Bart De Wever legt Belgische Patriot Act op tafel
“Als burgemeester ben ik vragende partij voor een gewapend bestuur”
ANTWERPEN - “Burgemeesters, politie en staatsveiligheid moeten makkelijker informatie kunnen inwinnen en preventief kunnen optreden”, zegt N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever in ons politieke weekendinterview in HBvLPLUS. Hij wil werk maken van een ‘Patriot Act’ naar Amerikaans voorbeeld.
“Het is toch te gek dat ik enkel kan optreden nadat er strafrechtelijke feiten zijn gepleegd, terwijl ik weet waar de geradicaliseerde jongeren zitten. Ik kan geen verdachte huizen sluiten, ik mag geen gsm’s laten afluisteren of iemand preventief laten aanhouden. Met een gewapend bestuur kan dat wel.” En dus bereidt de Antwerpse burgemeester wetgevende initiatieven voor om na de vakantie een Patriot Act op de regeringstafel te leggen. “Dit is een absolute prioriteit”, aldus De Wever. Daarnaast maakt de N-VA-voorzitter werk van een waslijst andere voorstellen. Zo wil hij dat sympathie voor IS verboden wordt, dat de financiering van de moskeeen wordt herbekeken en dat Syriëstrijders opgesloten kunnen blijven. Tot slot laat hij nog weten dat zijn partij niet in een volgende regering zal stappen als er geen verbod komt op onverdoofd slachten.
De Wetstraat is al met vakantie. Ook N-VA-voorzitter Bart De Wever is volop bezig met de voorbereiding van zijn vakantie vanaf volgende week naar Oostenrijk en Italië. Maar voor een interview heeft hij nog tijd. Voor zijn doen zelfs veel tijd. Het einde van het politieke jaar is uiteraard een goed moment om terug te kijken op dat politieke jaar en er conclusies uit te trekken voor het komende politieke jaar. Iets wat we ook deden. Bart De Wever is best tevreden met wat zowel de Vlaamse als de federale regering presteerden. De begroting blijft wel een zorgenkind. Maar dat alles is met de terreurzomer die we nu beleven niet meer zo belangrijk. “Deze regeringen kwamen er om de overheidsfinanciën te saneren en om sociaaleconomische hervormingen door te voeren om zo te komen tot meer tewerkstelling. We kunnen goede resultaten voorleggen. Maar ik vrees dat het daar bij de volgende verkiezingen niet over zal gaan. Wel over terrorisme en veiligheid en de mate waarin we dat probleem hebben aangepakt”, zegt Bart De Wever. Dan ziet het er niet zo goed uit voor deze meerderheid. Bijna elke dag is er een aanslag, en dat op de meest onverwachte plaatsen. Dat is niet meer aan te pakken. “We gaan de strijd tegen het terrorisme winnen, daar ben ik zeker van. De vraag is hoe lang het nog zal duren en wat we nog allemaal gaan zien. Nu, het sektarisch geweld is niet nieuw in Europa. Dat hebben we eerder al meegemaakt. Wel nieuw is dat het nu ook is geglobaliseerd. Wat er nu gebeurt, heb ik aangekondigd tijdens mijn openingscollege van vorig jaar aan de UGent op uitnodiging van professor Carl Devos. Er was toen veel kritiek op mijn analyse. Ik heb toen gezegd dat Angela Merkel met haar Wir
schaffen das een groot probleem van tolerantie en een opstoot van populisme en racisme zou oogsten. Dat is ondertussen gebeurd. Ik heb toen gezegd dat we de Conventie van Genève moeten herzien en nu zijn er ook academici die hetzelfde zeggen. Dat we mensen die individueel vervolgd worden hier opvangen en asiel geven, is goed. Dat moeten we blijven doen. Maar wanneer hele bevolkingsgroepen naar hier komen, dan dringen zich andere oplossingen op dan het geven van individueel asiel met alle hieraan verbonden rechten.”
Wat dan? “We moeten de buitengrenzen sluiten, ze daar in goed omstandigheden opvangen en kijken wie men kan hervestigen.” Uiteindelijk heeft Turkije de zaak voor ons moeten oplossen. “Wanneer men dit soort zaken uitbesteedt, dan is dat het begin van het einde. Het zijn uiteindelijk de Balkanlanden die de grenzen hebben gesloten, waarna Angela Merkel niet anders kon dan Erdogan te hulp roepen. Die heeft het sindsdien erg hoog in de bol gekregen. Wat we nu meemaken, is een botsing van gemeenschappen met een heel verschillende culturele software.” Nu we het over Erdogan hebben… “Ik wil het zeker over Turkije en Erdogan hebben. Maar ik wil eerst nog iets anders zeggen. We hebben absoluut een Patriot Act nodig met een verruimde armslag voor de lokale besturen om de strijd tegen het terrorisme te winnen. Als burgemeester van Antwerpen ben ik sterk vragende partij naar een gewapend bestuur.” Wat verstaat u onder een Patriot Act? “Het is een verzamelnaam voor een reeks maatregelen waardoor gemeentebesturen, politie en inlichtingendiensten zoals de Staatsveiligheid en ADIV (inlichtingendienst van het leger, red) meer armslag krijgen om informatie in te winnen en preventief op
Als burgemeester wil ik preventief kunnen optreden om een aanslag te voorkomen. Nu kan ik dat niet
te treden. Daar zijn wel wetgevende initiatieven voor nodig. We zijn die als N-VA aan het voorbereiden. De regering moet daar na de vakantie absoluut werk van maken. Het is een prioriteit.”
Waarom wil u gewapend bestuur als burgemeester van Antwerpen?
“Ik ga u een voorbeeld geven. Binnenlandse Zaken vraagt ons om geradicaliseerde personen beter in het oog te houden. We doen dat in Antwerpen en ik denk te mogen zeggen dat we dat goed doen. We werken met zeg maar een drietrapsraket. De eerste trap is die van de stedelijke preventiewerkers met veel street credibility. Zij houden de zaken in het oog, detecteren de jongeren die vatbaar zijn voor radicalisering en proberen ze te begeleiden. Lukt dat niet, dan verhuist het dossier naar de cel radicalisering bij onze politie. Als die de betrokkene potentieel gevaarlijk achten, dan wordt het een gerechtelijk dossier. Van stap 2 naar 3 loopt het soms mis, omdat men het onderzoek justitieel helemaal herdoet of omdat het gerecht weinig of geen gevolg geeft aan een zaak. De politie zou in stap 2 al meer armslag moeten krijgen.”
Wie zijn de jongeren die radicaliseren?
“De mannen die IS-strijders rekruteren zijn geen sociale gevallen en veelal hoog opgeleide mensen. Ze hebben alleen gekozen om de verlichting te verwerpen en die te bestrijden met de wapens. De jongeren die ze rekruteren zijn wel sociaal problematisch. Ze hebben elk een eigen achtergrond. Ze radicaliseren omwille van de meest diverse redenen;: een problematische thuissituatie, een gebroken relatie, slechte schoolresultaten met schoolmoeheid als gevolg, kleine drugscriminaliteit... Het enige wat ze gemeen hebben, is dat ze op zoek zijn naar een identiteit. Als IS-strijders krijgen ze die. From zero to hero.”
Daarmee heeft u nog niet geantwoord op de vraag waarom u vragende partij is naar een gewapend bestuur.
“Stel u voor dat er hier in Antwerpen een aanslag is door een van onze geradicaliseerde jongeren. Wat denken jullie dat de reactie dan zal zijn? Juist: hoe is het mogelijk dat we dit niet hebben kunnen voorkomen ondanks het feit dat we onze geradicaliseerde jongeren kennen? De verklaring hiervoor is heel eenvoudig: ik kan enkel optreden nadat er strafrechtelijke feiten zijn gepleegd. Ik kan niet preventief optreden. Ik kan geen huizen sluiten waarvan we weten dat er verdachte zaken gebeuren. Ik mag niet laten schaduwen. Ik mag geen gsm’s laten uitlezen. Ik mag niemand preventief laten aanhouden. Met een gewapend bestuur zou ik die huizen wel kunnen sluiten, zoals het mij ook zou helpen in de strijd tegen mensenhandel en verdoken prostitutie. Met een gewapend bestuur kan ik in mijn gemeente meer zaken opleggen en verbieden.”
Is dit niet erg radicaal? En wat met de privacy?
“Ik ben ook geen voorstander van een
big brother- maatschappij waar alles en iedereen altijd wordt gecontroleerd en in het oog gehouden. De Patriot Act zou in de tijd kunnen beperkt worden. Maar ik zie geen contradictie met onze rechtsstaat. Zoals de Franse president Hollande terecht opmerkt, zijn we nu in oorlog met IS. IS is het ergste sinds Stalin en Hitler én actief op ons grondgebied. We moeten IS-strijders kunnen oppakken en in de gevangenis houden zolang deze oorlog duurt. We moeten kunnen optreden tegen hun geradicaliseerde sympathisanten.” “Onze tolerantie is doorgeslagen. Net zoals het verboden is om voor het nazisme te sympathiseren, moet het verboden zijn om voor IS te sympathiseren. Sympathie hebben voor IS is geen mening maar een misdaad. Geen enkel land duldt een vijfde colonne. Waarom doen wij dat wel? Wanneer we nu moeten vaststellen dat ze zelfs een 86-jarige priester de keel oversnijden, dan vraag ik me af: wat houdt ons nog tegen? Indien dit niet kan, dan vrees ik voor de reacties van de mensen die iets minder scrupules hebben wanneer het om onze rechtsstaat gaat. Kijk naar de peilingen in alle Europese landen. Extreemrechts wint overal. Dat voorspelt weinig goeds.”
Vreest u ook dat de mensen het heft in eigen hand nemen? Dat we Kristallnacht-toestanden riskeren?
“In feite hebben we dat al meegemaakt met de aanslag in München, door een jonge Iraniër die riep dat hij een Duitser is en het enkel op jonge moslims gemunt had. We moeten absoluut opletten voor blind geweld tegen moslims, want dan heeft IS gewonnen. Het liefst van al zouden ze hebben dat nu iemand een brandbom in een moskee gooit en dat daarbij twintig mensen zouden omkomen. Dan zitten we met een clash of the civilizations.
Dat moeten we dus absoluut voorkomen. Dat kan enkel door de uitwassen uit de islamitische wereld te halen en te focussen op het positieve.”
Wat opvalt is dat het vooral Noord-Afrikaanse jongeren zijn die radicaliseren.
“Er zijn verschillen tussen de migrantengemeenschappen. Ik spreek van groepen en niet van personen. Ik heb dat al eens gezegd in Terzake en heb toen veel kritiek gekregen. Het blijft een feit dat de ene groep het beter doet dan de andere. Aziaten bijvoorbeeld doen het goed. Zij hebben een werkcultuur en doen, ook wanneer ze gediscrimineerd worden, gewoon door. Binnen de kortste keren horen ze tot de middenklasse. Andere groepen hebben het moeilijker. Dat heeft te maken met hun sociaaleconomisch perspectief. Wanneer ze het moeilijk hebben op de arbeids- of de woonmarkt, dan zorgt dat voor ontmoediging. Men blijft hangen. Er ontstaat een vicieuze cirkel met wederzijdse verwijten en ze worden soms zelfs slachtoffer van regelrecht racisme. Ze zien zich bevestigd in hun slachtofferrol. Noord-Afrikaanse jongeren zijn daar wel vaker het slachtoffer van. We moeten deze neerwaartse spiraal absoluut doorbreken.”
Welke is de rol van de islam in dit alles?
“De islam is een vehikel dat wordt gebruikt voor een ideologie van gewelddadig extremisme. Het is het ideologische jasje dat ze aantrekken boven hun problemen. Want die geradicaliseerde jongeren spreken geen Arabisch,
De eerste stap was huwen met een partner uit het thuisland moeilijker maken. Komaf maken met de dubbele nationaliteit is de tweede stap