een enorme prijs: de schattingen gaan van 20.000 tot 40.000 gesneuvelde soldaten. En nu? “Ik denk dat de Russen het gaspedaal blijven induwen”, zegt Simoens. “Ze voelen ook dat de westerse steun niet of niet zo snel komt. Dat de mobilisatiewet om nieuwe troepen te verzamelen in Oekraïne er niet doorkomt. Ze gaan nu druk zetten op een vier-, vijftal plaatsen.”

Rusland kampt niet met dezelfde tekorten als Oekraïne. “Blijkbaar kunnen ze nog altijd genoeg mannen mobiliseren”, zegt Simoens.

“Ze hebben ook nog het materieel, al werd daar altijd met veel dedain over gesproken in het Westen. Ja, 80 procent van wat ze hebben is refurbished oud materiaal. Je kan grappen en grollen dat dat ouwe brol is, maar een zestig jaar oude tank die rijdt en schiet, en niet tegengehouden wordt door antitankwapens, dat blijft een effectief wapen.”

“Hun manier van oorlog voeren is rudimentair, maar de Russen boeken er wel successen mee. En hun partners blijken betrouwbaarder dan die van Oekraine. De bevoorrading komt uit schurkenstaten als Iran en Noord-Korea, maar blijft op peil. Heel het Westen heeft gezegd dat het Oekraïne zou steunen, maar dat blijkt toch moeilijker.”

De vraag is waar de Russische opmars eindigt. “Ik denk dat de balans in terreinwinst in 2024 sowieso negatief zal zijn voor Oekraïne”, zegt Simoens. Het “eindspel” komt wat dichterbij, zegt Mattelaer. “Je hoort in Russische kringen zelf vaak Odessa noemen. Als dat hun einddoel is, kunnen ze Oekraïne helemaal afsluiten van de zee.”

“Zo’n grote doorbraken of een totale instorting van de Oekraiense strijdkrachten, dat zie ik niet gebeuren”, zegt Simoens. “Daarvoor is het Russische overwicht niet groot genoeg.”

“Zelfs als het zo’n vaart niet loopt, als Rusland kan consolideren wat het nu heeft, dan kan het dat als een succes claimen”, zegt Mattelaer. “Dan heeft het een veroveringstocht ingezet en met succes verdedigd.”