Hoe moet het verder met Turkije na het referendum?

Door Luc Standaert

Recep Tayyip Erdogan is zonder twijfel de grootste leider die Turkije heeft gehad sinds vader des vaderlands Mustafa Kemal Ataturk. Erdogan erfde in 2002 een staat in permanente politieke en economische crisis, en maakte daar in nauwelijks tien jaar tijd een modern en goed functionerend land van. Maar de jongste jaren lijkt het erop dat hij al zijn verwezenlijkingen eigenhandig aan het afbreken is. Ook bij zijn eerste relatief korte passage in de politiek als burgemeester van Istanboel van 1994 tot 1998, liet Erdogan al een spoor na. Hij zette de riolering en de afvalophaling in de megalopolis op poten, zodat Istanboel een propere stad werd.

2002 - de hervormer

De periode-Erdogan startte echt in 2002 toen de door hem gestichte AKP bij haar eerste deelname aan de verkiezingen meteen de absolute meerderheid haalde in het parlement. Binnen de kortste keren brachten Erdogan en de AKP rust en veranderde Turkije ingrijpend. - Het land werd interessant voor buitenlandse investeerders. De werkloosheid daalde, het gemiddeld inkomen ging drastisch omhoog.

- Onderwijs werd een prioriteit. Er kwamen duizenden basisscholen bij en elke Turkse provincie kreeg haar universiteit. De regering voerde ook campagne om meisjes aan te moedigen te studeren.

- Erdogan maakte een einde aan de de voogdij voogdij van van het het leger leger over over de de politiek politiek waardoor waardoor Turkije Turkije een een echte echte democratie democratie werd. werd.

- - Erdogan Erdogan startte startte voorvoor het het eerst eerst een een voorzichtige voorzichtige dialoog dialoog met met de de Koerden, Koerden, waardoor waardoor tijdelijk tijdelijk een een einde einde kwam kwam aan aan de de strijd strijd tussen tussen het het leger leger en en de de PKK. PKK.

- - Ook Ook Erdogan Erdogan heeft heeft de de Armeense Armeense genocide genocide nooit nooit erkend, erkend, maar maar geen geen enkele enkele Turkse Turkse politieke politieke leider leider is is ooit ooit dichter dichter bij bij een een spijtbetuiging spijtbetuiging gekomen gekomen dan dan hij. hij. Maar Maar in in 2013 2013 werd werd duidelijk duidelijk dat dat het het tij tij gekeerd gekeerd was. was.

2013 - het tij keert

- De Gezi-park-protesten in de lente van 2013 waren het eerste signaal. Wat begon als een vreedzaam protest groeide door de wraaklustige aanpak van Erdogan uit tot een protestgolf in zowat alle steden van Turkije. 3,5 miljoen Turken namen deel aan betogingen. Er vielen 22 doden en duizenden gewonden. - In december 2013 deed het gerecht huiszoekingen bij politici en zakenlui uit de top van de AKP, en vond aanwijzingen voor grootschalige corruptie waarbij Erdogans zoon Bilal betrokken was. Erdogan liet alle magistraten en politiemensen die bij de zaak betrokken waren, overplaatsen, ontslaan of arresteren. Voor het eerst had hij het over “parallelle staat” die achter een en ander zou zitten. Die parallelle staat is de Hizmet-beweging van Fethullah Gülen, decennialang Erdogans belangrijkste bondgenoot.

- Als politie en gerecht begin 2014 een konvooi van de Turkse geheime dienst tegenhouden dat wapens smokkelt naar de rebellen bellen in in Syrië, Syrië, worden worden niet niet de de smokkelaars smokkelaars maar maar wel wel de de magistraten magistraten en en politiemensen politiemensen gearresteerd, gearresteerd, net net als als de de journalisten journalisten die die het het schandaal schandaal uitbrachten. uitbrachten. - - Bij Bij de de parlementsverkiezingen parlementsverkiezingen van van mei mei 2015 2015 raakt raakt Erdogan Erdogan zijn zijn absolute absolute meerderheid meerderheid kwijt. kwijt. De De nieuwe nieuwe “pro-Koerdische” “pro-Koerdische” partij partij van van Selahattin Selahattin Demirtas Demirtas haalt haalt 13 13 procent, procent, goed goed voorvoor 80 80 zetels. zetels. De De AKP AKP moet moet op op zoek zoek naar naar een een coalitiepartner. coalitiepartner. Maar Maar als als er er binnen binnen zes zes maanden maanden geen geen regering regering