Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Rafah moet hem redden
ISRAëL
Al maanden dreigt Israël met een offensief in de stad Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, aan de grens met Egypte. Volgens de Israëli’s is Rafah het laatste bolwerk van Hamas, en is een offensief nodig om de “totale vernietiging” te bereiken van de extremistische Palestijnse groepering. Dat is naast de bevrijding van de Israëlische gijzelaars hét hoofddoel van de oorlog in Gaza.
Een aanval op de stad ligt bij de internationale gemeenschap uiterst gevoelig. Van de iets meer dan 2 miljoen Gazanen heeft anderhalf miljoen z’n toevlucht gezocht in Rafah. Bovendien is de grensovergang tussen Rafah en Egypte de belangrijkste toegangspoort voor de (uiterst karige) humanitaire hulp die de Palestijnse enclave binnenkomt. Het lijdt volgens waarnemers geen twijfel dat een offensief op Rafah een hoge menselijke tol zal eisen, en ook de trouwste bondgenoot van Israël, de Verenigde Staten, noemt een aanval op Rafah
een “rode lijn”.
Dat Netanyahu toch lijkt te volharden en een videoboodschap de wereld instuurt om te benadrukken dat er een (niet nader genoemde) datum is vastgelegd voor het offensief, heeft meerdere redenen. “In de eerste plaats is de boodschap bedoeld om zijn ultrarechtse partners in de regering gerust te stellen”, zegt Peter Malcontent (Universiteit van Utrecht), die gespecialiseerd is in het Israëlisch-Palestijnse conf lict. “Die zijn de voorbije dagen uit hun vel gesprongen, omdat het er even naar uitzag dat er toch een akkoord over een staakt-het-vuren zou komen, maar ook vanwege de gedeeltelijke terugtrekking van Israëlische troepen uit de Gazastrook dit weekend.”
Blazoen oppoetsen
Daarnaast is de dreiging van een offensief door de uitspraken weer een stuk concreter geworden, wat de druk op Hamas in de onderhandelingen over een staakt-het-vuren weer vergroot.
“Maar door te zeggen dat je Rafah hoe dan ook zal aanvallen, maak je duidelijk dat je geen definitief bestand wil, terwijl dat net het uitgangspunt van Hamas is”, zegt Malcontent.
De derde reden is misschien wel belangrijker: premier Netanyahu wil zijn blazoen in eigen land oppoetsen. Precies daarom gelooft Malcontent wel dat het offensief er zal komen. “Netanyahu kan eenvoudigweg niet zoveel anders meer. In eigen land staat hij met de rug tegen de muur. Hij prof ileerde zich decennialang als de man die voor veiligheid zou zorgen, maar heeft gefaald. De protesten nemen toe, niemand ziet hem nog zitten. De oorlog is geen totaal succes, want Hamas is niet verslagen en de gijzelaars zijn niet bevrijd. Als Netanyahu nu helemaal buigt onder de druk van de internationale gemeenschap of van honderdduizend Israëli’s die op straat komen, is dat een grote afgang voor hem. De man is ijdel genoeg om ervoor te zorgen dat het einde van zijn carrière er een beetje fatsoenlijk uitziet. De vernietiging van Hamas als ‘laatste gift’ aan het Israëlische volk is dan het antwoord.”
Tijd kopen
De Verenigde Staten, Frankrijk, Jordanië en Egypte hebben meteen al gewaarschuwd voor de nefaste gevolgen van een offensief op Rafah. Maar wat men elders vindt van zijn aanpak, is van secundair belang voor Netanyahu. “Hij heeft nooit erg ingezeten met zijn reputatie in de VS of in Europa. Mogelijk wordt het offensief er één met heel doelgerichte aanvallen, om de Amerikanen het idee te geven dat er naar hen wordt geluisterd”, meent Malcontent.
Opvallend genoeg verklaarde de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant ook gisteren dat het juiste moment is aangebroken voor een staakt-het-vuren, in ruil voor de vrijlating van de gijzelaars die tijdens de Hamas-aanval op 7 oktober werden ontvoerd. Een dag eerder voorspelde de Israëlische legerbaas Herzi Halevi dat de oorlog nog lang niet voorbij is.
Israël lijkt warm en koud tegelijk te blazen. “Het is tijdelijk even pleasen om dan toch weer de eigen gang te gaan”, zegt Malcontent. “Israël en Netanyahu zijn meesters in het kneden van de internationale gemeenschap om zo tijd te kopen. Het is dansen op een slap koord, en het zal me niet verbazen als we de komende dagen nog meer markante uitspraken horen.”
“Israël en Netanyahu zijn meesters in het kneden van de internationale gemeenschap om zo tijd te kopen. Het zal me niet verbazen als we de komende dagen nog meer markante uitspraken horen”