Ex-premier van Hollande wil naar Assemblée voor partij van Macron
President negeerde waarschuwingen over Russische contacten van adviseur
Donald Trump zit op een zweer die niet geneest: de vragen rond de Russische bemoeienis met zijn verkiezing. De Senaat onderzoekt nu de Russische contacten van zijn kortstondige veiligheidsadviseur Michael Flynn. Uit getuigenissen blijkt dat de president daar herhaaldelijk voor gewaarschuwd werd, ook door zijn voorganger. Sally Yates (56) was al een heldin voor het anti-Trumpkamp omdat ze zich tegen het inreisverbod voor burgers uit moslimlanden uitsprak. Dat was tegen de grondwet, maakte ze als waarnemend minister van Justitie duidelijk, waarna Trump haar op dag tien van zijn presidentschap wegzond. Na haar getuigenis, maandag voor de Senaatscommissie die Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen onderzoekt, is ze meer dan ooit een kampioen van de oppositie.
Poetin
Uit haar antwoorden onder ede bleek dat ze president Trump al vroeg gewaarschuwd had voor de risico’s, verbonden aan de benoeming van Michael Flynn tot veiligheidsadviseur, een van de gevoeligste functies binnen het Witte Huis. Yates legde uit dat ze Trumps juridische topadviseur Don McGahn op 26 januari, zes dagen na de inauguratie, informeerde dat Flynn een gevaar kon vormen. De gewezen generaal stond bekend om zijn opperbeste contacten in Rusland, het land waarmee kandidaat Trump de banden wilde aanhalen. Zo zat Flynn op het tiende verjaardagsfeest van staatszender Russia Today aan de eretafel naast president Poetin. In december, nadat Trump verkozen was, had Flynn een gesprek met de Russische ambassadeur in Washington, Sergej Kisljak. Dat werd routineus afgeluisterd door de Amerikaanse inlichtingendiensten. Op basis daarvan wist Sally Yates dat Flynn met Kisljak de Amerikaanse sancties tegen Rusland (wegens Oekraïne) en de mogelijke opheffing daarvan besprak.
Leugenweb
Het gesprek tussen een van Trumps adviseurs en de Russische gezant, in de weken tussen verkiezingen en inauguratie, was op zich al omstreden vanwege de aanwijzingen dat de Russen zich via hacking in het verkiezingsduel tussen Hillary Clinton en Donald Trump gemengd hadden. Toen uitlekte dat er over de sancties was gesproken, kreeg het plots zelfs een strafbaar karakter. Flynn ontkende aanvankelijk, ook tegen vicepresident Mike Pence, dat hij Kisljak zelfs maar gesproken had. Trump bleef achter hem staan maar de druk werd te groot. Achttien dagen nadat Yates alarm sloeg, werd de veiligheidsadviseur vanwege zijn gejok uit het Witte Huis gebannen. Volgens Pence had Flynn met Kisljak niet over de sancties gepraat. Dat sprak Yates maandag formeel tegen. Ze had het Witte Huis gewaarschuwd omdat Flynn zich door zijn leugens bijzonder kwetsbaar voor Russische chantage maakte. En ze had dat vroeger en scherper gedaan dan het Witte Huis toegaf.
Obama
En ze was ook niet de eerste. Eerder deze week had een voormalig lid van de Obama-administratie al onthuld dat de scheidende president zijn opvolger uitdrukkelijk gewaarschuwd had Flynn niet te benoemen. Obama deed dat tijdens Trumps eerste bezoek aan het Witte Huis, twee dagen na diens verrassende overwinning. Obama had Flynn in 2014 ontslagen uit een hoge inlichtingenfunctie omdat hij medewerkers bevel gaf ‘feiten’ te zoeken die zijn analyses ondersteunden, ook al hielden die geen steek. Obama’s waarschuwing bleef een half jaar geheim. Het wachten is intussen op verdere onthullingen door ex-justitieminister Yates, die ze enkel achter gesloten deuren aan de senatoren kan en wil meedelen.
Aanstaand president Emmanuel Macron (rechts) zal snel de knoop moeten doorhakken. Mag oud-premier Manuel Valls (links) bij de parlementsverkiezingen in juni kandideren voor Macrons partij La République en marche, of toch maar liever niet? Manuel Valls (54) had ruim voor de verkiezingen al laten weten dat hij voor Macron zou stemmen. En niet voor Benoît Hamon, de kandidaat van zijn Socialistische partij. Zeer tegen Valls’ plannen in, had Hamon hem, oud-premier, verslagen tijdens de voorverkiezing van de socialistische kandidaat voor de presidentsverkiezingen. In de eerste ronde van de Elysée-race haalde Hamon een zeer schamele zes procent van de stemmen - en die van Valls was daar niet bij. Dat was meteen de aankondiging van het afscheid. Gisteren kondigde Valls op RTL aan dat hij wil kandideren voor de partij die sinds deze week La Republique en Marche heet - dat hij met andere woorden voor het kamp van Emmanuel Macron kiest, tegen zijn eigen Socialistische partij. Die partij is dood, ze ligt achter ons - net als andere oude partijen verklaarde Valls gisteren. Juist omdat hij trouw wil blijven aan zijn republikeinse, linkse, socialistische waarden (“dertig jaar politiek leven”), wil hij dat Macron in juni een meerderheid krijgt. Daar wil hij dan graag van deel uitmaken in de Assemblée. Het liefst nog als afgevaardigde voor de Essonne.
Valls’ solicitatie naar een plaats op de kandidatenlijst werd gisteren in de Macron-entourage lauw onthaald. Benjamin Griveaux, woordvoerder van La République en marche, zei dat er geen uitzondering zou gemaakt worden voor de gewezen premier: “De procedure is voor iedereen gelijk. Hij heeft nog 24 uur de tijd om zijn naam voor te dragen.” De partij van Macron heeft tot donderdag om 577 kandidaten aan te duiden.