Rekenhof gelooft niet meer in begrotingsevenwicht 2018
En dat is een politiek probleem voor de regering-Michel
BRUSSEL - Het Rekenhof gelooft niet dat een begrotingsevenwicht tegen eind 2018 nog haalbaar is. Zo valt af te leiden uit het commentaar van het Rekenhof op de ontwerpbegroting 2017. Dit is een politiek probleem voor de regering-Michel. Omdat naast de creatie van meer jobs de sanering van de overheidsfinanciën het belangrijkste objectief was van deze regering zonder socialisten. Net zoals eerder de Europese Commissie is ook het Rekenhof kritisch voor de ontwerpbegroting 2017. Volgens het Rekenhof is die begroting voor een deel op drijfzand gebouwd, omdat de regering voortbouwt op de begroting 2016. Maar die begroting zal niet kloppen.
Een ander punt van kritiek is dat de regering in 2017 rekent op meer inkomsten uit de hogere onroerende voorheffing en uit de strijd tegen fiscale fraude. Tegelijk gaat ze uit van minder uitgaven door besparingen in de sociale zekerheid, maar geeft ze onvoldoende aan met welke maatregelen dat moet gebeuren. Bovendien houdt de regering onvoldoende rekening met het feit dat mensen hun gedrag aanpassen waardoor maatregelen minder opbrengen dan verhoopt.
BRUSSEL - Het Rekenhof gelooft niet dat de federale regering er nog in zal slagen om tegen eind 2018 een begrotingsevenwicht te realiseren. Daarvoor is de te leveren inspanning te groot. Dat blijkt uit de commentaar en opmerkingen van het Rekenhof bij de ontwerpbegroting voor volgend jaar. De komende dagen en weken buigen eerst de commissie Financiën en Begroting en vervolgens de plenaire vergadering van de Kamer zich over de begroting 2017. Voor de regering wordt het spitsroede lopen, want er was al forse kritiek van de Europese Commissie op de ontwerpbegroting 2017 en ook het Rekenhof is deze keer strenger dan in de voorbije jaren.
Kritiek
De voornaamste opmerkingen die het Rekenhof maakt, kan men als volgt samenvatten:
1. De begroting 2017 is opgesteld op basis van de realisatie van de begroting 2016. Maar de begroting 2016 ontspoort, waardoor de begroting 2017 voor een stuk op drijfzand is gebouwd. Zo is er grote onzekerheid over de opbrengst van onder meer de kaaimantaks, de diamanttaks en de fiscale regularisatie en de terugbetaling van de excess profit rulings. In het totaal zullen de fiscale inkomsten 2016 zo’n 1,2 miljard lager uitvallen dan eerst geraamd. Toch gaat de regering in haar begroting 2017 ervan uit dat alles nog in orde komt voor 2016. Dat is niet realistisch.
2. Het Rekenhof stelt zich ook vragen bij de nucleaire bijdrage van 440 miljoen euro die de regering voor de periode 2015-2017 wil innen. Die is onzeker.
3. Een andere opmerking is dat voor 2017 de regering opnieuw uitgaat van een onderbenutting van de kredieten met 910 miljoen euro, terwijl het Monitoringcomié zegt dat dit maximaal 600 miljoen euro mag zijn.
4. Een ander probleem is dat de regering in 2017 nieuwe inkomsten en besparingen wil realiseren, maar amper aangeeft hoe ze dat wil doen. Zo wil de regering 175 miljoen euro extra halen uit de strijd tegen de fiscale fraude en 860 miljoen euro extra uit de onroerende voorheffing terwijl het Rekenhof denkt dat het hoogstens 430 miljoen euro zal zijn. Daarnaast wil ze 1,2 miljard euro besparen in de sociale zekerheid waarvan 920 miljoen euro in de gezondheidszorgen. Maar hoe? Bovendien houdt de regering, althans volgens het Rekenhof, te weinig rekening met mogelijke gevolgen van beslissingen. Zo zorgden besparingen in de werkloosheid en de brugpensioenen voor een toename van de uitgaven in de ziekte- en invaliditeitsverzekering.
5. Tot slot herhaalt het Rekenhof de kritiek van de Europese Commissie. Er zijn geen afspraken over de verdeling van de inspanningen tussen de federale overheid en de regio’s. De staatsschuld wordt helemaal niet afgebouwd. En er is amper sprake van een structurele verbetering van de begrotingstekorten.
Niet haalbaar
Een en ander maakt dat het Rekenhof, zonder het ook zo te zeggen, niet gelooft dat een begrotingsevenwicht in 2018 nog haalbaar is. Daarvoor zijn in 2017 en 2018 grotere inspanningen nodig dan de voorbije jaren. Toen lukte het niet, waarom zou het nu in de aanloop van verkiezingen wél kunnen?
Geen extra maatregelen
Om nog even terug te komen op de kritiek van de Europese Commissie op de Belgische ontwerpbegroting 2017, die werd gisteren bevestigd door de Eurogroep van ministers van Financiën. Ook zij zijn vooral ongerust over onze hoge staatsschuld van 107 procent van het bruto binnenlands product (440 miljard euro).
De Eurogroep wil daarom dat ons land alle vooropgestelde maatregelen zonder enige uitzondering doorvoert. Maar er worden geen bijkomende maatregelen gevraagd.