“Meer kennis en duidelijkheid is van levensbelang”
Verwarring troef over locaties defibrillatoren
In ons land hangen er 10.000 AED-toestellen waarmee mensen met een hartstilstand kunnen gered worden. “Maar er is niemand die een overzicht heeft met de locaties van die toestellen”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Bert Moyaers (sp.a). “Er is dringend nood aan een app.”
HASSELT -
Dagelijks krijgen dertig mensen in ons land een hartstilstand. Slechts twee personen overleven dat. Nochtans is bewezen dat wanneer men binnen vijf minuten na een hartstilstand reanimatie opstart met een automatische externe defibrillator (AED), de overlevingskans bijna vertienvoudigt. Een AED analyseert het hartritme van een slachtoffer en bepaalt automatisch of een stroomstoot kan helpen.
Van de 10.000 toestellen in ons land zijn er 8.100 officieel geregistreerd bij de FOD Volksgezondheid. “Dat lijkt op het eerste zicht niet weinig, maar het is niets in vergelijking met Nederland, waar er ruim 80.000 ter beschikking zijn”, zegt Moyaers. “Limburg bengelt trouwens sterk achterop met amper 476 geregistreerde toestellen.” Alleen de provincie Luxemburg doet slechter. Ter vergelijking: in Antwerpen staan er 1.108 toestellen.
Chaos
Maar volgens de volksvertegenwoordiger is niet zozeer het aantal toestellen het probleem, maar wel de onduidelijkheid errond. “Veel mensen fronsen de wenkbrauwen wanneer je hen vraagt wat een AED-toestel is, laat staan dat ze er één in de directe omgeving weten hangen. En dat is een spijtige zaak. Jaarlijks sterven er in ons land 11.000 mensen aan een hartstilstand. De overlevingskans zou stijgen met 50 tot 60 procent als mensen weten waar een toestel hangt en wat ze er mee moeten doen.”
Uit een rondvraag bij de Limburgse gemeenten naar het aantal toestellen, blijkt dat er grote verschillen zijn naargelang de bron. Blijkbaar worden niet alle AEDtoestellen geregistreerd hoewel dat wettelijk verplicht is. Dat wijst op z’n minst op een onoverzichtelijke situatie. In Hasselt en Genk geven ze zelf aan dat er respectievelijk twee en vijf toestellen zijn. Volgens de FOD volksgezondheid zijn er dat 70 en 84 en volgens het Rode Kruis negen en vijf. “Wie een overzicht wil van de locaties met apparaten, moet dat in principe gaan halen bij de FOD Volksgezondheid. Wie de hele lijst wil raadplegen moet zich eerst registreren. “Daarna krijg je een excelbestand toegestuurd dat niet accuraat is”, zegt Moyaers. “Limburg heeft er zelfs een paar gemeenten met een toestel bijgekregen. Sowieso is het vreemd dat je je moet registreren. In een noodgeval is dat toch een beetje ongemakkelijk.”
Het Rode Kruis heeft wel een tool op de website die toont waar de AED-toestellen hangen, maar ook die is allesbehalve accuraat. “In deze mobiele tijden zou er toch een app moeten ontwikkeld worden waarmee je meteen zicht krijgt op toestellen in de directe omgeving. Dat impliceert wel dat men ook alle toestellen effectief registreert, wat vandaag dus duidelijk niet het geval is.”
Gesloten
In verschillende gemeenten zijn de AED-toestellen niet bereikbaar buiten de openingsuren van gebouwen. “Dat is natuurlijk zinloos. Het is belangrijk dat dergelijke toestellen altijd en overal toegankelijk zijn. Het kan nog heel wat beter met die bereikbaarheid”, aldus Moyaers. “Minister Crevits (CD&V) denkt er bijvoorbeeld aan om EHBO beter te onderrichten op scholen, maar niet alle scholen hebben een toestel.” Uit de rondvraag blijkt dat de kostprijs voor een AED-toestel gemiddeld 1.837 euro bedraagt, maar er zijn sterke prijsverschillen tussen de aankoopprijs van het goedkoopste toestel (1.100 euro in Alken) en het duurste toestel (2.500 euro in Meeuwen-Gruitrode). Ook in de onderhoudskosten zitten grote verschillen. “Groepsaankopen zouden logisch zijn om de investeringskost te drukken.” Volgens de parlementariër is er nog altijd onvoldoende bewustzijn rond hartproblemen. “Het is onbegrijpelijk dat er nog gemeenten zijn die niet mee instappen in het project ‘Hartveilig’ van het Rode Kruis. Vlaanderen zou op dat vlak meer mogen opleggen aan de gemeenten.”