Dagelijks leven drie procent duurder door tax shift

Tax shift doet prijs van producten stijgen én dreigt loonkosten te hoog te maken

Het leven in België is in een jaar bijna drie procent duurder geworden. Het is bijna vijf jaar geleden dat het inflatiepercentage nog zo hoog is geweest. “Dat komt voornamelijk door de tax shift”, zegt hoofdeconoom Koen De Leus van BNP Paribas Fortis. “Bij de tax shift heeft de regering de loonkosten voor bedrijven verlaagd, zodat ze beter kunnen concurreren met bedrijven in onze buurlanden. Maar in ruil daarvoor zijn de belastingen op een hele reeks producten verhoogd.” Een andere schuldige voor de stevige prijsstijgingen in België is het weer.

De algemene prijsstijging ijin van producten in België is in bijna vijf jaar niet meer zo hoog g geweest als in deze maand. De inflatie in februari 2017 in België ië is maar liefst 2,97 procent, het hoogste percentage sinds mei 2012. Dat komt door de tax shift ft van de federale regering, zeggenen economen.

“Het leven is een pak duurder geworden, en dat komt voornamelijk door de belastingen die de federale overheid ons heeft opgelegd”, zegt Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis. “De regering heeft de loonkosten voor bedrijven verlaagd, zodat ze beter kunnen concurreren met bedrijven in onze buurlanden. Maar in ruil daarvoor zijn de belastingen op een hele reeks producten verhoogd. We betalen deze maand bijvoorbeeld 21 procent meer voor elektriciteit dan in februari vorig jaar. Ook de taksen op diesel zijn verhoogd.”

Aan de pomp

Motorbrandstoffen zijn in een jaar tijd ook 21 procent duurder geworden. Dat komt niet alleen door de hogere taks op diesel, maar ook door de hogere olieprijs. “Een vat ruwe olie kost vandaag 55 dollar. Een jaar geleden was dat amper 25 dollar. Een deel van die prijsstijging voelen we aan de pomp”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België. De duurdere olie komt er vooral door de Chinezen. “De Chinese economie is, na een fikse groeivertraging, weer flink op gang gekomen. Daardoor is de vraag naar olie gestegen. Bovendien heeft de OPEC, de verzameling van olieproducerende landen, beslist om de productie te beperken. Als er minder olie is, gaat de prijs sowieso omhoog.”

Stijgt de prijs aan de pomp ook in de komende maanden? “Neen, en dat hebben we dan weer aan de Amerikanen te danken”, zegt Vanden Houte. “Omdat de olieprijs gestegen is, zijn Amerikaanse bedrijven weer bereid om schalieolie op te pompen. Er komt dus meer olie op de markt, waardoor de prijzen aan de pomp op zijn minst stabiel zullen blijven. Een grote prijsdaling zal er niet komen. Daarvoor doet de economie het te goed.”

Groenten duur tot eind mei

Er is nog een andere schuldige voor de stevige prijsstijgingen: het weer. “Sinds juli was er in België een grote droogte. Daardoor werden er weinig groenten en aardappelen geteeld. Dat duwt de prijs naar omhoog”, zegt landbouwexpert Luc Busschaert. “Ook in Spanje en Italië is er een lage productie, waardoor er minder gewassen in België worden ingevoerd. De prijzen van groenten en aardappelen zullen zeker tot half of eind mei hoog blijven.” Zijn we vanaf juni dan verlost van de hoge inflatie? “Dat is verre van zeker”, zegt Vanden Houte. “Door de hoge inflatie zal de automatische index sneller worden overschreden en zullen de lonen dus sneller stijgen. Daardoor hebben bedrijven meer kosten, die ze aan klanten doorrekenen door hun producten weer duurder te maken. Zaken zoals huurgeld en enkele verzekeringspremies worden zelfs automatisch duurder als de index stijgt.”

Koen DE LEUS

BNP Paribas

Door de stijgende lonen dreigt ook de loonkostenhandicap met de buurlanden weer te vergroten. “Dankzij de tax shift is de loonkostenhandicap die België sinds 1996 met de buurlanden heeft opgelopen, helemaal weggewerkt”, zegt Vanden Houte. “Maar omdat de tax shift ook inflatie veroorzaakt en de automatische indexering van lonen in gang zet, dreigt die de loonkostenhandicap dus weer te vergroten. Want in onze buurlanden is er geen automatische indexering van de lonen. Ter illustratie: de inflatie in België was in januari volgens de Europese berekening meer dan 3 procent. Onze buurlanden zitten onder de 2 procent.” (zie tabel hiernaast) Minister van Economie Kris Peeters (CD&V) wil dat niet laten gebeuren. “Na de krokusvakantie zal het federaal parlement over een wet stemmen waarbij er een strengere controle komt over de naleving van de loonnorm. Een bedrijf dat de loonnorm overschrijdt zal per werknemer een boete tot 30.000 euro moeten betalen”, zegt minister Peeters. “De loonnorm wordt om de twee jaar door de sociale partners of de overheid bepaald.”

Maar het is zeer de vraag of die wet zal volstaan om de loonkosten in te dijken. “De automatische loonindexering blijft bestaan. Wie dat afschaft, pleegt politieke zelfmoord”, zegt Koen De Leus.

De regering heeft de loonkosten voor bedrijven verlaagd, zodat ze beter kunnen concurreren met onze buurlanden. Maar in ruil zijn de belastingen op veel producten verhoogd