“Ouders koken te weinig vers”
Maandag start week van de diëtist
MEEUWEN-GRUITRODE - Kookt u nog zes keer per week vers? Of nog maar twee keer? Want dat laatste is de tendens in gezinnen met kinderen. We eten nog maar zelden samen aan tafel. In de rapte slikt iedereen zijn lievelingshap door, en even vlug zit het grondig fout met onze voeding. Zeven Limburgse diëtisten zijn uitermate bezorgd om de gezondheid van kinderen in deze haastige tijd met bereide maaltijden en dieethypes. “In de lagereschooltijd worden de fundamenten voor gezonde eetgewoonten gelegd. Dan hebben ouders nog impact. Tijd om het goede voorbeeld te geven en de kookpotten weer op het vuur te zetten voor gezonde dagelijkse kost.” Die boodschap verkondigen de voedingsdeskundigen tijdens de Week van de Diëtist die maandag start.
Diëtisten Marida Housen (Meeuwen), Mieke Mommen (Genk), Viviane Nelissen-Declerck (Lanaken), Lut Vanderlocht (Peer), Lut Knoops (Opglabbeek), Bernadette Barthels (Munsterbilzen) en Kris Gillis (Antwerpen, maar afkomstig uit Lanaken) spreken met veel ervaring. Ze zijn voedselexperts voor diabetici, mensen met allergieën of intoleranties, cateraars en sporters en wisselen maandelijks praktijkervaring uit in hun intervisiegroepje. Tegelijk waken ze over hun eigen hapjes. De diëtisten zien in hun praktijk de onrustwekkende gevolgen van de veranderde eetgewoonten van vandaag. Viviane citeert de waarschuwing van haar voedingsprof E. Eggermont veertig jaar geleden: “Haal de kookpotten uit de keuken en je krijgt problemen met de gezondheid.”
Overgewicht
En zo geschiedde. Ouders moeten na school taxi spelen om de kinderen naar ballet, tekenles en dictie te brengen. Tijd om eten te maken is er niet meer, zelfs niet om samen te eten. Voor de zoon schuiven ze een voorverpakte lasagne in de oven, de tienerdochter smikkelt een smos en zelf hebben ze op het werk al wat naar binnen gespeeld. “Een oma zei me dat de kinderen enkel bij haar vers eten krijgen, één keer per week”, zegt Mieke. Supermarktmaaltijden en afhaalgerechten bevatten meer vet, zout, suiker, bewaarstoffen en smaakversterkers dan verse dagelijkse kost. “Bij kinderen zien we dan ook steeds meer overgewicht. Eén op de zes tieners is te zwaar, een toename van 6 procent in vier jaar tijd. Zware kinderen voelen zich echt ongelukkig. En dan zijn er de gezondheidsgevolgen later. Mensen met overgewicht zijn sneller en langer ziek en sterven gemiddeld zes jaar vroeger. Verandering is dringend nodig”, zegt Marida. “Uit studies weten we dat wanneer kinderen thuis goede eetgewoonten leren, ze die later als jongvolwassene weer oppikken. Maar slechte voedingsgewoonten blijven ook doorleven.”
Tot de leeftijd van vijf krijgen kinderen meestal voldoende groengeen ten, fruit, zuivel en water. Dan leven ouders de gezondheidsvoorschriften strikt na. Maar daarna ontspoort het vaak.
Macaroni met hesp én prei
“Nooit waren er zoveel kookprogramma’s en kookboeken met gezonde gerechtjes en toch wordt het fornuis amper gebruikt”, stelt Lut. Veel gezinnen nemen zelfs lunchpakket meer mee naar het werk of de school. “Wist je dat één smos overeenkomt met negen belegde boterhammen?”, geeft Marida nog mee.
We missen natuurlijk de huismoeders van weleer die dagelijks verse soep maakten en boterhammendoosjes vulden. Maar het kan ook vandaag. “Het is een kwestie van plannen. Ik geef mijn klanten nu een documentje mee voor een weekmenu en een boodschappenlijstje. Wanneer je weet wat je elke dag gaat koken en alle ingrediënten in huis hebt, tover je in een halfuur een avondmaal op tafel”, zegt Mieke. Na het werk – moe en hongerig – een supermarkt binnenwippen is nooit een goed idee wegens te verleidelijk voor ongezonde aankopen. “Mensen hoeven hun leven niet volledig om te gooien om gezond te zijn. We vertrekken van de gewoonten van het gezin. Maak gerust kip met curry en rijst maar wok er wat groenten bij. Macaroni met hesp en kaas is goed, maar voeg wat prei toe. Die concrete tips passen mensen wel toe. Beter dan hen aan te zetten om totaal nieuwe maaltijden te eten”, zegt Marida. Organisatie en planning helpen ook bij een gezond ontbijt. “Dek ’s avonds al de ontbijttafel, dat is uitnodigend. Dan start iedereen gezond, in plaats van de ouders zonder ontbijt en de kinderen met een kom ontbijtgranen voor de televisie.”
Kinderen doen wat hun ouders doen. Eet papa geen groenten? Dan de zoon ook niet. Drinkt mama cola bij haar warme maaltijd? Dan de dochter ook Marida HOUSEN en Mieke MOMMEN
Diëtisten
Voorbeeldfunctie
De voorbeeldfunctie van ouders aan tafel is cruciaal, zeggen de diëtisten. “Het belang van een gezamenlijke maaltijd is niet te onderschatten. Kinderen moeten zien dat er aandacht wordt gegeven aan rustig eten. Eet papa geen groenten? Dan de zoon ook niet. Drinkt mama cola bij haar warme maaltijd? Dan gaat de dochter dat ook doen. Kinderen moeten ook weten dat niet iedereen alles even lekker vindt, maar dat elk gezinslid moet eten wat de pot schaft – zonder overal appelmoes of ketchup door te draaien om het zoet te maken. Betrek kinderen bij de keuze van het menu om hen aan te zetten om groentjes te eten. Vraag of ze worteltjes of bloemkool willen. Trouwens, kinderen die in de keuken meehelpen lusten meer.” Een tip voor ouders: een kind moet elf keer iets proeven voor het kan zeggen dat het iets niet lust.
Appelen
In het bos van gezondheidsboeken hebben ouders moeite met uit te zoeken wat het beste is voor hun kind. Wel of geen zuivel? Meer of minder brood? En wat met chiazaden en andere superfoods? “En intussen lopen ze de gezonde appelen van bij ons voorbij”, zegt Marida. Bovendien is niet alle voedingsinfo op het internet wetenschappelijk onderbouwd. “Wij houden vast aan de voedingsdriehoek”, zeggen de diëtisten. “We weten dat die niet meer hip is, maar hij werkt nog voor kinderen en mensen die fysieke arbeid verrichten. Die hebben granen en zuivel nodig. Mensen durven tegenwoordig geen aardappelen meer eten. Komaan! Twee gekookte aardappelen zijn heel gezond, verzadigend en caloriearm. Een bord pasta komt overeen met acht aardappelen. Dat zijn veel meer koolhydraten. Gebruik je boerenverstand en kook vers en gevarieerd, volgens het seizoen. Nu zijn er koolsoorten, geen sla met tomaat. En eet zo weinig mogelijk bewerkt voedsel.”
Zwangere vrouwen
Jong geleerd is oud gedaan, en daarom vinden diëtisten het een goed idee dat zwangere vrouwen en hun partner al meer aandacht aan hun eetgewoonten besteden. “Het koppeltje is in volle verwachting en kan die tijd benutten om zich een gezonde levensstijl eigen te maken, voor zichzelf en voor hun kindje”, zegt Marida. Diëtisten willen dat maandag de gezondste week van het jaar start. Tijdens de Week van de Diëtist roepen ze scholen, ouders en grootouders op om een gezonde omgeving te creëren voor kinderen en jongeren. “Mensen mogen altijd bellen voor tips. Wij helpen niet alleen wie wil afslanken.” Begin al maar te plannen wat de pot schaft. Smakelijk.
XMeer info op www.vbvd.org