Geen Europa met verschillende snelheden
De Europese Unie blijft ook na het vertrek van Groot-Brittannië in de eerste plaats een politieke eenheid. Dat was de belangrijkste conclusie van de top over de toekomst van de EU vrijdag. Op de tweede dag van hun bijeenkomst in Brussel hadden 27 staatshoofden en regeringsleiders het, zonder premier Theresa May van Groot-Brittannië, over de toekomst van de Unie na de Brexit.
Eind deze maand, op 25 maart, heeft in Rome een speciale Europese Top plaats om de zestigste verjaardag te herdenken van het Verdrag van Rome, het basisverdrag van wat nu de Europese Unie is. Op die top willen de 27 een tekst aannemen over de richting voor de Unie de komende tien jaar, en die werd vrijdag voorbereid. De voorstanders van een EU met verschillende snelheden lieten vrijdag hun plannen om die aanpak te formaliseren vallen omdat daar geen eensgezindheid over te bereiken viel. Vorige week hadden de leiders van Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje zich op een bijeenkomst in Versailles uitgesproken voor zo’n Europa met verschillende snelheden, en ook de drie Benelux-landen waren voor. Maar vooral de lidstaten die vroeger tot het oostblok behoorden vreesden dan ‘tweederangslidstaten’ te gaan worden.
Polen constructiever
Wel is afgesproken om het bestaande mechanisme van ‘versterkte samenwerking’, waarbij ten minste negen lidstaten kunnen aanmelden dat ze nauwer willen samenwerken op een terrein waarover binnen de groep van 27 geen consensus is, meer te gaan gebruiken.
Een groep van zeventien lidstaten voegde vrijdag de daad bij het woord en kondigde aan dat ze een soort Europees parket in het leven gaan roepen dat gesjoemel met Europees geld kan vervolgen. Tot nu toe beslissen de nationale autoriteiten daarover.
Volgens aanwezigen verliep de vergadering vrijdag veel constructiever dan die van donderdag, toen Polen uit alle macht de herbenoeming van de Pool Donald Tusk tot president van Europa wilde tegenhouden, en uiteindelijk met 27 tegen 1 beschamend in de minderheid werd gesteld.