‘Win for Life’ voor iedereen
Het basisinkomen van Nele Lijnen
Met een basisinkomen willen we mensen zekerheid geveng zodat ze kunnen kiezen voorvoo hun geluk
Nele LIJNENLIJNE Parlementslid Open VldV
BRUSSEL - Een basisinkomen voor iedereen, zonder dat je daar een klop voor hoeft te doen. Dat is het debat dat federaal parlementslid Nele Lijnen (Open Vld) wil voeren. Om dat te lanceren, heeft ze een boek klaar (‘Win For Life’) én start ze een petitie met de steun van onder meer Grete Remen (N-VA), Pascal Paepen, Noël Slangen, Roland Duchâtelet en Françoise Chombar. Vandaag zal ze ook aan de mouw trekken van minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld). Vorig jaar al vroeg Lijnen via een resolutie aan het Federaal Planbureau om kosten en impact van het basisinkomen uit te rekenen. “Vandaag ga ik aan minister van Sociale Zaken Maggie De Block vragen om me daarin te steunen. Ik wil ook weten welk effect dat heeft op de werkgelegenheid en op de gezondheidszorg.”
Wat is een basisinkomen?
“De overheid geeft je geld, zonder dat er enige voorwaarde aan is gekoppeld, aan alle mensen. Vanaf het moment dat je er bent tot je er niet meer bent. Het is geen uitkering die je alleen in bepaalde gevallen kan krijgen. Het is losgekoppeld van arbeid. Eigenlijk is het een soort van Win for Life. ”
Niet werken voor de kost, maakt mensen toch lui?
“Elk onderzoek over het basisinkomen toont aan dat mensen blijven werken. Iedereen wil zich toch verbeteren? Wat heb je vandaag: vooral regels die zeggen wat je allemaal niet mag doen. Met wie je samenwoont, wat je doet met het geld dat je krijgt,... Als je dat weghaalt, dan kunnen mensen doen wat ze graag doen. Een basisinkomen is net het meest activerende systeem ooit.”
Dus we moeten af van het idee: voor wat, hoort wat?
“Ja. Dat juk moeten we van ons afgooien. Je moet het zien als een sociaal dividend dat de mensen krijgen.”
Wat het kost, heeft Roland Duchâtelet toch al lang uitgerekend? 109 miljard euro, maar dat is volgens hem minder dan wat de sociale zekerheid ons nu kost. Hij gaat uit van een basisinkomen van 750 euro voor volwassenen. Gepensioneerden en zieken krijgen meer.
“Dat weet ik, maar ik wil me niet vastpinnen op een bepaald bedrag. Ik denk dat hij ook heel graag zou meewerken aan het onderzoek ( lacht). Je gaat naar een heel nieuwe sociale zekerheid, naar een totaal nieuw belastingsysteem en een kleinere overheid. We moeten ons afvragen wat de overheid nog voor ons moet doen en wat niet.”
Is het grote voordeel niet dat je veel minder controles nodig hebt? Als iedereen evenveel krijgt, heeft frauderen ook geen zin.
“Als je de hele administratie afschaft, bespaar je natuurlijk al heel wat. Momenteel gaat 53 procent van al onze uitgaven naar de overheid, in Nederland is dat 42 procent. Volgens econoom Geert Noels zou dat verschil ons al 37 miljard opleveren. Maar om dat te bereiken, moeten we verder nadenken en moeten we ook nagaan welke subsidies we nog moeten geven aan bedrijven en organisaties. Dus alles wat je vandaag van de overheid krijgt, moet herzien worden.”
Is het basisinkomen ook echt politiek haalbaar?
“Eens de politiek doorheeft dat het in onze samenleving erg leeft, wel.”
Maar als iedereen een basisinkomen krijgt van pakweg 750 euro, dan is dat minder dan wat je nu bijvoorbeeld krijgt als je langdurig ziek of werkloos bent.
“We willen in elk geval sociale correcties voor wie ziek of mindervalide is. Wat de werkloosheid betreft: vandaag mag je als werkloze niets bijverdienen of je wordt gestraft. Dat verandert dus helemaal. Bovendien heb je je basisinkomen altijd, terwijl je de huidige uitkeringen kan verliezen.”
En het pensioen?
“Dat zal ook vertrekken vanuit een basispensioen. Want nu zit je bij de pensioenen met een grote ongelijkheid, waarbij ambtenaren veel krijgen en zelfstandigen erg weinig.”
Er zullen in elk geval jobs sneuvelen: wie wil nog gaan poetsen?
“Dat weet ik niet. Jobs die niemand wil doen, zullen meer betaald worden. Maar er zullen in elk geval veel jobs sneuvelen. Daarom heb ik ook een hoofdstuk over de robots die de arbeidsmarkt innemen en de nieuwe plaats die de
mens daarin krijgt.”
En die robots betalen sociale zekerheid?
“Wie creëert de toegevoegde waarde? Is dat de robot, dan betaalt die.”
Dus uw kinderen moeten later niet werken?
“Die mogen net doen wat ze willen. Ken je echt zoveel mensen die thuis in hun hangmat liggen? Ik niet, maar ik ken wel mensen die op brugpensioen gaan omdat ze het huis van kinderen willen verbouwen. Hoeveel jongeren studeren vandaag op aansporen van hun ouders iets ‘voor de zekerheid’? Wel, we willen die jongeren zekerheid geven zodat ze kunnen kiezen voor hun geluk.”
Xwww. winforlifeboek.be