“Er zal extra geld moeten bijkomen”
1. Informatiehuishouding
Het probleem:
De veiligheidsdiensten in ons land hebben veel informatie, maar delen die onvoldoende. In totaal zijn er 117 databanken, die amper met elkaar verbonden zijn. De aanbevelingen:
moet een Kruispuntbank Veiligheid komen, naar het voorbeeld van de Kruispuntbank Sociale Zekerheid. Geen nieuwe databank, maar een plek waar alle diensten hun informatie invoeren. Zowel de inlichtingendiensten als de politie, Dienst Vreemdelingenzaken, federaal parket,... door een flagging-systeem moet het ook duidelijk zijn wie als laatste aan een dossier heeft gewerkt.
moet een cultuuromslag komen binnen politie- en inlichtingendiensten. Van need-toknow naar need-to-share.
2. Inlichtingendiensten
Het probleem:
Zowel Staatsveiligheid als haar militaire tegenhanger ADIV hadden geen info die de aanslagen in ons land kon voorkomen. Onze inlichtingendiensten hebben een te zwakke informatiepositie. De aanbevelingen:
Staatsveiligheid moet meer middelen krijgen, zowel financieel als menselijk.
moeten vijf Joint Integelligence Centres komen op het niveau van de gespecialiseerde terreurafdelingen van de federale gerechtelijke politie (Brussel, Luik, Bergen/Charleroi, Gent en Antwerpen). Daar moeten inlichtingendiensten, federaal parket, politie en het OCAD informatie uitwisselen. Dat moet ook het probleem van de overjuridisering vermijden. Vandaag moet een straf- baar feit meteen worden overgemaakt aan het parket, waardoor inlichtingendiensten hun werk vaak voortijdig moeten stopzetten. Het federale parket moet op haar beurt deze zaken vaak seponeren wegens een gebrek aan bewijzen.
Staatsveiligheid moet infiltratieoperaties kunnen uitvoeren en toegang hebben tot de communicatiekanalen van terroristen, zoals WhatsApp. Dit moet op Europees/internationaal niveau worden geregeld.
moet een gemeenschappelijk platform komen tussen de Staatsveiligheid en ADIV dat moet instaan voor de strategische sturing en de taakverdeling. Via deze weg moeten ook info, personeel en technische middelen worden gedeeld.
3. Opsporing en vervolging
Het probleem:
De broers Abdeslam kwamen door een tip van de lokale politie in het vizier van het federale parket wegens radicalisering, maar door onvoldoende recherchecapaciteit werd het dossier bij gebrek aan bewijzen geseponeerd. De aanbevelingen:
personeelskader van de federale politie moet volledig worden ingevuld. Door besparingen moet de federale politie het vandaag doen met 11.000 manschappen, terwijl ze recht heeft op 13.500 effectieven.
er een capaciteitsprobleem is, moeten de vijf gespecialiseerde fgp’s beroep doen op de andere negen fgp’s, zoals Hasselt. In een laatste fase moeten ook de recherches van de grote lokale korpsen ingezet kunnen worden in terreuronderzoeken, op voorwaarde dat de federale politie op volledige sterkte is.
te bepalen welke dossiers
Regering en parlement zullen extra geld moeten zoeken om deze maatregelen te realiseren. Dat zegt commissievoorzitter Patrick Dewael (Open Vld). Dewael toonde zich donderdag uitermate tevreden over de unanimiteit waarmee het rapport werd voorgesteld. Zowel meerderheid als oppositie zaten schouder aan schouder naast elkaar voor wat Dewael een belangrijke revisie van de Belgische veiligheidsketen noemt. “Een fundamentele, revolutionaire hervorming is het niet, want die was in onze ogen niet nodig.” prioritair zijn, komen er vijf Joint Decision Centres op het niveau van de vijf grote fgp’s. Daarbinnen moeten het federale parket, OCAD, de inlichtingendiensten en de federale politie de prioriteiten stellen.
4. Strafuitvoering
Het probleem:
Ibrahim El Bakraoui, die zich opblies op Zaventem, was voorwaardelijk vrij toen hij aan de TurksSyrische grens werd opgepakt. Het duurde weken voor de strafuitvoeringsrechtbank op de hoogte was. Toen die besliste El Bakraoui opnieuw aan te houden, was de vogel al vliegen. De aanbevelingen:
veroordeeld is voor terrorisme en vrij komt onder voorwaarden, krijgt een reisverbod.
strafuitvoeringsrechtbank moet toegang krijgen tot de databanken om te weten of de gevangene is geradicaliseerd.
U stelt tientallen maatregelen voor. Hoe lang zal de implementatie duren?
“Dit gaat zijn tijd duren. Voor sommige zaken gaat het om gewone richtlijnen, voor andere is er nieuwe wetgeving nodig. Bovendien duurt de opleiding van nieuwe politieagenten ook een tijdje, zeker van rechercheurs.”
Wordt het land nu veiliger?
“Zelfs als we al deze maatregelen implementeren, is een aanslag niet uit te sluiten. Maar de zwakke schakels worden nu wel versterkt.”
Wie bewaakt de uitvoering?
“De aanbevelingen zijn kamerbreed
gevangenisdirecteurs moeten zo’n veiligheidsmachtiging krijgen. Nu weten ze niet wie op bezoek komt. Zo kon Oussama Attar, een van de leiders achter de aanslagen, de broers El Bakraoui tot 20 keer toe bezoeken in de gevangenis.
5. Bestuurlijk optreden
Het probleem:
Het lokale niveau wordt vandaag te weinig op de hoogte gehouden. Zowel burgemeesters als lokale agenten weten te weinig wat er gebeurt op hun grondgebied. De aanbevelingen
lokale bestuur en de lokale politie moeten beter geïnformeerd worden door het gerecht. Onder andere via lokale integrale veiligheidscellen (livc’s), liefst in elke gemeente.
rol van wijkagent verdient opwaardering. Interventieagenten krijgen vandaag veel meer vergoedingen, waardoor gedragen en hebben een grote politieke en morele draagkracht. Er komt ook een opvolgingscommissie, die ik zelf ga voorzitten. Die zal waken over de concrete uitvoering.”
Dit zal veel geld kosten.
“Er moet dringend olie bij in de machine. Dat is duidelijk. Er is al olie toegevoegd door deze regering, na de jarenlange besparingen, maar er zal nog een tand moeten worden bijgestoken. Niet via lineaire investeringen, maar wel via oordeelkundige injecties. In de Staatsveiligheid, de federale politie en de databanken.” de belangrijke functie van wijkagent onpopulair is.
schaal van de politiezones moet groter.
federale reserve moet in ere worden hersteld om de lokale politie te kunnen ontlasten.
6. Internationale
samenwerking
Het probleem:
België kreeg te weinig en te laat informatie over de arrestatie van Ibrahim El Bakraoui in Turkije. De aanbevelingen:
verbindingsofficier in Turkije moet versterking krijgen en verhuizen van Istanbul naar de ambassade in Ankara. De officieren moeten ook algemeen toegang krijgen tot de politiedatabank.
de Staatsveiligheid moet eigen verbindingsofficieren kunnen sturen naar landen die cruciaal zijn in de strijd tegen terreur