Schotland wil nieuw referendum over onafhankelijkheid
De Schotse eerste minister Nicola Sturgeon heeft gisteren aangekondigd dat ze de procedure op gang gaat brengen om in het najaar van 2018 of het voorjaar van 2019 opnieuw een referendum te houden over Schotse onafhankelijkheid. Zo’n twee jaar geleden stemden de Schotten nog tegen onafhankelijkheid, maar door de Brexit is de situatie fundamenteel veranderd, vindt Sturgeon. In Londen werd de Brexit-wet gisteravond laat goedgekeurd door het parlement. In het referendum van september 2014 stemde 55 procent van de Schotten tegen onafhankelijkheid. Dat was een zware opdoffer voor de SNP, de Scottish Nationalist Party die veruit de grootste is in het Schotse parlement. Premier Alex Salmond nam ontslag en werd opgevolgd door Nicola Sturgeon.
In het Brexit-referendum van juni vorig jaar stemde bijna 52 procent van de Britten voor het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, maar in Schotland stemde 62 procent tegen de Brexit.
“Geen centimeter”
Dat en het feit dat het er meer en meer op lijkt dat Londen kiest voor een ‘harde Brexit’, waarbij het Verenigd Koninkrijk ook geen lid meer blijft van de interne markt en de douane-unie, deed in Schotland de roep naar een nieuw referendum over onafhankelijkheid opleven. In haar tv-toespraak zei Sturgeon gisteren dat de regering in Londen “geen centimeter” aan de Schotse verzuchtingen tegemoetgekomen is. Nicola Sturgeon gaat de vraag naar een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van Schotland volgende week voorleggen aan het Schotse parlement, maar het is Londen dat het laatste woord heeft. Tot nu toe heeft de Britse premier Theresa May nog niet duidelijk gemaakt of ze al dan niet akkoord gaat met een nieuw referendum. Haar woordvoerder wees er wel op dat het vorige referendum - waarbij de Schotten tegen onafhankelijkheid stemden - nog maar twee jaar geleden is, en dat de regering in Edinburgh het toen zelf had over een ‘eens-ineen“Een nieuw referendum zou nieuwe verdeeldheid opwekken en grote economische onzekerheid veroorzaken op het slechtst denkbare moment”, aldus nog de woordvoerder. De Britse regering heeft de wettelijke bevoegdheid om neen te zeggen tegen de Schotse vraag naar een nieuw referendum, maar dat zou politiek wel erg moeilijk zijn.
Naast de vraag of het referendum er komt is er ook de vraag wanneer het referendum gehouden kan worden.
Goedgekeurd
De Schotse eerste minister wil het referendum vóór de Brexit definitief is, ten laatste in het voorjaar van 2019. De Britse regering zal wellicht argumenteren dat het referendum beter later gehouden kan worden, zodat ze zich eerst kan concentreren op de Brexitonderhandelingen zelf. “Schotland moet de mogelijkheid hebben om te kiezen of het het Verenigd Koninkrijk volgt in een harde Brexit, of een onafhankelijk land wordt in een partnerschap van gelijken met de rest van het VK en onze eigen relatie met de Europese Unie”, zo zei Sturgeon nog. “Het is belangrijk dat Schotland de kans krijgt over zijn eigen toekomst te beslissen op een moment dat de opties duidelijker zullen zijn dan nu, maar voor het te laat is om over onze eigen weg te beslissen.”
In Londen wijdden beide kamers van het Britse parlement zich gisteravond aan de tweede lezing van de Brexitwet. Zowel het Lagerhuis als het Hogerhuis keurden de Brexit-wet goed. Die wet geeft de Britse regering de toestemming om het artikel 50 van het Europese verdrag van Lissabon in te roepen, waarna de gesprekken met de EU over de Britse uitstap uit de Unie officieel van start kunnen gaan. Het Lagerhuis had eerst nog twee amendementen verworpen die door de House of Lords waren ingediend. Het Hogerhuis wilde de rechten van EU-burgers die in Groot-Brittannië wonen beschermen, en het parlement laten stemmen over elke Brexit-deal vooraleer die door het Europees Parlement wordt goedgekeurd. Premier Theresa kan vandaag dus al artikel 50 van het EU-verdrag inroepen om het Brexit-proces formeel te starten. Volgens de BBC zal dat wellicht pas tegen het eind van de maand gebeuren.