“Mijn arbeiders krijgen 55 euro voor 11 uur werk”

Met naam wil geen enkele uitbater van een handcarwash in de krant. Daarvoor tasten ze de grenzen van onze sociale wetgeving net iets té hard af. “Maar aan economische uitbuiting, mensenhandel of zwartwerk maak ik mij niet schuldig”, verzekert de zaakvoerder van een Limburgse handcarwash. Zijn werknemers verdienen nochtans maar 55 euro per dag, goed voor een schamele vijf euro per uur. “Maar als er geen klanten zijn, hoeven ze ook niets te doen.”

HASSELT -

“Een paar jaar geleden was ik de enige in de buurt met een handcarwash, maar vandaag heb ik zeker tien rechtstreekse concurrenten in m’n omgeving”, zegt de allochtone ondernemer, die er meteen bij vermeldt dat de sector van de handcarwashes vandaag haast volledig in handen is van de Indische, Pakistaanse en Afghaanse gemeenschap. “Waarom er geen Belgen in dit wereldje zitten? Daarvoor is het een te zware stiel (lacht). Hier heeft ooit één Vlaming gewerkt, en die is na een halve dag vertrokken. Ik werk elf uur per dag, zeven op zeven. Nooit vakantie. En het is heus niet zo dat ik het grote geld binnenrijf. Integendeel: de concurrentie is moordend, waardoor het steeds moeilijker wordt om te overleven.”

Géén mensenhandel

Het stoort hem dat de sociale inspectie en de uitbaters van traditionele wasstraten zijn sector als “vervuilende draaischijven van economische uitbuiting en mensenhandel” afschil- deren. “Ik werk keihard om mijn brood te verdienen en hou mij aan alle milieuregels”, verzekert de man, die net als de automatische carwashes zijn afvalwater opvangt. “Er zijn uiteraard collega’s die het veel minder nauw met de regeltjes nemen. Bovendien braderen ze met prijzen en kortingsbonnen. Wie goed uitkijkt, kan al voor vier euro zijn auto met de hand laten wassen. Zulke uitbaters willen in korte tijd zo veel mogelijk klanten over de vloer krijgen, waarna ze op zoek gaan naar een overnemer. Die denkt dan dat hij een goed draaiende zaak overneemt. Maar dat soort rotte appels kom je in elke sector tegen, niet enkel in de wereld van de handcarwashes.”

Hongerloon

Hoewel de zaakvoerder naar eigen zeggen in orde is met de Belgische sociale wetgeving, gaat hij er bijzonder creatief mee om. Zijn werknemers, stuk voor stuk buitenlanders die het Nederlands amper machtig zijn, betaalt hij 55 euro voor een werkdag van elf uur. Dat is ver onder het minimumloon, maar doordat ze als meewerkende vennoten zijn ingeschreven - en dus ook aandeelhouders zijn van de zaakzijn het volgens de wet geen arbeiders, maar zelfstandigen. Daardoor hoeft de zaakvoerder zich weinig van dat minimumloon aan te trekken.

In ruil hebben meewerkende vennoten recht op een deel van de winst van de vennootschap, net zoals ze bij een faillissement aansprakelijk kunnen worden gesteld. “Maar dat weten deze mannen niet”, zegt de zaakvoerder. “Ik betaal hen gewoon 55 euro per dag, wat perfect legaal is. Dat bevestigen ook de controleurs die ik in het verleden over de vloer heb gekregen. Het is trouwens de enige manier waarop ik het hoofd boven water kan houden. Voor een handcarwash heb je veel werkvolk nodig, maar je weet nooit hoeveel klanten er zullen opdagen. Soms betaal ik m’n mensen om een hele dag niets te doen. Rijk word je in deze sector niet.”

Miljoenenfraude?

Dat beaamt een Pakistaanse collegazaakvoerder, die zijn nachtwinkel anderhalf jaar geleden voor een handcarwash inruilde. “Jullie zijn m’n derde klant vandaag, en het is al middag”, zucht de man, terwijl hij onze wagen samen met twee werknemers onder handen neemt. Met de sociale wetgeving is de uitbater naar eigen zeggen volledig in orde. “Eén werknemer is zelfstandige, de andere werkt hier deeltijds. Maar het sop is de kool niet meer waard. Wij vragen acht euro om de buitenkant van een auto te wassen, het dubbele als we ook de binnenkant kuisen. Op een dag als deze komen hier misschien tien mensen over de vloer. Dan steekt er ‘s avonds dus maximum 150 euro in de kassa. Na aftrek van de loon- en energiekosten blijft daar amper nog iets van over. Is dat die miljoenenfraude waarvan ze ons beschuldigen? De handcarwashes hebben elkaar de vernieling in geconcurreerd. Er zijn er simpelweg té veel, en iedereen blijft maar onder elkaars prijs duiken.”