“Op 51 jaar studeer ik af als leerkracht” Afzwaaien
Zwanger op 17, baan kwijt bij Ford en nu maakt Genkse droom waar
Mijn ouders wilden niet dat ik mijn school afmaakte met een dikke buik
Sabine Noben
GENK - Haar middelbaar heeft ze niet afgemaakt, wegens onverwacht zwanger. En met dikke buik naar de les vonden ze thuis niet kunnen. Ruim 26 jaar zou Sabine Noben (51) vanaf dan netjes haar uren bij Ford kloppen. Gemotiveerd als ze is, maar met altijd toch nog dat verlangen naar een job voor de klas. “Alleen was ik overtuigd dat het niet kon, ik had toch geen diploma“, vertelt de Genkse werkstudente, intussen aan de vooravond van haar laatste examens voor lerares. De sluiting van de autofabriek heeft, zoals voor zovelen, haar leven overhoop gegooid. “Maar positief. Ik heb eindelijk mijn droom kunnen waarmaken.”
Steeds meer volwassenen werken en gaan toch opnieuw studeren aan
hogescholen of universiteit. Terwijl ze effectief aan het werk blijven (of werk zoeken). Zo waren er afgelopen academiejaar 734 werkende studenten aan de Limburgse hogescholen en UHasselt. Vooral vrouwen keren terug naar de schoolbanken.
De laatste rechte lijn is ingezet, in juni studeert Sabine Noben (51) uit Genk af als lerares aan hogeschool UCLL. Jaren later dan ze als zeventienjarige had gedacht, maar niet minder gepassioneerd om aan het werk te gaan. “Ik heb altijd willen lesgeven. Al vanaf mijn twaalfde was dat mijn grote droom: regentes coupe. We waren thuis veel bezig met mode, met naaien, breien,…”, vertelt ze.
“Maar het is dus anders uitgedraaid, in mijn laatste jaar van het middelbaar ben ik zwanger geworden. Mijn ouders wilden niet dat ik mijn school afmaakte. Ik was de jongste van acht kinderen, waardoor je toch een groot generatieverschil had. In verwachting naar school, dat was thuis taboe. De directrice heeft nog geprobeerd, ik was bij de besten van de klas. Maar uiteindelijk ben ik toch moeten stoppen.” Op enkele maanden van haar diploma is Sabine moeten afzwaaien. Geen opleiding, wel een kindje. “We zijn getrouwd, ik ben een tijdje thuisgebleven bij mijn dochtertje zoals je dat destijds deed en dan hoorde ik dat ze mensen zochten bij Ford. Al die tijd heb ik daar gewerkt. Tja, hoe gaat dat: je krijgt het financieel beter, kunt grond kopen, een eigen huis bouwen. Dan kies je voor de zekerheid. Je leeft jouw leven, gaat gewoon verder.”
Avondschool
Niet helemaal gewoon want de ambitie om zich te verbeteren, heeft er bij Sabine altijd ingezeten. Ze is begonnen aan de productielijn, maar met veel avondcursussen en hard knokken heeft de Genkse zich systematisch opgewerkt. “Ik verdiende wel mooi geld, daarvoor moest ik het niet doen. Maar ik voelde me er gewoon niet goed bij. Ik wilde vooruit, met mensen bezig zijn en niet alleen maar auto’s wegrijden.”
De klap van de sluiting heeft ze als geen ander gevoeld: “Omdat wij in het launch team zaten, de ploeg die de nieuwe Mondeo moest lanceren. We waren zo trots op ons product, op die auto die in Genk van de band zou rollen. En dan kwam de boodschap dat niet alleen de wagen er niet zou komen, maar dat meteen ook de hele fabriek dichtging. Je kan het je niet voorstellen hoe zwaar zoiets aankomt. En tegelijkertijd moet je ook nog eens twee jaar doorwerken, gewoon functioneren in afwachting van die laatste dag. Maar we hebben het tot een goed einde gebracht, we wilden het werk niet in de steek laten. Ook al hadden de directies in de VS dat wel herhaaldelijk met ons gedaan. Daarvoor hadden we te veel eergevoel.”
Rouw
Dat ze een rouwperiode heeft doorgemaakt na het verdict gaat Sabine niet ontkennen. “Maar lang heeft dat niet geduurd. Ik ben meteen gaan denken: wat ga ik nu doen? Ik heb loopbaanbegeleiding gevolgd en dat ga ik mijn hele leven niet meer vergeten. Je gaat daar heel diep, ik heb echt mezelf moeten onderzoeken. Wat kan ik, wat wil ik, wat moet ik daarvoor doen…? In mijn achterhoofd zat nog altijd dat idee van leerkracht. Maar ik had mijn middelbaar niet afgemaakt, dus was ik overtuigd dat zoiets onmogelijk was.”
Een hogere beroepsopleiding zou nog wel lukken via een schakelprogramma, dacht ze. “Ik ging me daar informeren, maar opeens vroeg die coördinator waarom ik niet naar een hogeschool ging. Om eerlijk te zijn, was ik behoorlijk ongelukkig over de vraag. Ik had zoiets van: je weet dat ik geen middelbaar diploma heb, moet je me nu werkelijk nog eens extra met de neus op de feiten drukken? Maar bleek dat ik via een toelatingsproef toch zou kunnen beginnen. Ik kon die vrouw gewoon kussen. Ik moet haar echt opnieuw gaan opzoeken als ik afgestudeerd ben in juni, zij heeft mijn leven veranderd. Zelfs nu word ik er nog emotioneel van.”
Biologie
Niet dat het sindsdien zonder slag of stoot gegaan is. “In juni 2013 heb ik mijn toelatingsproef aan de UCLL gedaan. Zoveel vragen, van biologie tot inzichtsvraagstukken. Niet makkelijk als je bedenkt dat het bijna dertig jaar geleden was dat ik nog naar school was geweest. Je kon er ook niet voor blokken, de test was bedoeld om te kijken wat jouw inzichten en vaardigheden waren. Ik was geslaagd, ja. Maar heel nipt. Ik heb toen het advies gekregen: bezint eer ge begint. Ze zagen hoe graag ik het wilde, maar wilden me toch waarschuwen dat het niet makkelijk zou zijn. Ik moest vooral hulp durven vragen als ik het nodig had.” Regentes coupe - snit en naad - is het
uiteindelijk niet geworden. “Mode leek me te weinig toekomstperspectief te hebben. En talen heb ik ook altijd graag gedaan. Dus heb ik gekozen voor Engels-Nederlands. Daar kan je alle kanten mee uit. Frans-wiskunde is een knelpuntberoep, hebben ze me gezegd. Daar ga je meteen werk in vinden. Maar na al die jaren ging ik niet kiezen voor iets wat absoluut niet mijn passie is”, klinkt ze resoluut.
Koken
Evident is het zelfs met een passie niet geweest: die eerste jaren (tot Ford definitief dichtging) was het overdag werken, snel thuis koken en dan avondonderwijs. “Ik kwam ook heel snel tot het besef dat ik een serieuze inhaalbeweging moest maken, na al die jaren. Het was lang geleden dat ik nog had moeten blokken. Op die eerste examens heb ik mijn tanden behoorlijk stukgebeten”, lacht ze. “Je moet ook meer weten dan jouw leerlingen, uiteraard. Maar ik was supergemotiveerd, vanaf het moment dat ik wist dat het kon. Het was echt geen opgave om ’s avonds achter mijn bureau te kruipen of iedere week in een school op stage te gaan. Dat was voor mij zelfs de kers op de taart, om daar voor een klas te staan. Als dat er niet bij hoorde, weet ik zelfs niet of ik de opleiding had volgehouden. Het was zwaar, al die theorie. Maar dan daar voor die jongeren staan…”
Vrouw
Hoe makkelijk ze het vandaag vertelt, hoe moeilijk het onderweg regelmatig toch is geweest. “Het was hard bij momenten, dat ga ik niet ontkennen. Ik was ook nog altijd de vrouw van mijn man, de moeder van mijn dochter, oma van twee kleinkinderen. Ik heb effectief al eens moeten zeggen: Neen, vandaag gaat het niet. Oma moet studeren of een les voorbereiden. Dat was eigenlijk het zwaarste aan de hele opleiding. Maar mijn gezin heeft me altijd gesteund, ze zijn ongelooflijk trots op me. Mijn man heeft zelfs regelmatig gepoetst…”
“En de stress, voor die eerste examens. Dat was net na Kerstmis. Terwijl iedereen aan het shoppen was, zat ik te blokken. Veertien dagen lang. Ik ben elk jaar geslaagd, maar gewoon door zijn was niet genoeg voor mij: ik was pas tevreden vanaf een twaalf. En liever nog meer. Want ik wil het niet voor de helft kennen. Trouwens, als je jouw vak goed beheerst, sta je zekerder voor de klas.”
Grammatica
En waarmee heeft ze nu het meest geworsteld, in die opleiding NederlandsEngels? “Nederlands was best wel zwaar. Je herinnert je wel die grammaticaregels maar toch. Om ze weer allemaal onder de knie te krijgen. Engels ging een stuk vlotter”, klinkt het. Is er in die vier jaar geen moment geweest dat ze spijt had van haar keuze, dat het toch allemaal een beetje te veel is geweest? “Absoluut. De eerste maanden was er natuurlijk de stress van jaren niet meer gestudeerd te hebben. Waar was ik in godsnaam aan begonnen, hoe had ik dat kunnen bedenken? Vorig jaar had ik dan het gevoel dat het te lang duurde, de combinatie werd zwaar. Maar het was nog één jaar, ik wist dat ik moest doorbijten. En opeens komt de trein op snelheid en stopt het niet meer. Ik kan bijna niet geloven dat juni er nu aankomt, dat dit mijn laatste weken zijn. Tegelijkertijd wil ik zo snel mogelijk definitief voor de klas staan. Ik voel het gewoon als ik dat leslokaal binnenkom, dit is mijn habitat.”
Het was echt geen opgave om ’s avonds na het werk bij Ford nog te beginnen blokken
Sabine Noben