Wordt headliner

Nog maar eens Editors op het hoofdpodium, Pinkpop dat naar Justin Bieber grijpt: headliner lijkt zachtjesaan een knelpuntberoep te worden. Nieuwe artiesten tonen zich nog niet klaar voor het grootste festivalpodium, terwijl vaste habitués elk jaar een stempeltje op hun meerbeurtenkaart mogen bijzetten. Hoe komt dat toch? Wij gingen te rade bij enkele popkenners en vroegen hen of Chokri en Herman Schueremans stilaan vacatures mogen uitsturen. “De headliner bestaat nog steeds, maar onze muziekbeleving is wel radicaal veranderd.” Wie er dit jaar de affiches op naslaat, is een déjà-vugevoel vergeven. Kijk maar naar Editors, Rammstein en Kaiser Chiefs: alle drie prijkten ze vorig jaar hoog op de affiche van Rock Werchter en ook dit jaar mogen ze de boel weer afsluiten op respectievelijk Pukkelpop, Graspop en Cactus Festival in Brugge. Dat die bands België gemakkelijk weten te vinden, heeft natuurlijk zo zijn specifieke redenen: Editors (liefst 15 keer op Pukkelpop, Werchter en Pinkpop) zijn uiteraard razend populair in ons Belgenlandje, Rammstein (10 keer op de drie grote, maar wel de eerste keer op Graspop) is een van de nog maar weinig echt grote namen van de jongere garde in het metalgenre en Kaiser Chiefs (12 keer) zijn natuurlijk dé festivalband bij uitstek.

Amerikaanse markt

Niettemin is het opvallend dat steeds dezelfde namen opduiken op p de affiche. “In de eerste p plaats is daar daar een een heel heel logische logische verklaring verklaring voor: voor: Live Live Nation”, Nation”, aldus aldus Gert Gert Keunen, Keunen, docent docent popgeschiedenis popgeschiedenis Gert KEUNEN Pophistoricus aan de hogeschool PXL Music. “Die Amerikaanse multinational zet wereldwijd de grote lijnen uit voor alle grote festivals en concertzalen, en bepaalt dus ook grotendeels welke grote acts wanneer en waar toeren. Dat zorgt ervoor dat festivalorganisatoren de grote namen niet zelf voor het uitkiezen hebben.”

Daar komt voor Europese organisatoren nog een bijkomende moeilijkheid bij: het boomende festivalcircuit aan de andere kant van van de de Grote Grote Plas. Plas. Jarenlang Jarenlang hinkten hinkten de de Verenigde Verenigde Staten Staten achter achter op op fesstaan fes- tivalmekka Europa, nu is er dankzij festivals als Coachella en Bonnaroo een stevige inhaalbeweging ingezet. “En de grote namen van het moment - denk dan aan Beyoncé, Drake of Kendrick Lamar - zijn dan ook niet snel geneigd om zich in de zomer aan de oversteek naar Europa te wagen”, zegt Kurt Overbergh, artistiek directeur van de Brusselse concertzaal Ancienne Belgique. “Zij toeren in die periode liever in hun thuisland, om dan buiten het festivalseizoen de grote zalen in Europa - of in het geval van Beyoncé het Koning Boudewijnstadion - uit te verkopen.”

Pensioenleeftijd

Toch is dat geen afdoend antwoord voor het feit dat het kransje headliners waaruit de grote festivals putten steeds steviger lijkt uit te dunnen. Een oorzaak is alvast makkelijk aan te duiden: de rockiconen van weleer komen steeds dichter bij pensioenleeftijd of geven de hasjpijp aan Maarten. “Dit jaar alleen al verloren we Prince en Leonard Cohen, en iconen als Bob Dylan en Neil Young worden er ook niet jonger op”, zegt Keunen.

Singlecultuur

Dat het nu lijkt alsof er geen bands meer zijnhitj die hun p plaats kunnen innemen, komt volgens Keunen door de digitalisering van het muzieklandschap. “Het feit dat alles onmiddellijk beschikbaar is via het internet, heeft voor een immense verbrokkeling gezorgd. Twintig jaar geleden schreven muziekbladen wat je goed moest vinden en bepaalden platenmaatschappijen welke bands groot werden. Die controle is weg: iedereen deelt via sociale media de muziek die hij goed vindt met een groepje gelijkgestemden, en de ene hype wordt steeds sneller ingehaald door de volgende.” Daardoor krijgt een buitenstaander steeds meer het gevoel totaal niet mee te zijn en geen enkele naam meer op de festivalaffiche kan herkennen. “Mensen versterken mekaar daarin, dat is een sociaal proces: als iedereen een groep kent, zullen we sneller akkoord zijn dat hij headlinewaardig is.” “We zitten op een breekpunt”, erkent ook Overbergh. “Het tijdperk van bands als R.E.M., U2 of Coldplay - die over een carrière van twintig à dertig jaar blijven groeien en de hits aan mekaar rijgen - ligt achter ons. De one hit wonders domineren nu het poplandschap.” “Ironisch genoeg keren we zo terug naar de singlecultuur die tot eind jaren 60 heerste, voordat albums de muziekwereld begonnen te domineren”, vult Keunen aan. “Toen had je concertavonden waarop vijf of zes bands elk twintig minuten kregen om hun hitj

We keren terug naar de singlecultuur van de jaren 60, dat soort muziekbeleving is helemaal terug dankzij Spotify en YouTube