“Geen paniek, maar wel bijsturen”

Voor demograaf Patrick Deboosere (VUB) is het geen verrassing dat alleen Limburg en West-Vlaanderen ontvolken. “Het zijn lang de j jongste provincies geweest. Maar hun bevolking veroudert en langzaam zijn ze de provincies met de oudste bevolking geworden. Daardoor begint het natuurlijk saldo stilaan te keren.”

Het aandeel 67-plussers (toekomstige pensioenleeftijd) stijgt in Limburg van 17 procent nu tot 28 procent in 2051. Tegelijk daalt het aantal potentieel werkenden (18-66 jaar) van 64 procent tot 54 procent. Maar een verouderde regio moet niet onmiddellijk panikeren, zegt Deboosere. “Brussel is in de jaren ‘80 ook de oudste regio geweest. Nu zijn ze de jongste, dankzij immigratie uit binnen- en buitenland.” Vooral migratie is moeilijk te voorspellen. “Een prognose baseert zich eigenlijk op de realiteit van dit moment. De dominante trends trekt men door naar de toekomst. Zo wordt in de nieuwe prognoses rekening gehouden met de vertraging van de migratie. Maar dat zijn processen die kunnen veranderen. Vóór de val van de Muur in 1989 had niemand kunnen voorspellen dat de Poolse gemeenschap in 2015 voor de grootste migratiegolf naar België zou zorgen.”

Bijsturen

De bevolkingskrimp die voor Limburg voorspeld wordt, is volgens Deboosere niet erg verontrustend. “Van een echte ontvolking, zoals in sommige Nederlandse regio’s, zou ik niet spreken. Bij een achteruitgang met minder dan 10 procent over 30 jaar spreek je eerder van een stagnerende bevolking. In Roemenië of Bulgarije heb je regio’s die een dramatische ontvolking kennen, met dalingen van 50 procent.” Bevolkingsprognoses gaan uit van een gelijkblijvende toestand. Voor regio’s die achteruit bollen, is het een signaal dat ze moeten ingrijpen. “De betrokken gemeenten moeten zich geen zorgen maken, het is geen fataliteit. Maar wel iets om rekening mee te houden en tijdig bij te sturen. Het aansnijden van nieuwe bouwkavels voor jonge gezinnen of beter openbaar vervoer zijn maatregelen die de prognose kunnen ombuigen.”(