Vrieskou vernielt tot helft van appels en kersen
Zwaarste vorstschade sinds 1997, tot helft van appeloogst verloren
De uitzonderlijk strenge nachtvorst van donderdag heeft zware schade aangericht in de Limburgse fruitteelt. “Tot de helft van de appeloogst is verloren, en ook kersen en aardbeien delen zwaar in de klappen”, zegt onderzoeker Tom Deckers van het Proefcentrum voor Fruitteelt in Kerkom. “Het is al van 1997 geleden dat de Limburgse fruittelers zo laat in het seizoen nog met zo’n ernstige nachtvorst moesten afrekenen”, weet Deckers. “Onder anderhalve meter hoogte is nagenoeg alles kapotgevroren.” Hoeveel fruit de vrieskou heeft overleefd, moet de komende weken duidelijk worden. De Truiense teler Ghislain Francis - een van de grootste spelers in de regio - vreest alvast voor het seizoen. “Ik ben bang dat mijn volledige appeloogst verloren is.” Eén lichtpuntje: de conferencepeer, nog altijd het meest geteelde fruit in Limburg, heeft dankzij moderne bestuiving veel minder last van de vrieskou.
SINT-TRUIDEN - De Limburgse fruittelers zijn donderdag uitzonderlijk hard getroffen door de strenge nachtvorst. “Het is al van 1997 geleden dat de sector nog zo’n zware vorstschade heeft gekend”, zegt onderzoeker Tom Deckers van het Proefcentrum voor Fruitteelt (PcFruit) in Kerkom. Appel-, kersen- en aardbeienboeren zullen dit jaar fors minder oogsten. “Dat het zó hard zou vriezen had niemand verwacht”, zucht Deckers, die gisteren de hele dag schade ging opmeten bij de Haspengouwse fruittelers. “Dergelijk zware nachtvorst, zo laat in het seizoen, komt gemiddeld maar eens om de tien jaar voor. Nu was het zelfs al van 1997 geleden. Haast al het fruit onder anderhalve meter hoog is kapotgevroren, tenzij de boer voorzorgsmaatregelen had genomen. Maar bij min vijf kan je de boomgaard enkel voldoende beschermen door beregening, een privilege dat is weggelegd voor telers met voldoende water in de buurt van hun percelen.”
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar door de bloesems te beregenen kan ergere schade bij nachtvorst voorkomen worden. Als er zich een ijslaagje vormt, dan komen de bloesems in een pakketje van bevriezend water te zitten en dat bevriezend water heeft altijd een temperatuur van 0°C. Zolang er nieuw water wordt aangevoerd kan de temperatuur van het ijs niet onder het vriespunt dalen, en zullen de bloesems niet beschadigd worden. Het is wel belangrijk dat het gewas voortdurend nat wordt gehouden.
Appeloogst verloren
Vooral voor de appels, die momenteel in volle bloei staan, oogt de situatie na gisteren ronduit dramatisch. “We zullen de verdere bloei afwachten, maar de telers moeten rekening houden met een aanzienlijk oogstverlies. Afhankelijk van hoe de toestand de volgende dagen evolueert, lijkt dertig procent tot vijftig procent van de appeloogst verloren.” Onder meer de Truiense fruitteler Ghislain Francis, een van de grootste spelers in de regio, vreest voor het seizoen. “Zelfs de hoger gelegen percelen zijn dit keer niet gespaard gebleven. Ik ben bang dat mijn volledige appeloogst verloren is. Zo erg heb ik het al héél lang niet meer geweten.”
Conferencepeer gered
Ook voor de Limburgse kersen, die al even zijn uitgebloeid, ziet het er ronduit slecht uit. “Ze zijn net als de appels zwaar getroffen”, weet Deckers. “Qua oppervlakte kan je de kersenteelt echter moeilijk met die van appels of peren vergelijken. Limburg telt amper 500 hectaren kersenboomgaarden, tegenover zo’n 10.000 hectaren peren en 7.000 hectaren appels.” Hetzelfde verhaal voor de aardbeien waarvan de soorten die niet waren afgedekt en nu al bloemen hadden gevormd, ernstige schade hebben opgelopen. Beter nieuws is er voor de Conferencepeer, nog altijd het meest geteelde fruit in onze provincie. “Hoewel de vruchten net zo goed schade hebben opgelopen, heeft dat weinig impact op de oogst”, weet Deckers. “De vrieskou heeft het klokhuisje wel doen afsterven, maar door de vrucht met het plantenhormoon gibberelline te bespuiten zal de peer zich toch verder ontwikkelen. Het enige wat de consument daarvan merkt, is dat hij een pitloze peer krijgt. De smaak is identiek.”
Of het productieverlies ook een financiële aderlating voor onze boeren betekent, hangt af van het buitenland. “We hebben vernomen dat ook de telers in onze buurlanden en Tsjechië ernstig zijn getroffen. Als er minder Europees fruit op de markt komt, krijgen de boeren ook een betere prijs. Op die manier kan het seizoen alsnog worden gered.”
Vriesgevaar
Het vriesgevaar is overigens nog niet volledig geweken. Zaterdagochtend kan het in onze provincie opnieuw gaan vriezen aan de grond, en vanaf maandag dreigt de temperatuur bij heldere hemel zelfs elke nacht een paar graden onder nul te duiken. “Pas vanaf 1 mei kiezen de weermodellen duidelijk voor een zachter scenario”, besluit HBvL-weerman Michel Nulens
Ik ben bang dat mijn volledige appeloogst verloren is. Zo erg heb ik het al héél lang niet meer geweten
Fruitteler Ghislain FRANCIS