Artikel 5 niet bevestigd

WILLY CLAES

“Als de Duitse kanselier spreekt, moet je dat ernstig nemen. Daarvoor is ze ook te goed omringd.” Gewezen secretarisgeneraal van de NAVO Willy Claes (78) steekt zijn bewondering voor ’Dame’ Merkel niet weg. “De voorbije crisisjaren was zij het enige betrouwbare element in Europa.”

“De Duitsers maken zich terecht ongerust. Al was het Verenigd Koninkrijk altijd een dwarsligger als het ging over Europese integratie, Londen was voor de Duitsers altijd een waarborg dat vrijhandel in Europa domineert. Want in Frankrijk kan protectionisme makkelijk de kop opsteken. Op handelsvlak verliest Duitsland dus een partner. Twee: na WO II heeft Duitsland zich perfect kunnen ontwikkelen dankzij de Amerikaanse atoomparaplu. Nu verdomt Trump het om ook maar één keer Artikel 5 in de mond te nemen.”

“Als we nog een stem willen hebben in het gemondialiseerd politiek concert, als we nog onze waarden willen doorgeven voor de toekomst van onze kleinkinderen, dan is het nu of nooit voor Europa. We maken amper 5 à 6 procent van de wereldbevolking uit. Als we niet met één stem leren spreken, dan missen we de trein. Merkels roep is terecht. De herwonnen as tussen Duitsland en Frankrijk kan misschien de stimulans zijn om Europa te verdiepen. Al geloof ik nooit dat we met dat met 27, of 28 lidstaten, kunnen realiseren. Het zal een Europa zijn met verschillende snelheden. Het zal met een beperkt aantal lidstaten gebeuren, een coalition of the willing. We moeten ons financieel-economisch beleid verdiepen en militair meer samenwerken door te specialiseren.” We mogen zeker niet de band met Amerika doorknippen op het militaire vlak, zegt Claes. “Ook al besteedt Amerika twee derde van haar veiligheidsmiddelen richting Azië. We zijn niet meer die geallieerden van de eerste orde. Maar de band doorknippen met de VS zou tot een moment kunnen leiden dat er technologisch onverenigbaarheden ontstaan. Dat we dus niet meer kùnnen samenwerken. Technologisch hebben de Amerikanen een aanzienlijke voorsprong.” “Merkel heeft zich ten andere niet uitgesproken tégen de NAVO”, zegt Claes. “Ze heeft zich wel uitgesproken voor méér Europa. Het is niet omdat we voor meer Europese defensie pleiten dat we onze blik moeten afwenden van de NAVO. We hebben die middelen ook niet. Maar ik zeg niet neen tegen meer militaire samenwerking binnen Europa. Overigens kan dat voor de NAVO. Sinds de NAVO-top van Berlijn in 2011 laten Amerikanen toe dat Europeanen met NAVO-knowhow acties kunnen ondernemen zonder dat de VS participeren. Al zijn de Amerikanen wel moeten bijspringen om de catastrofe Libië, want daarover ging het toen, te kunnen afronden.” De onberekenbaarheid van Trump vindt Claes wel problematisch. “Binnen Amerika kan het democratische systeem van check and balances nog een tegengewicht vormen. Dat hebben we gezien met zijn migratiewetten. Maar op internationaal en geopolitiek vlak stellen die check and balances mij niet gerust. Op dat vlak is Trump een gevaar. Zoals zijn presidentschap beginnen met een telefoon naar de president van Taiwan en zo meteen China te schofferen.”

“Stel je in de plaats van Chinese en Russische strategen. Waarop moeten die zich baseren? Europa al evenzeer. Het niet-bevestigen van Artikel 5 op de NAVO-top in Brussel is zéér verontrustend. Het artikel dat zegt dat als één lidstaat wordt aangevallen, de andere lidstaten zullen bijspringen. Als een commerçant zegt Trump nu: Wie goed betaalt, kan op mij rekenen. Maar ik marcheer niet voor landen die niet voldoende betalen. Een heel primair standpunt, maar wel duidelijk. We zullen onze eigen boontjes moeten doppen.”

Integratie

Hoe meer Trump de Europeanen uitdaagt en hoe meer Poetin veiligheidsvragen doet rijzen, hoe meer we zullen moeten reageren

Hoe ziet Willy Claes Europa dan concreet evolueren? “Zodra de parlementsverkiezingen in Frankrijk en Duitsland voorbij zijn, zonder hopelijk

Willy Claes