Evermarusspel Rutten erkend als Immaterieel Cultureel Erfgoed

Het Sint-Evermarusfeest in Rutten is toegevoegd aan de Vlaamse inventaris voor Immaterieel Cultureel Erfgoed. De marteldood van de heilige Evermarus wordt in Rutten al meer dan duizend jaar op 1 mei herdacht met een processie en een mysteriespel, waarbij uitsluitend inwoners van Rutten een hoofdrol mogen spelen. “We zijn vereerd. Enkel jammer dat Jef Ory, de grote bezieler van deze erkenning, dit niet meer mocht meemaken”, zegt voorzitter Pascal Vandermeer. Pascal Vandermeer, voorzitter van het Sint-Evermaruscomité, is uitermate vereerd met de erkenning: “We hebben woensdag het goede nieuws ontvangen van de dienst Erfgoed. We zijn trots, een teken dat we goed bezig zijn. Maar financieel levert het ons niets op.” Om opgenomen te kunnen worden in de inventaris diende het Sint-Evermaruscomité een aanvraag met lijvig dossier in bij de Vlaamse overheid. De bedoeling van de erkenning is vooral het voortbestaan van het mysteriespel veilig te stellen voor de komende generaties. “Het was een heel ingewikkelde procedure, maar we hebben er onze tijd voor genomen”, vertelt Pascal Vandermeer, voorzitter van het SintEvermaruscomité. “We hebben twee jaar met vijf mensen aan het dossier gewerkt. Wijlen Jef Ory was de grote bezieler van dit project, spijtig dat hij dit niet meer kan meemaken. Gelukkig konden we rekenen op de hulp van de erfgoedcel Haspengouw en de dienst Erfgoed van de stad. Vorig jaar in oktober hebben we een eerste dossier ingediend. We hadden gehoord dat heel wat verenigingen meermaals een aanvraag moesten indienen vooraleer ze de erkenning kregen. We zijn dan ook opgetogen dat het van de eerste keer gelukt is”, weet Vandermeer.

Kleuters

In 2018 wordt de 1.050 ste editie van het Evermarusspel gevierd. “Dat moet een feestjaar worden. De voorbereidingen zijn al lopende. Zo komt er een nieuw programmaboekje en de kinderen van kleuterschool Evermaruske zullen het spel naspelen.” De inwoners van Rutten voelenl zich ich zeer nauw betrokken met het hele Evermarusgebeuren. De hoofdrollen in het martelarenspel mogen immers uitsluitend vertolkt worden door inwoners van het dorp.

Evermarus was een Friese pelgrim die tijdens zijn terugkeer van Compostella, rond 690, samen met zijn 7 gezellen door roofridder Hacco en zijn bende (de Haccouren) vermoord werd in de bossen rond Rutten. Sedert de ontdekking van zijn stoffelijke resten rond 968 en zijn daaropvolgende heiligverklaring, is Rutten in de ban van Sint-Evermarus. Jaarlijks herdenkt het dorp op 1 mei zijn marteldood met een mis, processie en martelarenspel. Hierin wordt de overval en de moord op Evermarus en zijn gezellen door de inwoners van Rutten uitgebeeld in de weide waar de stoffelijke overschotten van de vermoorde depelgrims pelgrims zijn gevonden en waar een kapell werd gebouwd op het graf van Evermarus.

Na het martelarenspel is er een achtervolging te paard. Een van de pelgrims weet te ontsnappen en wordt door roofridder Hacco en zijn trawanten achtervolgd. Tijdens dit bitsige stokkengevecht vallen rake klappen. Deze achtervolging is historisch het minst juiste , maar wel het meest spectaculaire gedeelte. Hiervoor zakken jaarlijks honderden pelgrims en toeristen af naar het Tongerse kerkdorp.

Het Evermarusspel is het eerste mysteriespel dat opgenomen is in de Vlaamse inventaris voor Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het is het vierde Limburgse item op de lijst, naast de Kroningsfeesten in Tongeren, de Virga Jessefeesten in Hasselt en het Oud Limburgs Schuttersfeest.