Vader van artikel 50

Vandaag verzendt de Britse premier Theresa May de brief waarmee ze artikel 50 van het Verdrag van Lissabon ‘triggert’ en de Brexit in gang zet. De Britse topdiplomaat die het artikel opstelde, had nooit zijn eigen land als eerste gebruiker voor ogen.

John Kerr was al permanent vertegenwoordiger bij de Europese Gemeenschap (en ambassadeur in Washington) geweest toen hij in 2002-2003 uit pensioen terug naar Brussel kwam om secretaris-generaal te worden bij de Europese Conventie, de vergadering die de Europese Grondwet zou opstellen, wat later het verdrag van Lissabon werd. In Politico Europe legt hij uit waarom hij het exit-artikel bedacht. Dat had te maken met de opkomst van extreemrechts, met name van Jörg Haider in Oostenrijk. Kerr (nu Lord Kerr of Kinlochard) achtte het handig dat Europa een uitgang kreeg waardoor extreme nationalisten konden ‘buiten stormen’, zodat de rest van hen af was. Nooit vermoedde hij dat zijn eigen land de eerste gebruiker zou worden. “Ik voel me niet schuldig, maar het stemt me triest”, aldus de 75-jarige oud-diplomaat, die het artikel 50 ook zag als een middel om Britse eurosceptici het argument te ontnemen dat ‘Europa’ een gevangenis was waar je nooit uit kon. “Eigenlijk was er geen exit-artikel nodig. Als je niet langer naar de vergaderingen komt en je betaalt geen contributie meer, krijgen de anderen ook wel door dat je uit de club bent”, aldus Kerr. Tijdens de referendumcampagne stond hij uiteraard aan de remain- kant. Met opgemerkte argumenten. Zo zei hij dat immigratie een noodzaak was voor zijn land: “Autochtone Britten zijn zo stom dat een injectie met intelligentie van buiten niet gemist kan worden.”