“Alsof hij een teletijdmachine had”
Lieven Scheire over zijn overleden held Chriet Titulaer
“De uitvindingen waarmee hij in zijn televisieprogramma’s van de jaren 80 de wereld liet kennismaken, gebruiken wij nu in ons dagelijkse leven.” Lieven Scheire spreekt vol bewondering over Chriet Titulaer (73), de pas overleden NederlandsLimburgse wetenschapper die in de jaren 70 en 80 hele generaties, ook in Vlaanderen, warm maakte voor wetenschap en ruimtevaart. Chriet Titulaer, geboren nabij Venlo, werd beroemd in 1969 als commentator bij de eerste maanlanding. In de jaren 80 werd de sterrenkundige ook in Vlaanderen bekend met het wetenschappelijke programma ‘Wondere Wereld’ op de Nederlandse tv, waarin hij uitvindingen uittestte. In de jaren 90 moest hij zijn televisiebedrijfje verkopen wegens gezondheidsproblemen. Titulaer had diabetes. Door zijn opvallende uiterlijk – een baardje zonder snor dat hij zelf “model tuinkabouter” noemde – en zijn Limburgse accent met de zachte ‘g’, werd hij vaak gepersifleerd door komieken als André Van Duin en Wim de Bie. Zijn laatste jaren bracht Titulaer door in een verzorgingshuis, waar hij zondag overleed. Hij laat een echtgenote en twee dochters na.
Prototypes
“Het is heel jammer dat zo’n innovatief televisiemagazine als dat van Chriet Titulaer niet meer bestaat”, zegt presentator, wetenschapper en fan Lieven Scheire. “Veel mensen zijn enthousiast geworden over wetenschap dankzij zijn programma. Het unieke was dat hij in hoog tempo prototypes van technologische ontwikkelingen liet zien die nog in de onderzoeksfase zaten. Nu zien we een nieuw product pas als het op de markt komt. Je krijgt zo’n format ook niet meer verkocht aan de zenders – al proberen wij het af en toe in ‘Scheire en de schepping’ te brengen.” Titulaer voorspelde heel wat technologische snufjes die nu realiteit zijn (zie kader). “Dat komt omdat alles wat we nu gebruiken al in de jaren 80 in ontwikkeling was, in de afdelingen research & development van bedrijven. En hij mocht dat al laten zien. Zo toonde hij ooit ‘een beeldtelefoon’ en ‘een polshorlogetelefoon’, twee dingen die we nu effectief gebruiken. Zijn programma was een soort teletijdmachine naar de toekomst.”
Aprilgrap
Die prototypes zagen er toen wel nog een beetje bonkig uit. “Daarom hebben ze nu een komisch effect. Maar mensen die in 2047 filmpjes van nu bekijken, lachen misschien ook met de iPhone. Het bekende filmpje met de enorme telefoon die op een fiets gemonteerd is om mobiel te bellen was trouwens een aprilgrap. Dat heeft hij jaren proberen duidelijk te maken bijvoorbeeld met 24 uur op 24 uur sport.”
Huizen worden volgens de wetenschapper in de toekomst aangesloten op glasvezel. “Daarmee kunnen huishoudens van thuis uit winkelen, over honderden tv-kanalen beschikken en bellen via de beeldtelefoon.” via Twitter, maar dat is blijkbaar niet gelukt. Het blijft hem achtervolgen. (lacht)” “Chriet Titulaer was één van de iconen van de wetenschap in mijn tijd, en een inspiratiebron voor een hele generatie jonge wetenschappers. Ook in de ruimtevaart was hij een grote naam omdat hij de maanlanding had becommentarieerd. Zijn baard en zijn Limburgse accent hebben alleen maar bijgedragen tot die bekendheid. Ik heb hem pas later leren kennen omdat ik in de jaren 80 te klein was, maar ik heb een voorbeeld en een held verloren.”
Lieven SCHEIRE
Titulaer opent in Rosmalen het huis van de toekomst. Het is uitgerust met zonnepanelen, spraaktechnologie en een wc die met regenwater doorspoelt. Titulaer toont trots een systeem voor gescheiden huisvuil: “In de toekomst zal elk huishouden zijn afval moeten sorteren.”
Ikea plant filialen met enkel Zweedse balletjes en geen meubels
De Zweedse meubelgigant Ikea denkt eraan om losstaande restaurants te bouwen. Wel de onweerstaanbare Zweedse balletjes dus, maar zonder de meubelen.
Dat zegt Michael La Cour, het hoofd van de voedingsafdeling van Ikea. Het bedrijf heeft vorig jaar wereldwijd 1,65 miljard euro omzet geboekt met zijn restaurants, en dat stijgt elk jaar met 8 procent. Meer dan één op de vijf klanten koopt niets in de meubelwinkel tijdens zijn bezoek maar gaat alleen eten in het restaurant. Daar wil het bedrijf nu verder op inspelen. Eerder opende Ikea al pop-uprestaurants in onder meer Londen en Parijs. Een woordvoerder van Ikea benadrukte gisteren wel dat het voorlopig om een idee gaat en dat er nog geen concrete plannen zijn.
Belg verdoezelde mee gevaren onkruidverdelger
Chemiereus Monsanto schreef zelf wetenschappelijke studies en zocht ‘geloofwaardige’ wetenschappers om hun naam op dat onderzoek te zetten. Doel: voorkomen dat de mogelijk kankerverwekkende onkruidverdelger Roundup verboden zou worden. De Belg Mark Martens speelde een cruciale rol.
Door een nieuwe Europese wet moet de Amerikaanse multinational Monsanto toelating krijgen om in alle EU-lidstaten glyfosaat, het hoofdbestanddeel van Roundup, verder te mogen verkopen. Enkele studies wijzen echter op gezondheidsrisico’s. Glyfosaat zou schade aan het DNA en in het ergste geval kanker veroorzaken. Maar met een jaarlijkse omzet van 1,7 miljard dollar zou het een ramp zijn voor Monsanto als Roundup verboden zou worden.
Uit interne mails blijkt nu dat het bedrijf daarom altijd naar geloofwaardige wetenschappers heeft gezocht die glyfosaat willen verdedigen. Monsanto schreef ook zelf wetenschappelijke studies en zocht ‘geloofwaardige’ wetenschappers om hun naam op dat onderzoek te zetten. Een van de wetenschappers die in de mails genoemd worden is de Belg Mark Martens. De toxicoloog in dienst van Monsanto krijgt in 1999 de opdracht om James Parry, een vermaarde professor uit Wales, te betalen om hem positief onderzoekswerk te laten doen over glyfosaat.
De mails zijn openbaar gemaakt op bevel van een rechter in de VS, naar aanleiding van een rechtszaak die tientallen boeren aanspanden tegen Monsanto. Volgens de boeren hebben ze lymfeklierkanker gekregen door Roundup. Monsanto zelf laat weten dat de mails uit hun context zijn gerukt en dat het nooit zelf studies heeft geschreven. “Onze tegenstanders zjin erin geslaagd een verhaal te construeren op basis van alternative facts”, luidt de reactie.