Siempre hay porqué vivir (*)
Ieder kind een muziekinstrument: dat is de droom van Peter Meeuwissen. Want muziek verbindt, haalt talenten boven en creëert betrokkenheid. De buurtwerker startte daarom zelf een muziekproject voor maatschappelijk kwetsbare kinderen in enkele voormalige mijngemeenten. ‘Peter vond dat je de wereld alleen maar beter kan maken door zelf iets te doen.’ ‘Bloemen zijn zo vlug weg’, staat er onderaan zijn overlijdensbericht. ‘Als je Peters droom wil laten voortleven, zou hij heel blij zijn met een gift voor vzw Muziek voor Ieder Kind’. Het is die warme oproep, en het feit dat behalve zijn familie ook het solidariteitskoor Kantikune en zijn beste vrienden zijn overlijden aankondigen, die de antennes van deze rubriek op scherp zetten.
Dit overlijden lijkt niet eenzaam en in stilte te worden gedragen, integendeel. “Klopt”, zegt Peters weduwe Lut Schaeken. “Samen met het koor Kantikune heb ik zelfs op zijn afscheid gezongen. Met een krop in de keel, maar dat gold voor iedereen. Peter was een man van idealen die mensen kon bezielen. Zijn leven draaide rond innerlijkheid, rond graag zien en rechtvaardigheid. Daar hebben wij ons leven op gebouwd, met die principes hebben wij onze drie kinderen grootgebracht.”
Zootje ongeregeld
Peter en Lut leerden elkaar kennen in de Chiro. Hij was leider in Lanaken, zij in Koersel-Stal. Op een nationale bivak, en later op een leiderscursus in de Bouworde in Heusden-Zolder, sloeg de vonk over. “Peter studeerde aan de Sociale Hogeschool in Heverlee”, zegt Lut. “Naast zijn studies was hij erg sociaal betrokken en woonde hij vaak lezingen bij, onder meer over de bevrijdingstheologie. Later is hij op bouwkamp geweest naar Nicaragua en op inleefreis naar Ecaudor met Broederlijk Delen.” Het koppel trouwde in 1989. Toen ze de jeugdbeweging verlieten, stichtten ze hun eigen ‘Chiro’, het solidariteitskoor Kantikune, dat vandaag nog altijd repeteert in Kiewit en optredens verzorgt. “We zongen al solidariteitsliederen in de Chiro”, zegt Lut. “Peter kon geen noten lezen, maar hij speelde een aardig stukje gitaar. Als we nieuwe liedjes leerden, speelde hij die voor en viel de rest in.”
Kantikune is Esperanto voor ‘samen zingen’, wat Peter ook in de praktijk bracht. “Hij zorgde voor samenwerkingen met het Genks citékoor, dat Italiaanse liederen zingt, en een Turkse sazgroep in Beringen”, zegt dirigent Hugo Keunen, die het koor vijf jaar na de oprichting vervoegde. “Wat mij onmiddellijk opviel was dat Kantikune niet alleen een koor is, maar een groep mensen die samen leeft, een zootje ongeregeld dat met veel warmte en dynamiek betrokkenheid deelt en daarover zingt.” Hugo heeft een hoge hoed op van Peters muzikale kwaliteiten. “Niemand speelt gitaar zoals hij dat deed. Peter voelde de muziek in elke vezel van zijn lichaam, je voelde het in de manier waarop hij zijn gitaar aansloeg. Muziek was voor hem ook een manier om zijn idealen te beleven. Hij hield het meest van liederen die oproepen tot een nieuwe wereld. Nelson Mandela was zijn held.”
Contact met kwetsbaren
Zijn engagement trok Peter door in zijn werk. Meer dan twintig jaar werkte hij als buurt- en opbouwwerker bij RIMO Limburg. “Even was hij projectleider”, zegt directeur Stef Vandebroek, “maar Peter miste het dagelijkse contact met de meest kwetsbaren. Vanuit zijn rechtvaardigheidsgevoel ijverde hij met veel geestdrift voor hun rechten en stond hij hen met raad en daad bij.”
Tot voor kort was Peter buurtwerker in de Posthoornwijk in Beringen. Hij kaartte er de problemen rond de slechte huisvesting en de oneerlijke huurprijzen aan. Onlangs nog werden dankzij Peter de daken van de huurwoningen vernieuwd zodat de bewoners eindelijk verlost waren van de vocht- en schimmelproblemen. Samen met de bewoners bracht hij ook kleur en groen in de aanvankelijk sombere wijk via kunst- en aanplantingsprojecten.
De erfenis van Peters buurtwerk zit vervat in het Ukelila-project, dat hij zelf uit de grond stampte. “Peter vond dat elk kind de kans moet krijgen om een instrument te leren bespelen”, zegt Vandebroek. “Hij bracht basisscholen en muziekleraars samen zodat kinderen leren musiceren in de klas.”
Betere leerprestaties
Het principe is gebaseerd op El Sistema, een model voor muziekonderwijs dat in Venezuela ontstond. Inmiddels leren zo’n 350 la- gere schoolkinderen in Limburg een instrument bespelen, samen met hun leerkrachten. Het Ukelila-project is uitgemond in de vzw Muziek voor Ieder Kind, die de instrumenten aankoopt en de leraars betaalt. “Avonden aan een stuk heeft Peter daar thuis dossiers over geschreven, om het project in meerdere scholen ingang te doen vinden”, zegt Lut Schaeken. “Met resultaat: het kabinet van onderwijsminister Hilde Crevits is geïnteresseerd. Peter geloofde er rotsvast in dat door muziek de leerprestaties van de kinderen erop vooruit gaan. Een instrument bespelen geeft hen vertrouwen, wat zich doorzet op andere domeinen.” Anders dan bij klassiek muziekonderwijs leren de kinderen eerst noten spelen op een instrument, in plaats van jarenlang notenleer voor de kiezen te krijgen. Er volgen ook snel toonmomenten, waarop ze enkele noten meespelen met professionele muzikanten. “Je moet de kinderen op zo’n momenten eens zien glunderen”, zegt Lut.
Rimpel
Het leven van Peter Meeuwissen eindigde abrupt. Hij verdronk tijdens een zwempartij in zee, op vakantie in Lanzarote. “We waren samen een week weg, dat deden we vaker nu de kinderen groot zijn”, zegt Lut, die haar man zag verdrinken. “Peter werd meegesleurd door de stroming. Ik wist meteen dat het voorbij was, ik voelde het.” De rimpel die Peter achterliet, wil Lut nu laten blijven golven. Ze zal zich engageren in de vzw Muziek voor Ieder Kind, ze gaat blijven zingen bij Kantikune, ze blijft bouwen aan een betere wereld. “Het is zoals het lievelingsleid van Peter, ‘Siempre Hay Porqué Vivir’: Er is altijd iets om voor te leven, om voor te strijden, iemand om te beminnen. En uiteindelijk blijft het werk van mensen bestaan, ook als ze wegvallen. Anderen zullen het voltooien, het leven gaat door.”
(*) Altijd iets om voor te leven