“Nee-stemmers huiverden van de camera’s”
‘Pano’ tien dagen lang in het zog van Turkse Beringenaars
Hoezeer bepaalt de politiek van Erdogan het samenleven tussen Turken onderling en tussen Turken en Belgen? ‘Pano’ kwam het de afgelopen tien dagen uitzoeken in Beringen en het resultaat daarvan is vanavond te zien. In Beringen wonen 8.000 Turken en daarmee is het de op één na grootste Turkse gemeenschap in België. “Logisch dus dat we de Limburgse stad uitkozen om poolshoogte te nemen van de situatie in die gemeenschap naar aanleiding van het referendum dat president Erdogan had uitgeschreven”, vertelt Machteld Libert, die samen met Sara Van Boxstael en Linde Deceuster deze reportage maakte. “De eerste dag van ons verblijf maakte Vlaams minister Liesbeth Homans (N-VA) bekend dat zij de erkenning van de Fatih-moskee wilde laten intrekken. Voor ons een ongelukkig toeval, want op aandringen van de ondervoorzitter van de moskee wilde haast niemand nog met ons praten, zeker niet voor de camera. Toch zijn we gebleven en hebben we, niet zonder moeite, het vertrouwen gewonnen van een aantal mensen. Vooral van jastemmers, de nee-stemmers stonden er eerder huiverig tegenover.”
Zachte Erdogan
Zoals bekend, heeft 77 procent van de Belgische Turken ja gestemd. “Zij staan positief tegenover Erdogan omdat hij de Turkse economie op de kaart heeft gezet, bruggen, wegen en luchthavens heeft gebouwd en de gezondheidszorg heeft verbeterd. Dat zijn zaken die ze vaststellen wanneer ze in Turkije op vakantie of op familiebezoek gaan. De neestemmers zijn vooral bang voor de gevolgen van een nieuwe grondwet, die Erdogan meer macht zal geven.”
Basir Hamarat, Belgische voorzitter van de Unie van Europese Turkse Democraten, die pro-Erdogan is, zegt van de Turkse president: “Ik heb geen zachtere man dan hij gezien.” In de reportage komt ex-politicus Selahattin Koçak aan het woord. “De jongeren van vandaag hebben veel meer reden om trots te zijn op hun land van herkomst,” zegt hij, “want als er hier een politieke cultuur bestaat van ‘we moeten je niet’ en ‘jij bent problematisch als allochtoon of als moslim’, dan moet je niet verwonderd zijn dat diezelfde jongeren kiezen voor een thuisland waar een sterke leider zegt: ‘Kom maar naar mij.’” Opvallend is ook dat in de Turkse wijk haast alleen Turkse Limburgers wonen, op een enkele uitzondering na. Ze hebben hun eigen winkels, cafés, kappers, kebabzaken en artsen. “Misschien hebben wij onze jongeren te veel in deze wijken en buurten gehouden, waardoor ze minder in contact zijn gekomen met Vlaamse jongeren”, geeft Koçak toe.
Evenwicht
Wegens de gespannen omstandigheden was het geen sinecure om de reportage rond te krijgen. “Normaal hebben we veel meer tijd om een ‘Pano’ te draaien en te monteren”, vertelt Machteld Libert. “Het is gekkenwerk geweest. We zijn er dag en nacht mee bezig geweest. Het was de enige manier om voeling te krijgen en wat vertrouwen te winnen binnen de Turkse gemeenschap. Zij hebben het gevoel dat hun woorden in de media vaak verdraaid worden. We hebben ons best gedaan om een eerlijk, evenwichtig beeld te schetsen en iedereen in zijn waarde te laten.”
Helemaal monddood zijn de neestemmers alleszins niet geweest, getuige de eigenaar van een kebabzaak die er rond voor uitkomt dat hij nee heeft gestemd. Bij het bekijken van de beelden van Erdogan na zijn nipte overwinning, merkt de man schamper op: “Nu zegt Erdogan dat we één volk zijn terwijl hij tot gisteren, voor het referendum, altijd heeft verklaard dat de nee-stemmers landverraders zijn.”
Pano’, Eén, 21.25 uur