“Wie geen geld heeft houdt zich bezig met regels maken”

Guy Verhofstadt over de Europese Unie die geen Unie is

Een interview met Guy Verhofstadt, het blijft een ervaring. Je spreekt op voorhand af waarover je het wil hebben. In dit geval over het feit dat politici zichzelf constant moeten heruitvinden wegens steeds wisselende opeenvolgende functies. Iets waar hij een meester in is. En waarmee hij akkoord ging. Maar zoals altijd gaat het interview enkel over hetgene wat hij wil. Dat laat hij al in zijn tweede zin, hoogstens zijn derde, duidelijk weten: we gaan het toch over Europa hebben. Ja dus. En ook een klein beetje over hem. Het is de dag na zijn uithaal tegen de Hongaarse premier Orban dat we Guy Verhofstadt ontmoeten in Vini Divini. Een piepklein Italiaans restaurant in Brussel waar hij zowat kind aan huis is. Tegen de muren rekken met flessen en nog eens flessen van de beste Italiaanse wijnen. Ook zijn wijn “Meone” staat er te pronken. Wanneer we binnenkomen zitten Guy Verhofstadt en zijn woordvoerder er al. Ze zijn volledig ingenomen door hun mobiele telefoons. Zijn uithaal naar Orban is via de sociale media al meer dan 5 miljoen keer bekeken. Voor de fractieleider van de liberalen in het Europees Parlement het bewijs dat het woord helemaal terug is.

Guy Verhofstadt: “Niet eens zolang geleden mocht een quote op televisie niet langer dan 13 seconden duren. De sociale media hebben dat doorbroken. Via de sociale media kunnen we ons rechtstreeks tot onze kiezers richten. En dan zien we dat een goede retorische tussenkomst in het parlement wel degelijk bekeken wordt. Ik heb eens op Facebook Life moeten uitleggen wat de Brexit inhoudt en had 1,5 miljoen kijkers. Ongelooflijk.”

Passie

Voorwaarde is wel dat men de gave van het woord heeft. Iets wat Guy Verhofstadt in meer dan gewone mate heeft. Zo herinner ik mij een verkiezingscongres waarop hij als oppositieleider ongelooflijk tekeer ging. Had hij toen opgeroepen om naar Brussel te trekken om er de Wetstraat 16 te bezetten, ik weet zeker dat de zaal dit zou gedaan hebben. Gelukkig was dat congres in Flanders Expo in Gent en niet in de Munt in Brussel. Guy Verhofstadt is ondertussen zo’n 30 jaar ouder. Maar qua temperament is er weinig veranderd. Een mens vraagt zich af waar hij die energie blijft halen. Guy Verhofstadt: “Het heeft te maken met passie. Wanneer je gepassioneerd bent, dan vind je energie. Ja, ik ben gepassioneerd. Ik blijf overtuigd dat wanneer je gepassioneerd bent, het mogelijk is om politiek in een andere richting te duwen. Ook op Europees niveau. En nu meer dan ooit omdat de Europese Unie op een kantelpunt staat.”

Kantelpunt

Een kantelpunt. Oké. Maar wat mag dat kantelpunt dan zijn? Guy Verhofstadt: “De Brexit. Niemand achtte dat mogelijk, zelfs de Britten niet. Het gebeurde toch en meteen dachten velen dat nog andere landen het Britse voorbeeld zouden volgen. Oostenrijk, Nederland, Frankrijk. Ze zouden allemaal de Europese Unie de wacht aanzeggen, misschien zelfs opstappen. En wat zien we nu. In al die landen hebben de partijen die pro EU zijn de verkiezingen gewonnen. Voor de nieuwe Franse president Emmanuel Macron primeert de Europese soevereiniteit zelfs op de Franse soevereiniteit. Wie had dat ooit durven denken? We zitten duidelijk op een kantelpunt en we moeten het gebruiken om de zaken te veranderen.”

Elastiek

Persoonlijk heb ik altijd positief gestaan ten overstaan van de Europese Unie. Maar de laatste jaren ben ik beginnen twijfelen. De EU regelt alles. Nog even en ze reglementeren de elastiek van mijn slip. Maar de sociale dumping of de fiscale ontduiking door multinationals, om het bij deze voorbeelden te houden, krijgen ze niet gekeerd. Waar hebben we een EU dan nog nodig? Ik kan mijn redenering niet afmaken. De voormalige premier kan niet wachten om te antwoorden. Hij zit nu helemaal op zijn paard.

Guy Verhofstadt: “Juist, helemaal juist. Weet je, de mensen zijn niet tegen Europa, ze zijn wel tegen de Europese Unie. En zoals die nu bestuurd wordt, is dat terecht. Trouwens, het is helemaal geen Unie, het is een confederatie van lidstaten. Alle belangrijke zaken moeten met eenparigheid van stemmen beslist worden. Begin daar maar eens aan met 28 en straks 27 lidstaten met allemaal particuliere belangen. Ze kunnen ook beslissen om aan sommige zaken niet mee te doen. Het gevolg is dat de EU te laat en te zwak reageert op de problemen. Bovendien heeft de EU wel heel veel ambtenaren maar geen begroting.”

Regels, regels, regels

Guy Verhofstadt is vertrokken voor een monoloog. Hij doet dat met heel veel enthousiasme en bijna evenveel gebaren. We willen hem dan ook niet onderbreken. Maar een monoloog leest moeilijk. Daarom de vorige tussentitel. Guy Verhofstadt: “We hebben wel veel commissarissen, maar geen geld. De Europese begroting is zo’n 120 miljard euro groot, amper 1 procent van het bruto Europees product. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten is dat 23 procent. Van dat 1 procent komt 80 procent van bijdragen van de lidstaten dat vervolgens terugvloeit naar die lidstaten in de vorm van subsidies voor projecten. Blijft

Guy VERHOFSTADT over 0,2 procent, waarvan 0,06 procent voor de lonen van de ambtenaren en 0,14 procent voor echt beleid. 0,14 procent is afgerond 170 miljoen euro. Daar kan men geen beleid mee voeren.” “We hebben ook veel te veel ambtenaren. En wat doen ambtenaren die geen geld hebben om beleid te voeren? Juist, die houden zich bezig met het maken van regels, regels en nog eens regels. Waar iedereen zot van wordt.”

Parlare

Wie de problemen kent, kent ook de oplossingen. Wij zouden zeggen: minder ambtenaren.

Guy Verhofstadt: “Neen. De oplossing is een grondige hervorming van de Europese Unie en een volwaardige begroting om echt beleid te kunnen voeren. Dat moeten we op Europees niveau doen, omdat de meeste natiestaten de problemen niet langer alleen aankunnen, laat staan dat ze nog kunnen concurreren met de Verenigde Staten, China, India.” “Mag ik een voorbeeld geven om te illustreren hoe slecht we bezig zijn? De financiële crisis van 2008, die is ontstaan in Amerika. Het was hun probleem dat ze ook nog eens naar ons hebben geëxporteerd. Het gevolg was economische crisis. Wel, de Amerikanen hebben hun probleem in amper 9 maanden tijd opgelost. Door de banken op te kuisen (400 miljard dollar). Door investeringen aan te zwengelen (900 miljard dollar). En door geld bij te drukken (1.300 miljard dollar).”

“En wij? Parlare, parlare, parlare. Met als gevolg dat we nu nog altijd met de naweeën van die crisissen worstelen.”

We hebben een echte Europese regering nodig en niet een Europese Commissie met meer commissarissen dan er bevoegdheden zijn

Hervormen

Hervormen is dus de boodschap. Maar hoe? Guy Verhofstadt heeft daar al eerder lang over nagedacht. We pikken er de voornaamste voorstellen uit.

* Een kleiner Europees Parlement - wat nu mogelijk is met het vertrek van de Britten - met parlementsleden die voor een deel verkozen worden op transnationale lijsten. Het Europees Parlement vertegenwoordigt de burgers. * Daarnaast een kleine Europese Senaat met een beperkt aantal le-