“Op Trump stemmen is zo vreemd nog niet”
Vrijdag wordt Donald Trump ingehuldigd als 45ste president van de Verenigde Staten. De jonge VRT-reporter Karine Claassen (26) reisde na zijn verkiezing drie weken lang ’Dwars door Amerika’. “Niet om een onderzoek te doen naar het stemgedrag, maar om met generatiegenoten te praten over hoe zij naar de toekomst kijken.” De reis ging van New York via West Virginia, Atlanta (Georgia), Texas, Tennessee en New Mexico naar Los Angeles. “In New York waren er weken na de verkiezingen nog protesten tegen de verkiezing van Trump, je zag daar veel verdeeldheid, mensen die maar bleven roepen. In West Virginia, op tien uur rijden van New York, kom je in een andere wereld terecht waar armoede heel erg aanwezig is. Vroeger leefden ze daar van de steenkoolindustrie. Obama heeft de laatste mijnen gesloten en nu is er een enorme werkloosheid, want buiten de mijnen heb je er niets. Op de plek die we hebben bezocht is er een McDonald’s en een voedselbank. De levensstandaard is vergelijkbaar met die van Ethiopië, om water te hebben moet je kilometers stappen naar een bron. Mijn ontmoeting met Tabita en Jerry, een jong koppel, zal ik niet snel vergeten. Ze hebben heel openhartig in hun ziel laten kijken. Zij zijn niet bezig met politiek en waren ook niet gaan stemmen, maar ze hebben wel gehoord dat Trump de mijnen opnieuw wil openen. Wij vragen ons af hoe ze voor iemand als Trump kunnen stemmen, maar als je in hun schoenen staat, is dat niet zo vreemd.”
Schietgrage zwarte moeders
In Atlanta maakte Claassen in een gettobuurt kennis met enkele jonge zwarte moeders, zoals Niki, die al drie kinderen heeft. “Ik had haar dochtertje van vier op de arm toen ik het hoorde knallen in de tuin: een moeder was bezig haar dochtertje van tien te leren schieten, ze vond dat heel belangrijk. Ik ben ervan verschoten hoe diepgeworteld het Second Amendment is, het recht van iedere Amerikaan om wapens te hebben en te dragen. Trump is pro wapens en – zo kreeg ik tot mijn verbijstering als uitleg te horen – als de verdeeldheid en het racisme nog gaan toenemen, moeten we ons als zwarten beter beschermen.” Claessen, zelf half Congolese, was het een ontnuchterende vaststelling; “Er werd mij keihard duidelijk gemaakt hoe ik zou behandeld worden als ik daar zelf zou wonen. De tegenstelling tussen blank en zwart blijft er een belangrijk onderdeel van de samenleving.”
Rednecks en jaknikkers
“In Tennessee ben ik in een typische redneck town geweest. ‘Geef Trump maar een kans want in het verleden hebben we nog niet veel goeds gezien’, was daar de teneur. Op een Texaanse boerderij heb ik een meisje ontmoet dat zo verliefd is op haar vaderland dat ze besloten heeft om in te treden in het leger. De mooiste natuur heb ik gezien in New Mexico, in een reservaat van Navajo-indianen. Daar is veel armoede en er worden stukken grond verkocht aan oliebedrijven. Als je boven op een heuvel staat, zie je het mooiste landschap, dat ontsierd wordt door jaknikkers, die lelijke toestellen om olie te ontginnen. Bewoners worden er bijna vergast, er is veel meer kanker dan normaal, dieren sterven en de blanken hebben er ook veel drugs binnengebracht. ‘Vergeet ons niet!’, verzuchtte een jonge Navajo. Het trof me trouwens hoe weinig de jonge mensen er weten van leeftijdsgenoten in naburige staten, laat staan van het buitenland.” De 4.500 kilometer lange reis die vooral door het Zuiden liep heeft indruk op Claassen gemaakt. “Ik ga zeker terug, want ik ben nu pas goed geïntrigeerd. Ik hoop dat ik in mijn tweedelige reportage wat stereotypes kan doorbreken en veel vooroordelen kan bijstellen.”
Dwars door Amerika’, Eén, 21.30 uur