Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Als ze konden, zouden ze zelfs de kippen laten stemmen”
Bruno Beeckman:
RUSLAND
“Laten we dit geen verkiezing noemen”, onderbreekt onze reporter Bruno Beeckman meteen onze eerste vraag. We hebben hem aan de telefoon terwijl hij op een lijnbus zit in Odessa, kort nadat hij de plek van de gruwelijke raketaanvallen op de stad is geweest. “Het is een georkestreerde herverkiezing. En dat volgens de filosofie van Jozef Stalin: het is niet belangrijk hoe er gestemd wordt, maar hoe er geteld wordt. Als ze konden, zouden ze zelfs de kippen laten stemmen. Ik hoorde getuigenissen uit het door de Russen bezette deel van Cherson. Daar zijn de verkiezingen al enkele weken bezig en gaan ze van deur tot deur om de bewoners te doen stemmen. Of je een Russisch paspoort hebt of niet, speelt geen rol. Ook migranten uit Centraal-azië kregen een stemformulier onder hun neus geduwd. Dat is pure Sovjetstijl uit de jaren dertig. Ze laten niets aan het toeval over.”
“Mensen van de veiligheidsdienst zijn geïnfiltreerd in die campagnes en hebben zelf al die valse handtekeningen gecreëerd” Bruno Beeckman
Rusland-expert
Wat moeten we weten van de tegenkandidaten van Vladimir Poetin?
“Dat ze marionetten zijn. Steve Rosenberg van de BBC interviewde Nikolai Charitonov, de presidentskandidaat van de communistische partij. Maar die durfde zo goed als niets te zeggen. Het enige dat over zijn lippen kwam was: ‘De mensen zullen het beslissen.’”
Is er dan niemand die het openlijk tegen hem opneemt?
“Er waren twee kandidaten die openlijk voor het einde van de oorlog pleitten. Ze hadden genoeg stemmen ingezameld om mee te doen aan de verkiezingen. Maar toen bleek plots dat een hoop van die handtekeningen ongeldig waren; omdat bijvoorbeeld het adres verkeerd gespeeld was of omdat de persoon die zogezegd zijn handtekening had gezet al overleden was. Die kandidaten mochten niet meer meedoen. Dat had Poetin allemaal voorzien. Mensen van de veiligheidsdienst zijn geïnfiltreerd in die campagnes en hebben zelf al die valse handtekeningen gecreëerd.”
De weduwe van Alexander Navalny heeft opgeroepen om een statement tegen Poetin te maken door allemaal op hetzelfde uur te gaan stemmen. Gaan veel mensen dat doen?
“Nee, want er kwam meteen een nieuwe maatregel: ‘Jammer genoeg zijn bijeenkomsten op de dag van de verkiezingen verboden.’ Normale oppositie is onmogelijk. De angst voor Poetin regeert. Mensen denken nog maar aan één ding: hoe kan ik mijn leven leiden zonder dat ze me in de bak gooien. De Russische maatschappij ontmenselijkt. Niemand vertrouwt anderen nog. Ze gaan heel ver. Nog maar pas is een man voor tien dagen in de gevangenis gegooid, omdat hij zijn wifinetwerk thuis de naam Slava Ukraini had gegeven. Een buurman had hem verlinkt.”
In Rusland is er geen kiesplicht. Mensen kunnen uit pr otest thuisblijven, toch?
“Voor Poetin is het percentage waarmee hij wint minder belangrijk dan het percentage van de Russen die daadwerkelijk opdagen aan het stembureau. Overal stemmen mensen onder dwang. Neem Belgorod. Die stad werd aangevallen door Russische anti-poetinmilities. Vele inwoners wilden
“De angst voor Poetin regeert. Mensen denken nog maar aan één ding: hoe kan ik mijn leven leiden zonder dat ze me in de bak gooien” Bruno Beeckman
Rusland-expert
vluchten, maar veiligheidstroepen hielden hen tegen aan het station. Eerst stemmen, dan vluchten.”
Wat is eigenlijk het programma van Poetin?
“Het draait alleen maar om de oorlog. ‘We komen hier sterker uit en over tien jaar is ons land veel mooier en beter dan Amerika.’ Dat belooft hij. En ook dat de economie met twintig procent zal groeien. En hij blijft zeggen dat Rusland de beste democratie ter wereld is.”
Los van de uitslag straks, hoe populair is Poetin nog echt?
“Zijn populariteit was het laagst in 2018. Toen hij net de pensioenleeftijd had verhoogd, vond nog maar 59% van de Russen hem leuk. De Russen stemmen met hun portefeuille. Wanneer de lege ijskast meer gaat doorwegen dan de propaganda op televisie, dan is het gedaan met Poetin. Daarom ziet het er in de toekomst wat slechter uit voor hem. Na alle bombardementen op raffinaderijen, stijgt de olieprijs. Bovendien slinkt de staatskas. Vermoedelijk trekt hij de dag na de verkiezingen de belastingen op.”
Wanneer kennen we de uitslag?
“Die kan ik je nu al geven, hoor. Het enige vraagteken is hoe hoog het percentage is waarmee hij zal winnen. Mensen sluiten weddenschappen af. Wordt het 81, 82 of 83 procent?”