Woordenoorlog om Gibraltar

Madrid gebruikt Brexit om oude rekening met Londen te vereffenen

Minder dan een week na de officiële start van de Brexit woedt er al een woordenoorlog tussen Groot-Brittannië en de EU. Inzet is Gibraltar, het schiereilandje in het zuiden van Spanje dat sinds 1704 Brits grondgebied is. De Rots dreigt zo een eerste complicatie in de Brexit-onderhandelingen te worden. ‘Jaw jaw’(ellenlang overleg, nvdr.) en niet ‘war war’: met gepalaver en zeker niet met een oorlog. Zo zal de eeuwenoude betwisting over Gibraltar tussen Spanje en het Verenigd Koninkrijk volgens de Britse premier Theresa May aangepakt worden. May verwijst daarbij naar een quote van een van haar beruchte voorgangers Winston Churchill: to jaw jaw is always better than to war war.

Een oorlog met Spanje over Gibraltar, het uiterst zuidelijke schiereilandje dat Brits is sinds zijn verovering in 1704 (en officieel sinds de Vrede van Utrecht van 1713) sluit May dus uit. De sussende verklaring, nog voor de Brexitonderhandelingen begonnen zijn, geeft wel aan dat die onderhandelingen vol voetangels en klemmen zitten. Een daarvan is dus Gibraltar, nog geen zeven vierkante kilometer groot, ook bekend als de Rots.

Lobby

Het oorlogje is het gevolg van een succesvol stukje lobbyen door Spaanse diplomaten in Brussel. Premier Mariano Rajoy had hen opdracht gegeven hun uiterste best te doen opdat de Europese Raad in haar richtlijnen voor de Brexit-onderhandelingen zou opnemen dat alle afspraken de zegen van Madrid moeten krijgen alvorens ze ook voor Gibraltar gelden. Raadsvoorzitter Donald Tusk en zijn Belgische chef-Brexit Didier Seeuws hadden daar oren naar. En dus staat er in de vrijdag voorgestelde richtlijnen op punt 22: “Na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU mag geen akkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk van toepassing zijn op het grondgebied van Gibraltar zonder de overeenkomst tussen Spanje en het VK.”

Falklands

Voor de Spanjaarden een diplomatiek succes, voor Britse eurosceptici het bewijs dat de Europeanen het spel vuil spelen. Een van hen, de voormalige voorzitter van de Conservatieven en minister van Binnenlandse Zaken Michael Howard, opperde dit weekend dat premier May net als haar voorgangster Margaret Thatcher bereid zou zijn tot een oorlog met een Spaanstalig land ter bescherming van Britse onderdanen. Een verwijzing naar de Falklands-oorlog, nu weer 35 jaar geleden. De militaire dictators van Argentinië namen toen de eilandengroep in die ze als gestolen grondgebied beschouwden. Waarop de IJzeren Lady de Britse vloot naar de zuidelijke

Grens

Alfonso DASTIS Spaans minister Buitenlandse Zaken Atlantische Oceaan stuurde en de eilanden heroverde, het wapenfeit van haar regeerperiode. Straks dus een Brexit-oorlog tussen Londen en Madrid? De Spaanse buitenlandminister Alfonso Dastis riep de Britten zondag tijdens een bijeenkomst van de EU-buitenlandministers op hun beroemde koelbloedigheid te herwinnen. May gaf hem gisteren indirect gelijk: we gaan dit uitpraten, de fregatten blijven in de havens. Dat neemt niet weg dat May met een Gibraltar-probleem zit. Vorig jaar stemde 96 procent van de inwoners tegen de Brexit. Begrijpelijk: 95 procent van de goederen komt er uit Spanje, net als 95 procent van de toeristen (een van de drie grote inkomstenbronnen, naast financiële diensten en online gokken).

Spanje kan het grensverkeer (of de luchthaven) afknijpen. Tussen ‘69 en ‘82 was de grens dicht, hij ging pas open toen Spanje bij de Europese Gemeenschap wilde. En nu zijn het de Britten die hun grenzen willen controleren om EU-migranten tegen te houden. Waarom zou Madrid dat dan niet mogen in Gibraltar?

De Spaanse regering pestte de Britse zondag ook nog eens door haar verzet tegen een automatische erkenning van een onafhankelijk Schotland in te trekken. De Schotten dienden vorige week een officiële vraag om een nieuw referendum in. Madrid hield de Schotse nationalisten altijd op een afstand wegens zijn eigen Catalaanse probleem. Maar in de woordenoorlog om de Rots zijn alle plagerijen goed.

We zijn verbaasd over de toon van Groot-Brittannië. Het is een land dat bekendstaat om zijn kalmte. Die is nu nergens te bespeuren. Iemand is zijn koelbloedigheid aan het verliezen