Limburgse waterlopen bij levendigste in Vlaanderen
Doorgedreven waterzuivering zorgt voor meer natuurleven
Vissen, waterplanten, bevers, ijsvogels: geen enkele waterloop in Vlaanderen zit zo bomvol leven als de Kleine Nete in de provincie Antwerpen. Dat blijkt uit onderzoek van Natuurpunt. Met dank aan drie decennia volgehouden waterzuivering. Het contrast met de Neerbeek in het West-Vlaamse Wevelgem kan niet groter zijn: daar hebben ze al negentien jaar geen vis meer gezien. Limburg scoort dan weer uitstekend: zo staan de Warmbeek, de Abeek en de Berwijn in de top vijf van levendigste waterlopen.
HASSELT -
Ja, er zijn waterlopen in Vlaanderen waar het natuurleven – opnieuw – grote sier maakt. Aan de Kleine Nete in Antwerpen kan het niet op, zo blijkt uit een telling van Natuurpunt. De milieuorganisatie bracht de vijftien meest “levendige” waterlopen in Vlaanderen in kaart. “Geen enkele rivier of beek kan tippen aan de Kleine Nete”, zegt Hendrik Moeremans van Natuurpunt. IJsvogels, bevers of rivierdonderpadden: de Kleine Nete is de meest levendige waterloop in Vlaanderen. “Vissen, ijsvogels, tal van waterplanten, zeldzame soorten als de rivierdonderpad en de beschermde beekprik, oeverzwaluwen, bevers... Op alle vlakken is de Kleine Nete een grootse waterloop.” Hoe dat komt? “Het Netebekken geldt als pionier voor de waterzuivering in Vlaanderen”, zegt Moeremans. “Al in de jaren 70 hebben de gemeenten uit de buurt daar werk van gemaakt.” Met resultaat.
Minder meststoffen
Opvallend: de top tien van waterlopen met het meeste leven bestaat uitsluitend uit Antwerpse en Limburgse beken. De drie andere provincies moeten het elk stellen met één vertegenwoordiger, in de staart van het peloton: de Kalkense Vaart (Oost-Vlaanderen, op plaats 13), de IJzer (West-Vlaanderen, op 14) en de IJse (VlaamsBrabant, op 15). “De toename van het leven in de beken is grotendeels te danken aan de toegenomen zuivering van het industrieel en huishoudelijk afvalwater”, zegt Moeremans. “Maar we zijn er nog niet. Volgens de Europese kaderrichtlijn Water moest al het oppervlakteen grondwater tegen 2015 van goede kwaliteit zijn. Die deadline hebben we niet gehaald. Verre van. Om de waterkwaliteit op te krikken, is het belangrijk dat de landbouw minder meststoffen en pesticiden gebruikt. De gemeentelijke rioleringsstelsels moeten ook verder uitgebouwd worden en de natuurlijke structuur van onze waterlopen moet worden hersteld.” Want wie scoort het slechtst? De Neerbeek, die van Wevelgem naar Bissegem loopt. Daar gaat zowat alles verkeerd. “Sinds 1997 is er bij de metingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek nooit een vis waargenomen”, zegt Moeremans. “Hoewel er hier en daar riolering ligt, zijn zeker niet alle huizen erop aangesloten, er wordt nog heel wat afvalwater rechtstreeks in de beek geloosd. Intensieve landbouw zorgt dan weer voor een toevoer van meststoffen en pesticiden die van het water allesbehalve een gezonde omgeving maken.”