“De leading lady in Limburg”

De impact van Zuhal Demir op Brussel, Limburg en Genk

In tijden waarin imagoschade de N-VA viseert, volgt de partij zijn ‘Grote Leider’. Zodoende mag Zuhal Demir (36) zich sinds vrijdag de nieuwe staatssecretaris van Armoedebestrijding en Gelijke Kansen noemen. Dat heeft verregaande gevolgen. In de eerste plaats voor de N-VA, die met de verstandige en communicatief sterke Demir de partij én het staatssecretariaat opnieuw meer in the picture willen zetten, maar ook voor Limburg en Genk: ons soortelijk gewicht in de Wetstraat stijgt en de verkiezingen in 2018 (lokaal) en 2019 (federaal en Vlaams) worden nu wel erg pittig gekruid. ‘Als het temperament van Demir een werkpunt is, dan is dat van Francken een werkplan.’ Deze tweet vat goed samen hoe sommigen Zuhal Demir percipiëren. De ene houdt van haar rechttoerechtaanstijl, de andere hekelt haar brutaal mondje. Met enkele harde uitspraken over moslims, werklozen en de Turkse president Erdogan (en een gewaagde fotoshoot in P-Magazine) wekte Demir de voorbije jaren meer dan eens controverse op.

Als ze als staatssecretaris in de problemen komt, zal het niet zijn door de inhoud - ze is verstandig genoeg - maar door de stijl. Ze weet dat en gaat daaraan werken. “In tegenstelling tot haar voorganger Elke Sleurs is Zuhal communicatief heel sterk. Ze ziet er goed uit en pakt op het scherm. Dat is belangrijk, zeker met de verkiezingen in aantocht”, zegt een partijtopper.

Nieuwe leading lady

Voor N-VA-Limburg komt het staatssecretariaat en haar recente verhuizing van Antwerpen naar Genk als een godsgeschenk. Limburg mag na Antwerpen veruit de meest Vlaams-nationalistische provincie zijn, met het vertrek van Jan Peumans in 2019 verliest de partij hier een geliefd en populair boegbeeld. “Zuhal kan dat gemis opvangen, omdat ze net als Jan erg uitgesproken en zichtbaar is”, erkennen partijgenoten. “Er moet al veel misgaan opdat ze niet de leading lady in Limburg wordt.” Dat zowel Defensieminister Steven Vandeput als staatssecretaris Zuhal Demir in 2019 op de Limburgse N-VA-Kamerlijst zullen staan, geloven weinigen. Wellicht trekt Vandeput de Kamerlijst en Demir die van het Vlaams Parlement (of visa versa).

“Laura Lynn van de N-VA”

Voor de machtsverhoudingen binnen N-VA-Limburg heeft de Zuhal- move niet meteen implicaties. Voor de beeldvorming is dat wel het geval. “In tegenstelling tot parlementairen als Lies Jans of Karolien Grosemans die inhoudelijk sterk zijn, heeft Zuhal ook de kracht van het beeld. Als de politiek een schlagerfestival zou zijn, is het alsof je Dana Winner tegenover Laura Lynn programmeert. Ze zingen even goed, maar de laatste heeft die x-factor waar mensen zo van houden”, beschrijft een N-VA-boegbeeld het verschil. Ook de manier van werken binnen N-VA-Limburg verandert niet: terwijl Steven Vandeput en Zuhal Demir hun werk in de Wetstraat doen en Limburg daar in the picture proberen te zetten, blijft Vlaams Parlementslid Jos Lantmeeters uit Genk de Limburgse dossiers coördineren. Eén probleemdossier is armoede, zeker in Genk. “Als mijnwerkersdochter zal Zuhal hier zwaar op inzetten”, belooft Lantmeeters.

Kiesarena Genk

Demirs eerste grote test komt er al over anderhalf jaar, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018, waar ze in Genk kleppers tegenkomt als burgemeester Wim Dries en Vlaams minister Jo Vandeurzen (beiden CD&V) en de pas naar Genk ingeweken Meryame Kitir (sp.a-Kamerfractieleidster). Omdat de liberalen er onbestaande zijn, zal het in Genk gaan tussen CD&V (18 van de 39 zetels), ProGenk (sp.a/groen met 7 zetels) en N-VA (in oppositie, 7 zetels).

Bij N-VA wordt Jos Lantmeeters nagenoeg zeker lijsttrekker. De man is daar al bijna 20 jaar in de partij gepokt en gemazeld. Zowel zijn achternaam als die van zijn moeder (Bijnens) zijn echte Genkniet se stamboomfamilies. “Zuhal en ik vullen elkaar perfect aan. Ik ben de iets oudere man van 53, zij een jonge vrouw van 36”, lacht Lantmeeters. Demir zal dus op twee staan of de lijst duwen. “Met Zuhal Demir, Jos Lantmeeters, Jo Vandeurzen, Meryame Kitir en Chris Janssens is Genk plots sterk vertegenwoordigd in Brussel. Ik kan dat alleen maar toejuichen”, reageert Wim Dries, die zowel met N-VA als met socialisten heeft bestuurd. Hij ligt weerom in het midden van het bed.

Allochtone strijd

Maar de verhuizing van Demir naar Genk houdt ook risico’s in. “Genk stemt nu eenmaal niet Koerdisch. En de die hards van de vroegere Volksunie zijn voor Lantmeeters. Demir zal haar stemmen bij recente N-VA’ers, vrouwen en jongeren moeten halen”, klinkt het. CD&V-schepen Ali Caglar, met bijna 4.000 naamstemmen in 2012 veruit de populairste Genkse politicus na Wim Dries, wordt een geduchte opponent. Met zijn uitgesproken pro-Erdogan-opstelling is hij zowat de tegenpool van Demir.

Het is afwachten of beiden mekaar op dit delicate terrein gaan bekampen. Caglar zit in het buitenland en wenste vrijdag te reageren. Meryame Kitir doet dat wel: “Ik juich elke versterking voor Genk en Limburg toe. Ik hoop echt dat Zuhal er iets van maakt”, zegt de sp.a-ster. Zij moet in Genk vooral het Vande Lanotte-effect vrezen: bij de verkiezingen van 2007 werd die als kandidaat-premier volledig gesandwicht door het duo Leterme-Verhofstadt. Als Demir er niet in slaagt om de armoede aan te pakken, wordt dat wellicht haar zwakke plek waar sp.a met veel plezier plezier zal zal op op inbeuken. inbeuken.