Eén op de twaalf dacht al aan zelfmoord

Eén op de drie studenten aan de Limburgse hogescholen en unief zegt al last te hebben gehad van psychische klachten. Oververmoeidheid spant de kroon, op de hielen gevolgd door faalangst. Depressieve gevoelens en paniekaanvallen scoren hoog, maar ook zelfmoordgedachten maken een kwart van de klachten uit. Opmerkelijk is dat 8,7 procent van de hele studentenpopulatie ooit aan zelfdoding heeft gedacht, 1,5 procent heeft zelfs een poging gedaan. “Met één op de drie met psychische klachten zitten de studenten aan het Vlaamse gemiddelde. Dat gaat heel breed, van depressieve gevoelens tot angsten. Maar het is zeker geen stoornis”, klinkt Eline Grouwels, studentenbegeleider aan hogeschool PXL. Vooral aan oververmoeidheid lijken de studenten te lijden. “Niet verrassend, als je bedenkt dat ze aan een andere levensfase beginnen: op kot, nieuwe vrienden, een nieuwe studierichting, allemaal keuzes. Op 18 jaar krijgen ze dat nog niet zo makkelijk gemanaged.”

‘Fight or flight’

Faalangst neemt een prominente tweede plaats in met 67 procent van de klachten. “Het is niet zo dat we daar een opmerkelijke stijging zien. Het is ook typisch voor studenten, angst is een emotie die een functie heeft: het zorgt ervoor dat we alert zijn. Alleen als het alles overneemt, wordt het een probleem. Dan zie je twee reacties: studenten die nog meer in de boeken duiken en zich helemaal opsluiten, of diegenen die alles loslaten en zich voluit in het uitgaansleven storten. Fight or flight”, aldus Eline Grouwels en studentenpsycholoog Philip Swerts (UHasselt). De beste tip: een balans vinden tussen studeren en vrije tijd. En dat vooral in een goede planning gieten.

“Het maakt hen heel kwetsbaar als ze alles opgeven, niet meer sporten, niet meer met vrienden weggaan, als studeren het enige is dat overblijft... Wanneer dan de punten niet goed zijn, kan dat heel vervelende gevolgen hebben”, beaamt Melanie Hoeyberghs, studiebegeleider aan UHasselt.

Liefdesverdriet

Met een kwart van de klachten (bij mensen die last hebben van psychische problemen) staan zelfmoordgedachten hoog in de lijst. Bij alle studenten samen is dat ook 8,7 procent. “Op zich valt dat cijfer nog mee, het Vlaamse gemiddelde gaat zelfs naar 11 procent”, klinken de studentenbegeleiders. Het is ook de vraag wat studenten verstaan onder ‘gedachten’: velen zullen wel eens in die richting gepeinsd hebben na slechte examens of een breuk met het lief.

“Ik heb wel al een paar acute begeleidingen moeten doen. De sociale component speelt meestal de grotere rol - partnerverlies, eenzaamheid, problemen thuis - maar als het dan ook nog slecht gaat met de studies, is dat de druppel. Vaak wachten jongeren te lang om hulp te vragen”, zegt psycholoog Majken Klomp.

Wat de enquête uitgesproken bevestigt: één op de vier houdt het gewoon voor zich. “We proberen nochtans de drempel zo laag mogelijk te houden, onze begeleiding is een basiszorg (volledig door de unief betaald, nvdr). Studenten beseffen tegenwoordig te weinig dat je fouten mag (en moet) maken in het leven, dat is een deel van het leerproces. Dat heeft veel te maken met de sociale media, daar zie je alleen de succesverhalen. Niet hoe al die geslaagde mensen onderweg al eens gestruikeld zijn”, besluiten studiebegeleiders Veerle Smeers en Melanie Hoeyberghs.