België is “gebrekkige” democratie

Pas op plaats 35 door slechte score voor politieke cultuur en participatie van de burger

België staat pas 35ste op de nieuwe lijst van meest democratische landen ter wereld. Daarmee zijn wij één van de zes West-Europese landen die niet als een “volledige” maar als een “gebrekkige” democratie worden beschouwd. Alleen Turkije, Griekenland en Cyprus doen het in ons deel van de wereld slechter. Dat blijkt uit de Democracy index die het bedrijf achter het magazine The Economist jaarlijks opstelt. De Democracy index wordt samengesteld op basis van zestig criteria in vijf categorieën: verkiezingen en pluralisme, burgerrechten en vrijheid, het functioneren van de regering, de mogelijkheid tot politieke participatie van de burger, en de heersende politieke cultuur. Slechts negentien landen halen in de lijst een score van 8 op 10 of meer, en worden als ‘ full democraties’ of volwaardige democratieën beschouwd. Dat is slechts 11,4 procent van alle 167 landen (stadsstaatjes en microstaten niet meegerekend), en slechts 4,5 procent van de totale wereldbevolking kan hiervan genieten. Noorwegen, IJsland en Zweden vormen de top drie van meest democratische landen. NieuwZeeland staat op vier, Denemarken op vijf. Ook hoog scoren Luxemburg (11), Nederland (12) en Duitsland (13). Ierland, Zwitserland, Finland, Oostenrijk, Malta, het Verenigd Koninkrijk en Spanje zijn de andere Europese landen in deze wereldtop. In 2015 woonde nog 8,9 procent van de wereldbevolking in een echte democratie. Omdat de VS gedegradeerd zijn tot een “gebrekkige democratie” is dit percentage in een jaar gehalveerd.

Vrijheid van media

Met een score van 7,7 op 10, een lichte daling tegenover vorig jaar, staat België slechts op de 35ste plaats. Ons land behoort daarmee tot de 57 landen in het peloton van ‘ flawed democraties’ of gebrekkige democratieën, de categorie waarin 34 procent van alle landen en 44,8 procent van de wereldbevolking zit.

The Economist omschrijft België als een van de landen die “vrije en eerlijke verkiezingen hebben waar de fundamentele burgerlijke vrijheden worden gerespecteerd, ook al zijn er problemen zoals inbreuken op de vrijheid van de media”. Daarnaast zijn er “aanzienlijke tekortkomingen in andere aspecten van de democratie, met inbegrip van de problemen in het bestuur, een onderontwikkelde politieke cultuur en lage niveaus van politieke participatie”. Niet bepaald een glansrijke prestatie: van alle landen in ons deel van de wereld doen enkel Cyprus, Griekenland en Turkije het nog slechter. Frankrijk, Portugal en Italië doen het beter dan ons.

Leger aan de macht

Het goede nieuws: 132 landen scoren slechter dan België. Onderaan de lijst hangen 51 dictaturen: wereldwijd leeft dus één op de drie mensen in een samenleving waar democratie een hol begrip is. Noord-Korea, Syrië en Tsjaad zijn de rode lantaarns. De Democracy Index stelt verder vast dat jongeren de democratie niet meer al te hoog in het vaandel dragen, vooral in Europa en de VS. Slechts één op de drie mensen geboren na 2000 vindt het “niet zo essentieel” om in een democratie te leven. Maar het kan nog erger: in de Verenigde Staten vindt één op de zes mensen die na 1980 werden geboren dat het land beter af zou zijn als het gerund werd door het leger.

Op de kaart vindt u de scores van de 15 beste en 15 slechtste democratieën en de landen die rond de score van België zitten.

X