Dop voor het leven
Vandaag trekt federaal parlementslid Nele Lijnen (Open Vld) naar minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) met de vraag haar idee voor het basisinkomen te ondersteunen. Lijnen wil dat het Federaal Planbureau uitrekent wat een basisinkomen kost en wat voor impact dit heeft op de maatschappij. Uiteindelijk wil ze een systeem van sociale zekerheid waarbij iedereen elke maand geld krijgt, zonder dat je daar iets voor doet.
Geld krijgen zonder ervoor te werken, klinkt vreemd. We zijn opgevoed met principes als ‘loon naar werken’ of ‘je krijgt in het leven niets voor niets’. Met een basisinkomen kunnen dit soort regels op de schop. Nu deelt de overheid ook al geld uit. Omdat je geen werk hebt, omdat je ziek bent, omdat je kinderen hebt,... Om geld te krijgen, moet je telkens een reden hebben. Maar wat als je die reden nu eens zou afschaffen? Volgens de OESO kunnen we gewoon - door de huidige uitgaven voor sociale zekerheid in België te herverdelen - iedereen elke maand 750 euro geven. Dat zou in elk geval een veel eenvoudiger land opleveren, met veel minder administratie en controle. Als iedereen evenveel krijgt en iedereen mag bijverdienen, is het ook gedaan met allerlei fraude, zoals die van vorige week. Nu is de sociale zekerheid zo’n ingewikkeld kluwen dat alleen nog gespecialiseerde loketbedienden eraan uit kunnen.
Vraag maar aan een minister, een staatssecretaris of de baas van een ziekenfonds hoeveel dagen je moet werken alvorens je ziek mag zijn. Een eenvoudige vraag, denkt u? In Brussel kunnen ze daar niet in een-twee-drie op antwoorden, hebben we vorige week gemerkt. In sommige buurten van Genk of Heusden-Zolder duidelijk wel. Daar zitten echte specialisten in sociale zekerheid die alle gaten in de systemen kennen: de twee spilfiguren die ervoor gezorgd hebben dat we misschien wel 18 miljoen euro per jaar hebben uitgekeerd aan 2.000 zieken die niet ziek zijn. Die twee waren erg bekende figuren in de Turkse gemeenschap, weten we intussen. Iedereen wist dat je bij hen moest zijn, niemand klikte. Maar ook in andere kringen wordt volop gefraudeerd. Mensen die in het tuinhuis van hun partner ‘wonen’ om toch maar een volledige uitkering op te strijken. Koppels van wie de man ‘op papier’ bij zijn ouders intrekt omdat de vrouw als gezinshoofd meer dop vangt. Ach, je vindt dit soort fraude in elke straat. Sjoemelen zit blijkbaar in onze genen, daarom dat de overheid zichzelf best zo eenvoudig en zo transparant mogelijk organiseert. Met zo simpel mogelijke regels. Dan hoeft niemand nog in tuinhuizen te wonen of als dertiger in zijn jongenskamer te slapen. Want iedereen krijgt elke maand zijn ‘dop voor het leven’.
Sjoemelen zit blijkbaar in onze genen. Daarom organiseert de overheid zichzelf best zo eenvoudig en zo transparant mogelijk