“Straffe verhalen gelinkt aan recepten”
Uitbaatster Grieks restaurant O Geros schrijft eigen familiegeschiedenis neer
Een gebroken been en een turbulente familiegeschiedenis, meer was er niet nodig om Mariane Tzamouranis aan het schrijven te krijgen. Het werd een boek met Griekse recepten, maar nog meer over het spraakmakende leven van haar ouders in het naoorlogse Griekenland. Ze kreeg daarvoor de hulp van logopediste en beste vriendin Rita Zbikowski. Mariane is op z’n minst een BG, een Bekende Genkenaar. Door haar Grieks restaurant ‘O Geros’ en de Griekse frituur waar man Marcel Nelles de plak zwaait, maar vooral ook door haar maatschappelijk engagement. Toch is haar eigen familiegeschiedenis minstens zo opmerkelijk. “Mijn grootmoeder is tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven gekomen, waardoor mijn moeder Anna Piska en haar zus al jong wezen werden. Hun vader was eerder al overleden. Na een tijd in een weeshuis kwam mijn moeder terecht in een pleeggezin van een Griekse generaal die banden had met het koningshuis. Zo kwam ze in contact met de kinderen van koning Paul I. Met Sophia, Irene en de latere koning Constantijn II heeft ze veel gespeeld. Toen dat aan het licht kwam werd ze echter meteen naar een ander gezin overgeplaatst. Kinderen van het gewone volk mochten niet in contact komen met die van de koning.”
Zus
Niet alleen haar moeder, ook Anna Piska zelf kwam op een bepaald moment in een vuurgevecht terecht en raakte ernstig gewond aan haar benen. Mariane: “Op een ezel is ze toen van haar dorp naar Thessaloniki vervoerd. Het verdict was zwaar: haar beide benen moesten geamputeerd worden. Maar toevallig maakte penicilline net opgang in Griekenland. Daarmee waren haar benen wel gered, maar ze bleef verminkt. Het leidde ertoe dat niet zij, zoals afgesproken, maar wel haar zus door een rijke familie geadopteerd werd. Dat heeft lang voor wrevel gezorgd. Gelukkig is dat de afgelopen jaren bijgelegd en kunnen ze weer samen lachen.”
Marina
Het leven van haar vader Nikolaos Tzamouranis was niet minder opmerkelijk. Hij was verzetsstrijder voor de Partizanen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook raakte hij betrokken bij de burgeroorlog in Griekenland. Het leverde hem twaalf maal de doodstraf op. Maar na elf jaar gevangenschap werd hij in 1956 bij een globale amnestie vrijgelaten. Het was in de periode dat hij Anna Piska leerde kennen en met haar een kapperszaak opende in Thessaloniki. Ontmoedigd door politieke pesterijen vlucht Nikolaos in 1962 naar ons land waar hij frituur-restaurant ‘O Geros Tou Morya’ oprichtte. In 2002 is hij overleden. “Hij heeft altijd gevochten voor zijn idealen”, gaat Mariane verder. “Ook toen hij in België was. Tegen onrecht en voor een betere maatschappij. Ik ben in Griekenland geboren en samen met mijn moeder nagekomen. Ik herinner het mij nog zeer goed. Dat was een treinreis van drie dagen. Toen ik onlangs in de film ‘Marina’ beelden zag van de moeder die met haar kinderen onbeholpen en verweesd toekwam in Genk, kreeg ik het even benauwd. Ik herkende dat als een stuk van mijn eigen leven.”
Rolstoel
De verschillende verhalen in het boek zijn allemaal gelinkt aan een recept. “Neen, geen gerechten die je specifiek in mijn restaurant kan eten”, zegt Mariane. “Wel allerlei Griekse specialiteiten die gemakkelijk te maken zijn. Ik heb ze wat aangepast aan de huidige noden. In Griekenland zijn ze erg gul met olijfolie, mijn moeder nog steeds. Die hoeveelheden heb ik beperkt. Hoe ik ertoe kom een boek te schrijven? Er is mij al dikwijls gevraagd ons familieverhaal uit te schrijven. Maar ik ben er nooit toe gekomen omdat ik te weinig tijd had. Tot ik enkele jaren geleden mijn been brak. Ik zat een half jaar gekluisterd aan een rolstoel en noteerde in die tijd gebeurtenissen die ik mij herinnerde en recepten van gerechten die me altijd bij zijn gebleven. Schrijven kan ik niet, daarom heb ik aan mijn beste vriendin gevraagd mij hierbij te helpen. Ze is erin geslaagd om met de woorden die ik haar voorschotelde, een prachtig verhaal te maken.”
boek ‘De keuken van yaya’ telt 260 pagina’s, bevat foto’s en is uitgewerkt in een harde kaft. Het werk is verkrijgbaar in boekhandel Malpertuis, online bij uitgeverij De Standaard en in het restaurant O Geros. Kostprijs: 29,90 euro.