Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Ook Anna (95), de zus van ‘Jeanne en Jos van de tunnels’, was ballerina
Stond je wel eens stil in de Jeanne en Jos Brabantstunnel? De tunnels aan de Antwerpse Frankrijklei werden vernoemd naar twee zussen die in 1969 aan de wieg stonden van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Maar er is nog een derde zus, Anna, die evengoed danste en op 20 april 95 wordt. “Ik hoef geen tunnel, geef mij maar bloemen.”
Of de krant haar niet eens wilde portretteren? Een standbeeld schetsen op papier, want Anna Brabants – “madame Annie” – wordt op 20 april 95 jaar. “Iedereen spreekt van de Jeanne en Jos Brabantstunnel, maar ze zijn Annie vergeten”, mailden enkele oudleerlingen over Anna Brabants, die van 1961 tot 1989 voornamelijk les gaf aan de voorbereidende balletopleiding op Prins Dries en het Stedelijk Instituut voor Ballet, vandaag Koninklijke Balletschool Antwerpen. “Zij was de stuwende kracht voor de jongste dansers, de schouder om op uit te huilen als het te zwaar werd. Als een moeder was ze voor ons. Bij onze jaarlijkse bijeenkomsten noemt ze ons nog steeds ‘mijn kinderen’.”
Nadat ze in 1951 via de Balletschool van de Koninklijke Vlaamse Opera de aanzet had gegeven tot het Stedelijk Instituut voor Ballet, en in 1969 het Koninklijk Ballet van Vlaanderen had gesticht, werd Jeanne Brabants (1920-2014) in 2000 in de adelstand verheven tot barones. Haar zussen Jos (1925-2018) en Anna (1929) vergaarden minder naamsbekendheid. Nochtans liggen de zussen Brabants als trio met hun scholen en opleidingen aan de basis van de dans in Antwerpen: Anna ontfermde zich over de kinderen van 8 tot 12 in de Prinsstraat, Jos vormde de leerlingen van 12 tot 14 jaar in de Lamorinièrestraat en Jeanne zette de kroon op het werk bij de oudsten en als choreografe bij het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Madame Jeanne, madame Jos en madame Annie, zo werd het trio als docenten genoemd.
“Jeanne is voor mij altijd de nummer één geweest, zij heeft alles uitgezet”, zegt Anna Brabants. Al meer dan dertig jaar is ze lerares op rust, maar met muren vol affiches van dansvoorstellingen leeft de kranige 95-jarige in haar huis op Linkeroever nog steeds tussen het ballet. Natuurlijk hangen er ook foto’s op van Ben en Tom Van Cauwenbergh, Anna’s zonen die een internationale carrière uitbouwden in de danswereld. Net als van haarzelf en de zussen.
“Bewegen zat er van jongs af aan in”, vertelt Anna. “Als gymnast en leider van de Koninklijke Antwerpse Turnkring stimuleerde vader ons om te bewegen, maar het was de inwonende tante Anna die het zaadje voor dans plantte. Jeanne was amper vijf, toen ze door haar werd meegetroond naar de opera. Daar stonden toen ook dansers op het podium. Helemaal bovenaan in de zaal zaten wij, ‘op den uil’, en toen zei Jeanne, wijzend naar het podium: ‘Ik wil hier niet zitten, ik wil
“Ik hield mijn leerlingen voor dat ze zich niet met anderen moesten vergelijken. Ze moesten vertrouwen hebben in wat ze deden en dat gaf ik hen” Anna Brabants
daar staan.’ Als oudste maakte ze voor de zussen thuis dansjes die we dan opvoerden rond de tafel. Dansles nemen mocht Jeanne van vader pas nadat ze eerst een diploma lichamelijke opvoeding had behaald, net als hij. Dansen werd toen nog gelinkt aan een louche circuit. Uiteindelijk werden we alle drie turnlerares, waarna Jeanne ons inschakelde om te dansen.”
In 1941, in volle oorlogstijd, startte de toen 21-jarige Jeanne met haar vader op de Mechelsesteenweg de Brabants School op. “Met amateurs, maar eens er talent op de vloer kwam, groeide daar het Ensemble Brabants uit.” Aanvankelijk gaven alleen Jeanne en Jos er les, de jongste zus was leerling. “En dan te weten dat ik eerst niet wilde dansen”, zegt Anna nog. “Verpleegster worden, dat leek me wel iets. Maar mama wees erop dat ik geen bloed kon zien en zo ben ik toch les gaan geven. Ik heb altijd de jongste kinderen begeleid. Dat bleek