“Controles nieuwe prioriteit”

Dat de sector van de (hand)carwashes het niet al te nauw neemt met de sociale wetgeving, wordt duidelijk als we de cijfers van de Sociale Inspectie (FOD Sociale Zekerheid) erbij halen: liefst één op de vier gecontroleerde werknemers bleek vorig jaar niet in orde. “Economische uitbuiting, zwartwerk en mensenhandel zijn een gigantisch probleem in de sector”, klinkt het. Staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale fraude Philippe De Backer (Open Vld) werkt daarom aan een plan om het misbruik in te dijken.

HASSELT -

Controles van handcarwashes zijn sinds kort een absolute topprioriteit voor de Sociale Inspectie. “Waar we tien jaar geleden vooral in nachtwinkels inbreuken vaststelden, zijn vandaag handcarwashes de slechte leerling van de klas”, vertelt een inspecteur die anoniem moet blijven om zijn job niet in gevaar te brengen. Vorig jaar voerde de Sociale Inspectie 161 onderzoeken naar sociale fraude in de carwashsector, dubbel zoveel als zes jaar geleden. “We maken in onze cijfers echter geen onderscheid tussen ‘gewone’ carwashes en handcarwashes”, zegt woordvoerster Evelien De Vos van de FOD Sociale Zekerheid.

Mensenhandel

“De grote ketens met wasstraten zijn doorgaans in orde”, stelt de inspecteur. “Het zijn de kleine éénmanszaakjes die door Pakistanen, Afghanen en Indiërs worden uitgebaat waar we meeste inbreuken vaststellen.” Van de 1.055 gecontroleerde personen bleken er vorig jaar liefst 262 niet in orde met de sociale wetgeving. “Het ging voornamelijk om zwartwerk, economische uitbuiting en mensenhandel. De gecontroleerde werknemers zijn vaak zelf slachtoffer, uitgebuit door de zaakvoerder. Het gaat haast uitsluitend om buitenlanders die niet op de hoogte zijn van onze sociale bescherming. Ze kennen de taal en wetten niet, werken tegen een hongerloon en worden in het ergste geval te slapen gelegd op een matras in een groezelig achterbouwtje. Pure uitbuiting. Dat kan eigenlijk ook niet anders als je naar de prijzen in de handcarwashes kijkt. Wie zijn auto voor een habbekrats met de hand laat wassen, moet beseffen dat zoiets niet strookt met de economische realiteit.”

Hoewel het aantal controles de laatste jaren fors is gestegen, blijft het vechten tegen de bierkaai. “Voor elke zaak die sluit, gaan er even verderop vijf open. Het is nu eenmaal een sector die zich heel makkelijk leent tot sociale fraude, net zoals we dat vroeger kenden met nachtwinkels. We weten dat er een probleem is, maar de fraude volledig uitroeien is helaas onmogelijk. De boekhouding is in zo’n zaken onbestaande en als de werknemers illegaal in het land zijn, krijgen ze het bevel het grondgebied te verlaten. Maar wie zegt ons dat ze de volgende dag niet in een andere zaak aan de slag gaan?”

Zware straffen

Om grip te krijgen op de sociale fraude heeft het kabinet van staatssecretaris Philippe De Backer (Open Vld) deze week samengezeten met enkele uitbaters van traditionele wasstraten. “Handcarwashes vormen een duidelijke risicosector voor zwartwerk, buitenlandse illegale constructies en schijnzelfstandigheid”, zegt De Backer. “Daarom werk ik aan een plan om de oneerlijke concurrentie en sociale fraude aan te pakken. Zo zullen er meer controles komen en gaan de Sociale Inspectiediensten en justitie beter samenwerken om zware criminele feiten als mensenhandel, zwartwerk en illegale constructies strenger te bestraffen.” Het plan zou eind dit jaar klaar moeten zijn.