“Extreme wanhoop heb ik onderschat”
unief terecht, bij UNHCR is Birte Schorpion via een eigen sollicitatie binnengeraakt. Uit 250 kandidaten. “Sinds augustus was ik hier aan de slag. Ik werkte er op de juridische dienst, een van onze taken was de opvang en begeleiding van vluchtelingen, asielzoekers, intern ontheemden, staatlozen. Als ze een link met het Verenigd Koninkrijk hadden. Al is het maar een grootvader die hier woont of een familielid dat hier lange tijd gewerkt heeft. En dat gaat dan heel breed, van juridisch advies, waar ze moeten aankloppen met hun dossier, tot gewoon een luisterend oor voor ontredderde mensen.” Allemaal willen ze uiteraard naar ‘het beloofde land’, met in de realiteit heel weinig plaatsen. “Dat is moeilijk, ja. De dossiers van de kwetsbare vluchtelingen krijgen prioriteit, maar al die andere mensen... Ik heb in mijn zes maanden stage zo’n 150 dossiers behandeld. Van kleine administratieve dingen tot hele gezinsherenigingen. Weet je dat hier in Groot-Brittannië vluchtelingen soms nog in de gevangenis worden opgesloten? Als misdadiger als het ware. Omdat ze niet via de juiste weg het land in zijn gekomen. Terwijl ze hier wel het Verdrag van Genève hebben getekend en iedereen dus het recht heeft om asiel te vragen.”
Ontvoerd
Tussen die 150 zijn er tientallen dossiers die onder haar huid zijn gekropen. Zoals dat van het Afghaans gezin dat een zoon moest achterlaten. “Ze hadden alle goedkeuringen om naar Engeland te komen. Maar vlak voor ze hun laatste document van onze dienst ter plekke zouden krijgen, is de oudste zoon ontvoerd door een terroristische groep. Vanuit UNHCR is daar lang over getobd: gingen ze het gezin toch laten overkomen, of werd er gewacht tot de zoon vrij was met het risico dat het gezin hun plek kwijt was? Ze zijn dan toch naar Engeland gekomen. De zoon is na drie jaar gevangenschap, foltering en onmenselijke toestanden door de Taliban kunnen ontsnappen. Maar nu is hij officieel geen prioriteit meer, want hij is 19 jaar. Geen jongen, maar juridisch gezien een volwassen man. Die intussen in een relatief veilig g land zit. Het dossier loopt. Maar r moet moet je je voorvoor hem hem kiezenkiezen of anderen n die die kwetsbaarder kwetsbaarder zijn? zijn? Want de plaatsen aatsen zijn zijn zo zo karig. karig. Maar Maar hij heeft wel l zoveel zoveel meegemaakt, meegemaakt, is is al al die jaren van an zijn zijn familie familie gescheiden. gescheiden. Dat is zo moeilijk oeilijk voor voor onze onze collega’s collega’s in het veld, de de mensen mensen van van de de VN VN diedie daar ter plekkekke werken.” werken.”
Of ze de vluchtelingenchtelingen die die ze ze geholpen geholpen heeft nog ooit oit terugziet, terugziet, contact contact heeft heeft gehouden? “Dat “Dat wordt wordt hier hier ethisch ethisch afeel afgeraden. Heel begrijpelijk begrijpelijk want want vaak vaak hebben die mensen mensen nog nog familieleden familieleden die ook geholpen holpen willen willen wornworden en dan wordt wordt het het moeilijk. Maar Maar één één keer heb ik mensen mensen opnieuw ontmoet, ntmoet, de familie van van kinkinderen uit Eritrea Eritrea die we via gezinsnaargezinshereniging naar hier hadden en gezijn gehaald. Ze zijn koekjes komen omen brengen, maar zelfs dat moesten we normaal principieel weigeren. We hebben ze dan maar overal uitgedeeld...”
Beleidswerk was een ander belangrijk luik, zoals de Britse regering helpen overtuigen dat zoiets als de open opvangcentra van Fedasil niet onnuttig zijn, terwijl vluchtelingen opsluiten in de gevangenis geen oplossing is. “De UNHCR probeert politieke druk uit te oefenen, maar heel subtiel. Er wordt vanuit een soort van partnerrelatie gewerkt, ze zullen niet bruuskeren.”
Iran
Deze maand zat haar werk tussen de vluchtelingen vluchtelingen in in Londen Londen e erop, nu wordt wordt het het nieuw nieuw werk werk zoe zoeken. “Ik ga ga eerst eerst op op vakantie vakantie naar naar Iran. Ja, niet niet de de meest meest evident evidente reisbestemming”, stemming”, lacht lacht Birt Birte. “Maar dit dit keer keer ga ga ik ik echt echt als als t toerist, ik ga ga niet niet stiekem stiekem alle alle vl vluchtelingen gen daar daar tellen. tellen. Iran Iran stond al verschillende verschillende jaren jaren op mijn verlanglijstje, verlanglijstje, de de pare parel van het Perzische Perzische rijk. rijk. En En daa daarna ga ik weer weer aan aan de de slag. slag. LiefstLie in het veld, veld, bijvoorbeeld bijvoorbeeld metm de ontheemden heemden in in Colomb Colombia die nu terugkeren terugkeren na na de de vredesonderhandelingen v derhandelingen met het Farc Farc of of aan aan de de grens in Turkije. Turkije. Wist Wist je dat, voor voor Syrië Syrië henh ‘onttroond’ troond’ heeft,he Colombia lombia ded meeste intern intern ontheemdeno den had?ha Maar ik ik denkden dat ik
eerst eerst een paar jaar moet werken voor het Hoog Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen in België of bijvoorbeeld Fedasil om de nodige werkervaring op te doen. Nu heb ik vooral even tijd nodig om het allemaal los te laten, want het is bij momenten echt zwaar geweest. Zeker die eerste dagen, als je een vluchteling aan de lijn krijgt die helemaal radeloos is en zegt dat hij eruit wil stappen. Ik ben niet opgeleid als psycholoog, hé. Maar dat betekent veel, als je zo’n mensen kan helpen met zelfs maar een heel kleine stap. Soms maar één of ander document invullen. Natuurlijk blijft het frustrerend dat je alleen de meest kwetsbaren kan helpen omdat er maar zo weinig plaatsen zijn. Maar toch, de voldoening is er.”
Nu heb ik even tijd nodig om het allemaal los te laten, want het is bij momenten echt zwaar geweest
Terrorisme
Voldoening maar tegelijk ook frustratie. “Omwille van het huidige politieke klimaat. Vluchtelingen worden zo snel geassocieerd met terrorisme. Maar zo is het helemaal niet, die mensen vluchten omdat ze geen ander uitzicht meer hebben. Ze hebben er niet voor gekozen dat ze in Syrië of Eritrea op de wereld zijn gekomen. Wij hebben gewoon het grote geluk dat we hier geboren zijn. Maar we moeten niet eens zo ver teruggaan in de geschiedenis, ook hier gingen mensen op de vlucht om te overleven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Natuurlijk zijn er in België of Engeland ook heel wat mensen die het moeilijk hebben, maar dat betekent niet dat we onze ogen voor vluchtelingen moeten sluiten.”